● Khám sức khỏe định kỳ, phát hiện AST, ALT cao. Lạ là bác sĩ “kiếm đỏ mắt” không ra bệnh gan nào?

A.Bình (TP.HCM)

- Khi tế bào gan bị tổn thương/phá hủy, men gan (AST, ALT, GGT) thoát ra, ùa vào máu. Chỉ là men gan tăng do gan (viêm gan, tắt mật, xơ gan, ung thư gan, ngộ độc...) đã đành, bầu đoàn AST, ALT, GGT còn đánh kẻng la làng vì vô số bệnh lý khác (tim mạch, hô hấp, cơ vân, nhiễm trùng, tự miễn, tan máu...). Men gan còn tiếng khó nắm bắt, AST, ALT đầy nhóc trong máu nhưng bên ngoài vẫn khỏe như vâm.

● Chồng tôi là bợm rượu. Năn nỉ đi xét nghiệm lòi ra men gan tăng (GGT = 85). Bác sĩ bảo chưa đến nỗi nên ổng càng dễ ngươi...

N.Thành (Cần Thơ)

- GGT tính đặc hiệu yếu, nhưng rất hạp chỉ điểm bệnh gan do rượu. GGT (nam 11-50 UI/L, nữ 07-32 UI/L), tăng 1-2 lần vẫn được coi là bình thường; đại để < 60UI/L là ổn. Thấy men gan tăng tức có tổn thương gan, theo đó mấy ông dễ ngươi với rượu thì ngày tàn lá gan không xa.

● Ba tôi men gan GGT tới 4.000 UI/L, đang phải tầm soát ung thư. Đây là dấu hiệu ung thư giai đoạn cuối?

B.Thủy (Bình Dương)

- Men gan không chuyển ung thư, nhưng xa cạ cho biết mức tổn thương gan. Ung thư nặng thường thì tế bào gan đã “tã” lắm. Men gan kịch khung là tin xấu gan hoại tử, suy gan cuối kỳ... Ngộ độc, viêm gan cấp... có thể nống men gan lên tới 3.000 UI/L. Cỡ 5.000 UI/L nghĩ tới ung thư cũng dễ hiểu.

● Tôi khám bệnh phát hiện men gan tăng, nghi NAFLD. Hỏi thì bác sĩ bảo gan nhiễm mỡ. Gan nhiễm mỡ thì có cần đố chữ như vậy không?

Q.Tùng (TP.HCM)

- Rượu hay bị lu loa làm gan nhiễm mỡ (AFLD), nhưng còn có một thể “gan xối mỡ” không do rượu (NAFLD). Mấy ông dính NAFLD không đụng giọt rượu, nhưng mắc bệnh chuyển hóa (béo phì, mỡ máu, tiểu đường). NAFLD nhẹ, nhưng để lâu tiến triển nặng thành viêm gan nhiễm mỡ không do rượu (NAS). Trong NAFLD men gan tăng, với chỉ số AST/ALT < 1.

● Tôi được Việt kiều biếu lọ thuốc hạ men gan, bảo là công hiệu như thần. Không biết có như thần nhưng không thấy ở Việt Nam?

Ch.Vũ (TP.HCM)

- Thuốc hạ men gan cạn nhẽ là thuốc hướng gan (hepatotropes). Cho lành gọi là thuốc bảo vệ gan, bổ gan. Hạ men tức ngăn tổn thương gan, viêm gan thì chữa viêm gan, nghiện rượu thì cai rượu... Men gan không như đường huyết, acid uric, phải đánh bay đánh biến bằng được. Mấy hãng thuốc hay bắt quàng, hễ thuốc bổ gan là kèm hạ men gan.

● Tôi bị men gan cao nhưng không mắc bệnh gan. Có người mách uống mật gấu...

Tr.Thuyên (Vĩnh Long)

- Mật gấu (acid ursodeoxycholic, acid chenodeoxycholic) trị sỏi mật, cholesterol, xơ gan... Gan khỏe thì men gan sáng nắng chiều mưa là thường, tẩm mật gấu vào có phải rảnh rỗi sinh nông nổi? Chưa kể, tẩm nhầm mật gấu chó toàn acid chenodeoxycholic làm viêm gan, khác gì tiêu chảy phục thuốc nhuận trường.

● Tôi bị viêm gan B thể lành mang trùng. Bác sĩ dặn theo dõi men gan cho kỹ...

N.Chung (Tiền Giang)

- Viêm gan (A, B, C, D, E, G) là ngòi nổ men gan có hạng. Người viêm gan mãn thể không hoạt động, người lành mang trùng, phải theo dõi sát, phòng đám virus tiềm phục khởi loạn. Men gan chỉ dấu tổn thương gan dễ dò, rất hợp để báo sớm những ca virus nở hoa trong lòng địch.