Zinedine Zidane trong màu áo đội tuyển Pháp vô địch World Cup 1998 - Ảnh: AFP

Quá khứ luôn mang lại những cảm giác thật tích cực, dẫu nó đẹp đẽ hay xấu xí trong vai trò hiện thực của một giai đoạn nào đó.

Chắc hẳn người hâm mộ bóng đá không ít lần bồi hồi khi vô tình giở lại những trang báo cũ viết về một kỳ World Cup, Euro hay Thế vận hội nào đó trong quá khứ.

Chừng cách đây 10 năm, tôi từng có cảm giác như thế khi quên luôn rằng mình đang dọn nhà kho. Trên tay tôi khi ấy là một ấn bản viết trước World Cup 1998. Tác giả liệt tên Juan Sebastian Veron vào danh sách những cầu thủ được kỳ vọng nhất sự kiện này. Còn nhớ, cầu thủ người Argentina được mô tả là nhân vật có thể "thắp sáng cầu trường".

Cụm từ ấy nghe qua thật nhẹ nhàng so với ngôn từ ngày nay, khi những cách hình tượng như "chói sáng", "rực sáng", hay "chói lọi" được sử dụng thừa mứa. Thậm chí khi "vĩ đại" là chưa đủ, người ta thường lén lút chêm vào đó một đoạn như "nhất mọi thời đại" hoặc "nhất từ trước tới nay".

Dễ hiểu rằng bóng đá là trò chơi của cảm xúc. Khi hình ảnh, video về các cầu thủ không còn hiếm, người ta dễ bị chinh phục hơn. Nhưng bao nhiêu trong số những cổ động viên cho rằng Lionel Messi đi bóng đỉnh nhất thế giới từng xem Garrincha của Brazil rê dắt thế nào? Cả tác giả cũng chỉ xem qua YouTube, chứ chưa gắn bó mỗi tuần với những thước phim đầy cảm hứng như ngày nay.

Đó có thể là một phần của vấn đề. Khi ngày càng nhiều cầu thủ chinh phục được các cổ động viên, người ta có cảm giác mỗi kỳ World Cup đều đầy ắp "ngôi sao". Họ dễ dàng liệt kê trong số 4 đội mạnh nhất tiến tới vòng bán kết World Cup 2018 này những cầu thủ họ cho rằng tuyệt vời nhất. Đó là Harry Kane, Luka Modric, là Kylian Mbappe, Antoine Griezmann, Kevin de Bruyne và Eden Hazard. Có những tờ báo còn đang tôn Romelu Lukaku như vị thánh đang truyền phép màu thầm lặng cho đội tuyển Bỉ.

Luka Modric là một trong những cầu thủ chơi hay và ổn định nhất World Cup 2018 - Ảnh: REUTERS

Nhưng công bằng mà nói, vòng bán kết có những ai đang bứt lên phần còn lại theo cách người ta nhớ tới duy nhất một Roberto Baggio năm 1994, Zinedine Zidane năm 1998, Ronaldo năm 2002?

Vấn đề chất lượng từ chỗ đồng đều đến... thấp đều đã thực tế diễn ra từ World Cup 2006. Đội tuyển Ý có gần nửa tá cầu thủ xứng đáng được cạnh tranh với Zidane cho danh hiệu Quả bóng vàng World Cup. Bóng đá càng chuyên nghiệp, lối chơi tập thể càng lên ngôi, vai trò của một cầu thủ xuất chúng theo cách rất tự nhiên như một trò chơi đơn thuần trong quá khứ cũng nhạt dần.

Từ Ý 2006 tới Tây Ban Nha năm 2010 và mới đây là Đức năm 2014, không một ai thực sự siêu đẳng tới mức cả World Cup người ta chỉ biết tới nhân vật ấy. Thành quả luôn về tay một đội bóng đồng đều hơn. Đó cũng là điều người ta thấy tiếc cho những Wesley Sneijder và Diego Forlan năm 2010, những "siêu sao" gần như một mình kéo cả đội.

Năm 2018, Modric tưởng già cỗi đã thực sự gây kinh ngạc. Anh giống như một Andrea Pirlo của thời đại mới vậy, một trong những tiền vệ kiến tạo lùi sâu hiếm hoi còn sót lại trong bóng đá ngày nay. Cái cách người ta đặt tên cho vị trí ấy – deep lying playmaker, hay the regista, cũng đã là một sự tôn trọng tuyệt đối.

Nhưng hãy nói một câu công bằng, rằng Modric chưa - là chưa - thực sự tạo ra cảm giác anh có thể xếp ngang hàng với các tiền bối ít nhất về mặt hiệu ứng và tên tuổi. Modric luôn xuất sắc nhất, nhưng chưa bao giờ là người định đoạt trận đấu. Bên cạnh anh có những người cũng làm rất tốt công việc của mình, như Ivan Rakitic hay Mario Mandzukic chẳng hạn. Liệu Modric có thể là một Michel Platini trong trí nhớ của ông chú cạnh nhà bạn chưa?

Đội tuyển Bỉ thi đấu thành công, vậy thì Hazard hay de Bruyne giỏi nhất? Cũng không biết. Cả đội Bỉ đã tiến lên như một cỗ xe tăng, từ từ những khó cản. Và họ tiến lên như một tập thể hơn là nhờ sự xuất sắc của riêng một ai đó.

Đất Nga cũng đôi lần ngây ngất với Mbappe. Nhưng chàng trai 19 tuổi này thực sự chỉ đem tới cảm xúc tuyệt đỉnh ở lần đối đầu Messi trận Pháp – Argentina. Sau đó, tiền đạo của Paris Saint-Germain trở lại nhịp thường thấy, thậm chí còn bị cuốn theo đàn anh Neymar, được bàn tán khắp các mặt báo vì tiểu xảo.

Kylian Mbappe mang lại sự thú vị, nhưng như vậy đã đủ? - Ảnh: REUTERS

Với Kane, người Anh đang tràn trề hi vọng. Nhưng quả thực cách Kane "giải cứu" tuyển Anh chưa bằng một góc những gì anh thường xuyên thực hiện ở Tottenham.

Đó không phải một kiểu nhận định oán trách, mà đơn giản thuộc về cảm xúc. Chưa một ai tạo ra cảm xúc họ đang dẫn dắt cả World Cup cả. Thậm chí, bất kể công nghệ và sự chuyên nghiệp đang ghi từng kỷ lục cho các cầu thủ ngày nay, chưa một ai ở World Cup lần này xứng đáng được cho là người "có thể thắp sáng cầu trường".