Phương Thảo - Ngọc Lễ: "​Tên tuổi không là gì nếu con cái thành xa lạ..."

Từ trái sang: Na, Phương Thảo, Ngọc Lễ, Nấm lại xóm cũ ở quận Phú Nhuận, TP.HCM ngày 29-6 - Ảnh: Mai Khang

Đong đưa để giữ thăng bằng...

Lễ - Thảo cùng các con gái của mình sẽ thực hiện chương trình biểu diễn lớn ở Việt Nam vào ngày 4-7 này, anh chị có thể cho biết đôi chút về chương trình này?

- Đã lâu lắm rồi Lễ - Thảo mới có lại được cảm giác hồi hộp, nôn nao cho một chương trình biểu diễn như ngày xưa. Một cảm giác thật khó tả. Có thể vì đây là chương trình live show lớn nhất từ trước đến giờ của Lễ - Thảo sau chương trình Hãy giữ lấy tình yêu năm 1993 cùng với ban nhạc Đen Trắng.

Live show tháng 7 này có thể là ngày diễn đặc biệt nhất trong cuộc đời của cả gia đình, vì Lễ - Thảo được hát chung với hai con gái của mình là Na và Nấm. Trước đây Na và Nấm cũng đã hát với ba mẹ nhưng chỉ hát phần phụ thôi. Trong live show này, Na và Nấm sẽ chính thức biểu diễn những bài hát của cả gia đình.

Lễ - Thảo muốn bật mí trước một chút: Na và Nấm sẽ biểu diễn hai bài hát do chính Na và Nấm sáng tác và hòa âm. Bài của Na có tên là Yêu hay không yêu, bài của Nấm có tên là Ai sẽ là người yêu của tôi.

Na và Nấm đã chính thức sáng tác? Thật thú vị, Lễ - Thảo đánh giá như thế nào các tác phẩm của con?

- Chính Lễ - Thảo cũng vô cùng ngạc nhiên và thú vị khi nghe Na, Nấm giới thiệu những bài hát mới ở nhà. Rất khác với sáng tác của Ngọc Lễ (có thể buồn hay mơ mộng gì đó - cả hai cùng cười), những bài hát của Na và Nấm có giai điệu hết sức mới mẻ và hồn nhiên. Ơ... chắc tại cũng một phần là con mình, nên khi nghe cả Lễ và Thảo đều thấy các bài hát đó thân thương và đáng yêu.

Nhưng phải chờ xem khán giả có thích không đã. Đây là một thử thách lớn với cả Na và Nấm, nhưng dù được khán giả thích hay không, đây cũng là một kỷ niệm rất đẹp. Hai bài hát đó chắc chắn sẽ là những dấu mốc đầu tiên sáng tác của Na và Nấm cũng như không thể quên đối với gia đình Lễ - Thảo.

Quay trở lại sân khấu, lần này không chỉ là sự tổ chức và chịu trách nhiệm cho phần biểu diễn riêng của anh chị, mà coi như là phần biểu diễn của gia đình. Cảm giác của anh chị ra sao? Còn Na và Nấm thì cảm giác như thế nào?

- Hai đứa mình vui lắm. Cứ nghĩ tới là hồi hộp, nôn nao như sắp gặp lại những người thân yêu sau nhiều năm xa cách. Na, Nấm cũng cảm thấy rất vui và hăm hở khi được về Việt Nam biểu diễn lần này. Dù không có nhiều thời gian, Na, Nấm cũng đã cố gắng rất nhiều để giúp Lễ - Thảo chuẩn bị cho chương trình thật chu đáo.

Gia đình Lễ - Thảo thật sự là một mảng độc đáo trên sân khấu Việt Nam hôm nay. Nhưng anh chị có thể cho biết thêm âm nhạc đã là một phần không thể thiếu trong đời sống hằng ngày của anh chị, hay chỉ là những dự án buộc phải biểu diễn, được lên lịch và tập luyện?

- Dù không có lịch biểu diễn, hằng tuần cả nhà vẫn chơi nhạc, ca hát chung với nhau. Thảo và Lễ vẫn nói với các con rằng chúng ta có thể khó khăn và nhịn mua một thứ gì đó tiện nghi, nhưng với âm nhạc thì không nên tiếc gì cả khi có thể.

Làm sao vừa sống được bằng âm nhạc mà vẫn không bị áp lực của tập luyện biểu diễn cho sân khấu thương mại gây căng thẳng quá mức, không biết phải nói sao nhỉ... à, Lễ - Thảo cứ như phải đong đưa giữ thăng bằng giữa hai trạng thái đó để mình không bị gò ép, không bị rượt đuổi. Đã có những lần các nhà tổ chức ở Mỹ mời Lễ - Thảo đi hát xa nhưng vì thiếu hai đứa con theo cùng (dù đã lớn), cả nhà họp lại và bàn thôi xin không nhận, để cuối tuần cả nhà ca hát với nhau cho vui.

Na và Nấm có thật sự yêu âm nhạc hay phải theo đuổi âm nhạc vì ba mẹ muốn như vậy, thương ba mẹ nên phải chiều theo?

- Thật ra Na thì mê ngành thiết kế đồ họa, vẽ trên computer từ lớp 6 đến lớp 9. Nhưng gần đây Na quay qua học nhạc và viết nhạc nhiều hơn. Bài hát đầu tay của Na viết để biểu diễn trong trường có tên là Solving for X, đã được chọn là bài hát được yêu thích nhất trong chương trình của trường trung học.

Nấm thì bắt đầu bằng việc đến với cây guitar điện và cũng bắt đầu sáng tác năm nay. “Thương ba mẹ nên chiều theo” - câu này nghe xa lạ đối với nhà Lễ - Thảo lắm. Đơn giản vì Na và Nấm hết sức cá tính, khó lòng chiều theo một điều gì đó mà hai đứa cảm thấy không cần hoặc không thích làm. Nói tới đây thì nhà nào có con cũng biết liền (cười).

Chỉ muốn là freelance

Có ý kiến nói rằng các anh chị đã uổng phí nhiều năm để ra đi, trong khi có thể làm ra nhiều tiền và tên tuổi lớn hơn nữa nếu vẫn ở Việt Nam sinh hoạt âm nhạc. Theo anh chị, sự ra đi của mình có là một sự thất bại?

- Đối với Lễ hay Thảo cũng vậy, mỗi sáng thức dậy vẫn được tươi cười trò chuyện thân mật với vợ và các con là thành công số 1 rồi. Những chuyện khác là thứ yếu. Cả hai chọn ra đi vì muốn Na và Nấm được va chạm và thử sức với một môi trường giáo dục mới, khác hơn.

Tên tuổi sẽ không là gì nếu quay về nhà thấy con cái xa lạ với mình hay không thể giúp gì được cho chúng tốt hơn. Với những gì mà Na và Nấm có được hôm nay, Lễ - Thảo thấy mình được nhiều hơn là mất.

Thảo thì chưa bao giờ thấy ân hận khi quyết định qua Mỹ sống. Nhiều bạn bè của Thảo cho con đi du học Mỹ mỗi năm mẹ con gặp nhau chỉ một hay hai lần. Thảo ở đây, thấy mình hạnh phúc khi được đưa đón con đến trường, chăm sóc, nấu nướng cho con mỗi ngày suốt cả 10 năm nay, Thảo không mong gì hơn thế.

Đời sống âm nhạc của anh chị có tồn tại được ở nước ngoài, với cộng đồng người Việt? Qua băng đĩa, đã thấy anh chị từng xuất hiện trong các chương trình âm nhạc của người Việt hải ngoại nhưng sau đó lại thôi, vì sao?

- Cuộc sống của các nghệ sĩ độc lập và có khuynh hướng riêng không chiều theo thị trường thường sẽ gặp nhiều khó khăn hơn. Với các trung tâm ca nhạc thì có lẽ họ thấy âm nhạc của Thảo - Lễ không hợp thị hiếu của khán giả cộng đồng Việt Nam tại Mỹ, nên họ vẫn ưu tiên những giọng ca ăn khách hơn. Lễ - Thảo thấy rõ điều này nhưng vẫn muốn mình mãi là freelance (nghệ sĩ độc lập).

Nói thêm về phần mình, cả hai anh chị đã có thêm những “vốn liếng” gì cho tình yêu âm nhạc của mình qua trải nghiệm ở nước ngoài?

- Lễ - Thảo ngày xưa cứ mơ mình được đi học chung với nhau, đến khi qua Mỹ giấc mơ đó đã thành hiện thực. Sau khi tìm hiểu, Lễ - Thảo cùng vào học College âm nhạc chung với nhau. Có bao điều cần thiết và mới mẻ để học trong College, nhưng Thảo - Lễ chỉ lấy một hoặc hai lớp mỗi mùa để học vì không có thời gian. Ngoài ra, nói thật là nếu không học thêm thì không theo kịp, không trò chuyện nổi về âm nhạc với các con mình đâu.

Về mảng tình ca, những sáng tác của anh vẫn tiếp tục ra đời, hay chỉ còn là một phần nhỏ trong dòng nhạc về gia đình mà anh chị đang gầy dựng?

- Thật ra Lễ - Thảo chẳng cố gắng gầy dựng cái gì to tát cả, mình yêu âm nhạc và đi theo nó, thích cái gì viết cái đó thôi. Mục tiêu sáng tác và hát của Lễ - Thảo hay cả gia đình không có ý định hay kế hoạch gì rõ ràng hết. Chẳng hạn như vừa rồi Lễ viết về mấy con mèo hoang ở chỗ mình ở đấy thôi. Nhà mình có cái sân sau nho nhỏ. Thảo hay trồng vài thứ cho vui, nhưng không hiểu sao mèo cứ kéo đến nhìn và đợi Thảo cho ăn. Nhiều con mèo rất dễ thương, viết cho chúng một bài cũng hay (cười).

Nhiều năm nay anh chị có theo dõi liên tục âm nhạc trong nước? Các anh chị có nhận xét gì về âm nhạc Việt Nam lúc này, đặc biệt là các cuộc thi âm nhạc dành cho thiếu nhi?

- Theo dõi qua các chương trình truyền hình được ghi lại trên YouTube, Lễ - Thảo thấy những cuộc thi âm nhạc thiếu nhi gần đây làm các em tập luyện nhiều, có bài bản nên khả năng âm nhạc của các em phát triển rõ ràng. Chúng ta rồi sẽ có nhiều giọng ca nhí hay hơn.

Nhưng điều Lễ - Thảo quan tâm là có những chương trình nhìn thấy các em bị stress rất rõ. Có nên để các em phải chịu một áp lực quá lớn như vậy không, đặc biệt với những em tuổi còn quá nhỏ? Đào tạo một tài năng âm nhạc không khó bằng nuôi dưỡng tình yêu đối với âm nhạc trong các em lâu dài. Áp lực trong các kỳ thi có thể làm tuổi thơ không còn thấy vui với âm nhạc nữa, thậm chí sẽ là nỗi ám ảnh về sau khi chúng đã trưởng thành.

Xin cảm ơn anh chị.