Phóng to

Trẻ sơ sinh gia tăng tại bệnh viện Từ Dũ

TT - Tại TP.HCM, hai năm qua số ca sinh và số người sinh con thứ ba trở lên gia tăng, có những trường hợp sinh con lần thứ 9, 10, 11... Nguy cơ bùng nổ dân số đang đe dọa sự phát triển bền vững của đất nước. Liệu có ngăn chặn được không?

Những con số báo động

Tại BV Hùng Vương số trường hợp sinh con dưới 18 tuổi những năm 2001, 2002 đã cao (471 trường hợp) thì hai năm 2003, 2004 (chỉ tính 11 tháng) vẫn chưa có dấu hiệu giảm (433 trường hợp). Chưa kể số trường hợp dưới 18 tuổi đã sinh con lần thứ hai cũng gia tăng, những năm trước chỉ có 2-3 ca/năm, nhưng 11 tháng của 2004 đã có sáu trường hợp. Ngoài ra, số sinh trong độ tuổi 18-19, năm nào cũng có cả ngàn trường hợp, có trường hợp đã sinh đến lần thứ ba.

Theo số liệu thống kê của Bệnh viện (BV) Hùng Vương, năm 2003, tại BV có 24.601 ca sinh, tăng hơn năm 2002 là 2.331 ca. Thế nhưng, chỉ riêng 11 tháng của năm 2004 đã có 24.121 ca sinh. Tổng số trường hợp sinh con thứ ba trở lên cũng liên tục gia tăng. Năm 2001 chỉ có 2.098 ca, nhưng 2002 đã nhảy lên 2.255 ca, 2003: 2.352 ca và 11 tháng của 2004: 2.218 ca. Trong số trường hợp sinh con thứ ba trở lên thuộc đối tượng là cán bộ, công nhân, viên chức cũng gia tăng: năm 2002 có 51 trường hợp, 2003: 67 trường hợp và 11 tháng của năm 2004 là 92 trường hợp.

Những trường hợp sinh con thứ ba trở lên tại BV Hùng Vương tập trung nhiều và chủ yếu vào lứa tuổi 30 -39 tuổi. Song cũng có nhiều trường hợp trong độ tuổi 20-24 đã sinh con đến lần thứ tư, thứ năm. Hoặc trong độ tuổi 30-34 nhưng đã sinh con đến lần thứ bảy. Vẫn còn những trường hợp sinh con lần thứ 8, 9, 10 và cả 11 khi ở độ tuổi 40-44 tuổi!

Vì sao?

Bác sĩ Vũ Thị Nhung - giám đốc BV Hùng Vương - cho biết một trong những nguyên nhân là do đời sống kinh tế ngày càng phát triển. Ngoài ra, nhiều người còn cho rằng năm 2003 pháp lệnh dân số đã không còn cấm đoán, giới hạn chuyện sinh bao nhiêu con nữa. Chính vì suy nghĩ này nên cũng xuất hiện tình trạng một số cán bộ, công nhân, viên chức cũng bắt đầu sinh thêm con thứ ba.

Điều đáng nói là trước đây những trường hợp sinh con thứ ba là cán bộ, công nhân, viên chức thường bị chế tài bằng nhiều hình thức thì nay họ vẫn được hưởng mọi chế độ. Khi biện pháp chế tài không còn, một số người sẽ thoải mái hơn. Tuy nhiên, số đông người sinh con thứ ba vẫn thuộc các thành phần khác. Nhưng những đối tượng này thì chưa có biện pháp nào, ngoài việc tuyên truyền giáo dục.

Trong khi đó, phát biểu tại lễ kỷ niệm Ngày dân số VN 26-12-2004 vừa qua, bà Lương Thị Thuận - chủ nhiệm Ủy ban Dân số - gia đình & trẻ em TP.HCM - cho rằng kết quả thực hiện chỉ tiêu giảm sinh được thực hiện tốt trong những năm trước đây có nguy cơ bị ảnh hưởng nếu không được cảnh giác, theo dõi, có biện pháp ngăn chặn kịp thời.

BS Nguyễn Thị Ngọc Phượng - Giám đốc BV Từ Dũ: Phải thuyết phục đến nơi đến chốn

Phóng to

- Chúng ta thấy là quyền và nghĩa vụ trong thực hiện kế hoạch hóa gia đình từ người dân đến cán bộ, đảng viên ở các cơ quan đều có qui định trong pháp lệnh. Nhưng sinh con thứ ba nhiều có thể do điểm 1a, điều 10 pháp lệnh dân số nêu không rõ ràng: mỗi cặp vợ chồng và cá nhân có quyền quyết định về thời gian sinh con, số con và khoảng cách giữa các lần sinh phù hợp với lứa tuổi, tình trạng sức khỏe, điều kiện học tập, lao động, công tác, thu nhập... Cho nên với những người hiểu biết tốt thì chấp nhận hai con là đủ, còn một số người có cuộc sống thoải mái, dư ăn dư để cho rằng đẻ thêm đứa thứ ba cũng không sao.

* Có ý kiến cho rằng pháp lệnh ban hành ngày 22-1-2003, nhưng nghị định (NĐ) hướng dẫn thì ngày 16-9-2003 mới ban hành, tạo khoảng thời gian mà CBCNV cho rằng sinh con thứ ba cũng không sao nên cứ sinh...

- Đúng vậy. Trong NĐ, tại điểm 3 điều 17 về quyền và nghĩa vụ của mỗi cặp vợ chồng có ghi rõ: mỗi cặp vợ chồng và cá nhân có nghĩa vụ thực hiện qui mô gia đình ít con - có một hoặc hai con. Đây là điều mà trong pháp lệnh chỉ nói một cách chung chung.

Từ năm 2003 dân số đã tăng mạnh với số trẻ mới sinh là 1.442.488 (tăng 1,47%), sáu tháng đầu năm 2004 là 514.391 trẻ, tăng 7.434 so với cùng kỳ năm ngoái. Số trẻ mới sinh là con thứ ba trở lên đã lên tới 66.396 trẻ - tăng 1.989 trẻ. Tại TP.HCM, tổng kết chương trình dân số năm 2004 cho thấy các chỉ tiêu dân số đều đạt, trừ tỉ lệ sinh con thứ ba: có 5.646 người sinh con thứ ba, vượt chỉ tiêu cho phép là 429 người. Ghi nhận tại BV Từ Dũ, năm 2002 có 40.644 ca sinh, trong đó có 3.071 ca sinh con thứ ba; năm 2003: 46.133 ca, trong đó 3.515 ca sinh con thứ ba; năm 2004 tính đến hết tháng mười một có 39.971 ca, trong đó 3.217 ca sinh con thứ ba.

* Nhưng tại điều 9 trong NĐ nghiêm cấm các hành vi cản trở, cưỡng bức thực hiện kế hoạch hóa gia đình. Như vậy có thể sinh con thứ ba mà không bị cơ quan, thầy thuốc cản trở?

- Luật pháp mình... kỳ quá. Đúng là nếu trong đơn vị có người sinh con thứ ba thì cũng không làm gì được. Không thể xử phạt hành chính, cũng không thể hạ tầng công tác hay đuổi việc được... vì làm như vậy sẽ bị vi phạm Luật lao động. Mà trong Luật lao động cũng không nói sinh con thứ ba bị phạt.

Theo tôi, đây là vấn đề rất tế nhị, muốn giảm dân số một cách bền vững chỉ có cách là vận động và giáo dục, làm sao cho người ta thấy rõ các biện pháp tránh thai không gây hại cho sức khỏe để chấp nhận chứ không nên ép buộc.

* Thực tế chúng ta chỉ đặt nặng vấn đề KHHGĐ với CBNV hoặc một số khu vực nội thành..., nhiều phụ nữ ở vùng sâu vùng xa còn rất trẻ đã có 5 - 7 con !?

- Đúng vậy, tại các vùng sâu vùng xa người ta sinh nhiều, đẻ tử vong con cũng nhiều, nhưng hiện tại mình chỉ tập trung làm ở thành phố là chính, còn đi vùng sâu vùng xa thì rất hạn chế. Kinh nghiệm cho thấy nữ hộ sinh thôn bản ở Bù Đăng khi chuyển bệnh đẻ khó về Từ Dũ đã vận động được sản phụ mới trên 30 tuổi mà đã 7 con, lần này đồng ý triệt sản. Chính người dân tộc vận động với nhau sẽ rất thuận lợi.

Điều tôi muốn nhấn mạnh là với dân số hiện nay 82 triệu người, ở thành phố thì không thấy nhưng ở vùng sâu vùng xa đã có người đói. Vì vậy ở những người sinh con thứ ba, đối với từng người, từng gia đình sẽ không thấy có vấn đề gì xảy ra, nhưng để đảm bảo an ninh lương thực cho toàn dân là một vấn đề rất lớn.

* Xin cảm ơn bác sĩ.