Thế nào là phụ nữ?

 

Chẳng hạn, nữ thượng nghị sĩ Marsha Blackburn hỏi: “Bà có thể cung cấp một định nghĩa cho từ phụ nữ được không?”. Chất vấn một người sẽ làm thẩm phán Tòa án Tối cao, hiện nay gồm 9 thẩm phán, chuyên phân xử các vấn đề đại sự quốc gia mà hỏi thế nào là phụ nữ, như thể chất vấn một triết gia, một tiến sĩ sinh học hay một nhà hoạt động nam nữ bình quyền!

Có lẽ người nhanh nhẹn, đầu óc có tính khoa học sẽ đáp ngay phụ nữ là người có hai nhiễm sắc thể X trong khi nam giới có một nhiễm sắc thể X và một nhiễm sắc thể Y. Đây đúng là câu trả lời bà Blackburn trông đợi. Giả thử bà Jackson trả lời như thế, bà Blackburn và các đồng nghiệp thuộc Đảng Cộng hòa sẽ vui mừng bảo, thấy chưa thế các luật lệ cấm người chuyển giới thi đấu thể thao với giới tính họ tự nhận có gì là sai.

Cùng thời điểm này, báo chí đang ồn ào vụ vận động viên bơi lội Lia Thomas, sinh ra là nam nhưng tự nhận mình là nữ để thi đấu với các vận động viên nữ. Cô này giành huy chương vàng môn bơi tự do 500m nữ trong khi trước đó khi còn thi đấu với nam, Thomas chỉ đứng ở vị trí 65. Trong khi báo chí ủng hộ cho những người chuyển giới nói cô là nữ nên cô đương nhiên phải thi đấu với nữ, báo chí ủng hộ giới bảo thủ nói, thi đấu với thân xác nam giới như thế là không công bằng với các vận động viên nữ khác.

Câu hỏi đã kỳ lạ, câu trả lời còn lạ kỳ hơn thế. Bà Jackson hỏi lại bà Blackburn: Tôi cung cấp một định nghĩa được không à? Không, tôi không thể. Có lẽ trong hàng ngàn năm tồn tại của loài người, sự khác nhau giữa nam giới và nữ giới quá rõ, không cần định nghĩa, cho đến khoảng chục năm gần đây, người ta mới làm mọi thứ mơ hồ, rối tinh lên. Bà Jackson không rơi vào bẫy sinh học phe Cộng hòa dọn sẵn nhưng cũng không trả lời làm hài lòng phe Dân chủ, rằng ai nhận giới tính gì thì họ có giới tính đó. Nhưng không biết sau này khi phân xử các vụ liên quan đến xác định giới tính để có cách ứng xử đúng đắn, bà sẽ dùng định nghĩa nào?

Một câu hỏi kỳ lạ khác đến từ Thượng nghị sĩ Ted Cruz. Với vẻ mặt nghiêm túc, ông hỏi bà Jackson có nghĩ rằng các bé mẫu giáo là người phân biệt chủng tộc hay không? Sở dĩ có câu hỏi quái lạ này là vì ông này cầm trong tay mấy cuốn sách, trong đó có cuốn Bé chống phân biệt chủng tộc mà theo ông đang được đem ra dạy ở Trường Georgetown Day School, nơi bà Jackson tham gia vào hội đồng trường. Ông nói: “Đây là cuốn sách đang được dạy... cho học sinh mầm non đến lớp 2. Thế bà có đồng ý với cuốn sách... rằng các bé là người phân biệt chủng tộc?”.

Thật ra câu chuyện em bé chỉ là cái cớ; điều ông Ted Cruz muốn than phiền là nhiều trường ở Mỹ hiện đang đem “lý thuyết phân biệt chủng tộc” (critical race theory) vào dạy cho học sinh, kể cả học sinh tiểu học. Lý thuyết này cho rằng tình trạng phân biệt chủng tộc ở Mỹ ăn sâu đến tận cách tổ chức các thiết chế xã hội, ngấm trong luật nên ảnh hưởng đến thái độ của dân Mỹ dù họ không cố tình phân biệt chủng tộc. Nhiều phụ huynh phản đối chuyện dạy như thế vì chẳng khác nào cho rằng mọi người, kể cả học sinh ngây thơ chưa biết gì cũng phải đấm ngực nhận lỗi, ăn năn, hối cải về tội phân biệt chủng tộc của mình. Đã có nhiều tiểu bang ra luật, cấm dạy lý thuyết này trong trường học. Câu hỏi của ông Ted Cruz là nhằm đo lường quan điểm của bà Jackson đối với “lý thuyết phân biệt chủng tộc” xem bà có đồng tình với chuyện nên dạy hay nên cấm dạy.

Hiện nay trường học ở Mỹ đang trở thành bãi chiến trường cho đại diện hai phe Dân chủ và Cộng hòa gấu ó, tranh cãi và đòi áp dụng luật lệ của mình lên học sinh. Gần đây nhất bang Florida thông qua đạo luật “Don’t Say Gay”, cấm dạy về xu hướng tình dục hay nhận dạng giới tính từ mẫu giáo đến lớp 3 hay với tất cả các cấp nếu không phù hợp với độ tuổi hay phù hợp với sự phát triển của học sinh. Đạo luật đang gây ra một phong trào phản đối rộng khắp vì người ta cho rằng Florida cấm dạy về chuyện đồng tính hay chuyển giới, nếu cứ dạy có thể bị phụ huynh kiện ra tòa.

Việc có thái độ cực đoan đến từ cả hai phía; chẳng hạn trong hiện tượng cấm nhiều đầu sách trong trường học, phe Cộng hòa đòi cấm những sách đề cập đến các đề tài đồng tính còn phe Dân chủ đòi cấm các sách cổ điển nhưng cách dùng từ theo họ là không phù hợp với tính “phải đạo” như cuốn Của chuột và người của John Steinbeck hay thậm chí cuốn Cuộc phiêu lưu của Huckleberry Finn của Mark Twain.

Cuộc xung đột mang tính văn hóa này không dừng ở chuyện chọn thẩm phán cho Tòa án Tối cao, chắc chắn nó trở thành đề tài nóng hổi trong các lần bầu cử sắp tới ở Mỹ, nhất là kỳ bầu cử giữa kỳ cuối năm nay và cuộc bỏ phiếu chọn tổng thống vào năm 2024.■