Sau khi được Lê Hữu Nghĩa (Hoàng Minh Vương) tặng thẻ bài, vợ chồng Trần lão gia (Thanh Hồng - Quỳnh Hương) nhận ra ích lợi của việc "nuôi" một ông quan - Ảnh: LINH ĐOAN

Nghề nuôi quan (tác giả: Đăng Minh, đạo diễn: NSND Trần Ngọc Giàu) từng đoạt giải A trong trại sáng tác do Hội Sân khấu TP.HCM tổ chức năm 2018. Sau đó được hội đầu tư, phối hợp cùng Nhà hát cải lương Trần Hữu Trang thực hiện vở diễn.

Nuôi quan để nhờ cậy

Nghề nuôi quan kể về vợ chồng thương gia nhà họ Trần. Hai vợ chồng xuất thân nghèo khó, có chút vốn bày ra chuyện buôn bán rồi phất lên giàu có. Thế nhưng cứ vài ba chuyến buôn thì bị sai nha bắt lại vòi vĩnh tiền. Hai vợ chồng ức lắm nhưng chẳng biết làm gì.

Một ngày, bỗng nhiên xuất hiện quan quản thương Lê Hữu Nghĩa. Vì muốn cưới con gái Trần lão gia nên bịa chuyện khi xưa được nhà Trần giúp đỡ lúc nghèo khó, giờ trả ơn tặng cho họ thẻ bài, cứ chỗ nào bị ách lại đưa thẻ ra là êm xuôi.

Thẻ bài như phép mầu khiến vợ chồng họ Trần sáng mắt và nhận ra rằng dựa vào quan lớn là gió để "diều làm ăn" của họ được đưa lên cao. Sau nhiều lần suy tính, Trần lão gia có quyết định táo bạo: Đầu tư vào nghề nuôi quan!

Nghĩa là lão gia sẽ đi tìm những sĩ tử có tài nhưng nghèo rớt mùng tơi đưa về nhà, mướn thầy giỏi về dạy, lo lắng tử tế đến ngày họ đi thi đỗ đạt, được thăng chức quan, lão gia sẽ gả con gái. Từ đó, lão gia vừa có được rể quý, rể tài, con đường làm ăn lại thêm thênh thang, không bị cản trở.

Đời có vay có trả

Trong thời buổi khan hiếm kịch bản, đặc biệt là kịch bản cải lương như hiện nay, Nghề nuôi quan là vở diễn có tứ tương đối lạ.

Tác giả Đăng Minh chia sẻ: "Trước vấn nạn tham nhũng trong xã hội thời gian qua, là một công dân tôi cảm thấy rất bức xúc. Từ lâu tôi đã ấp ủ muốn viết một cái gì có tính chất phê phán, phản ánh vấn đề nóng của xã hội.

Rồi tôi nghĩ đến màu sắc dân gian, mượn chuyện xưa nói chuyện nay, môtip như kiểu Lã Bất Vi thời Tần Thủy Hoàng nuôi vua từ trong trứng nước. Kịch bản mang nhiều ẩn ý để người xem có thể hiểu, có thể ngẫm theo cách của mình".

Từ ý tưởng ban đầu đó, kịch bản đề cập đến những vấn nạn mua quan bán chức, quan lại trục lợi. Thế nhưng thời nào cũng vậy, mọi sự nhiễu nhương đều không vượt qua khỏi luật nhân quả.

Như Trần lão gia không thể ngờ chính mình suýt hủy hoại cuộc đời của cô con gái hiền dịu Đoan Trang khi ép cô phải lấy Tấn Phát. Từ cậu học trò nghèo được ông nuôi nấng, quan huyện Tấn Phát khi ngồi trên ghế cao đã biến chất thành gã quan ngạo, thô lỗ...

Đời có vay có trả - bài học không phải ai cũng nhận ra để có thể tỉnh táo trước những lợi lộc, phù hoa...

Tuy nhiên, hơi đáng tiếc nếu Nghề nuôi quan được chăm chút, đào sâu hơn để những câu chuyện thời sự được chuyển tải thêm phần quyết liệt, sắc bén sẽ đem đến cho công chúng một vở cải lương chính luận sâu sắc và khiến người xem phải đau đáu hơn.

Sài Gòn 'chơi đẹp': miễn phí 2 lần/tháng ở Nhà hát cải lương Trần Hữu Trang

TTO - Khán giả ghiền cải lương sẽ có cơ hội thưởng thức miễn phí những đêm diễn cải lương có sự đầu tư tại Nhà hát cải lương Trần Hữu Trang, bắt đầu từ tối 28-9 với vở Giấc mộng đêm xuân (tác giả: Nhị Kiều - Phi Hùng, đạo diễn: NSND Trần Ngọc Giàu).