Học ngoại ngữ nhưng nói không đượcSV "chạy" chứng chỉ ngoại ngữ: do ý thức học tập

Tôi rất đồng tình với bài viết của cô giáo Nguyễn Ngọc Hà. Tôi muốn nói thêm là phương pháp dạy của chúng ta cũng sai nên học sinh của ta học ngoại ngữ 5-6 năm mà không thể nói được một cách cơ bản.

Tôi rất ngạc nhiên khi thấy người Mỹ học tiếng Việt khá nhanh vì họ học ngoại ngữ theo phương pháp tiến bộ. Còn mình thì học cả chục năm mà nói chuyện vẫn không trôi chảy và văn phong vẫn là Vietglish - nghĩa là mình nghĩ bằng tiếng Việt rồi dịch từng từ một sang tiếng Anh. Cái này là lỗi sai khá nặng của sinh viên chúng ta khi qua học tại các nước nói tiếng Anh.

Các giảng viên trong trường ĐH ở Mỹ vẫn thường xuyên nhắc nhở chúng tôi về lỗi này. Học ngoại ngữ phải giống như em bé học nói: nghĩa là nghe trước, kế là nói theo, sau đó mới tới đọc và viết. Còn chúng ta cứ dạy đọc, viết trước khi nghe và nói. Mà trong sinh hoạt hằng ngày (giao tiếp) thì nghe - nói nhiều hơn đọc - viết.

Tiếng Anh quan trọng việc phát âm chuẩn nên ngay từ đầu học tiếng Anh phải luyện nghe và phát âm. Nghe như thế nào thì cố bắt chước đọc theo như vậy mà không cần biết câu chữ viết ra sao, ý nghĩa như thế nào (giống như em bé tập nói hay ca sĩ tập hát bài hát tiếng nước ngoài). Theo phương pháp của Mỹ, tôi đã giao tiếp khá tốt sau một năm luyện tập miệt mài, hơn hẳn gần 10 năm học theo phương pháp cũ tại VN.

Tốt nghiệp loại khá nhưng không giao tiếp được

Tôi xin kể câu chuyện có thật 100%. Tôi làm cho một công ty của Nhật, do không có người biết tiếng Nhật để giao tiếp với lãnh đạo và làm công tác dịch thuật nên công ty đăng bảng tuyển nhân viên phiên dịch tiếng Nhật.

Có một ứng viên nữ đến phỏng vấn, trong buổi phỏng vấn tôi cũng tham gia. Khi xem qua kết quả học tập của ứng viên này, tôi rất ưng ý: tốt nghiệp ĐH chuyên ngành tiếng Nhật, học lực loại khá, có kinh nghiệm làm việc trong một công ty khác của Nhật ba năm. Tôi nghỉ mình tìm được đúng người cho công việc.

Vì không được học tiếng Nhật một cách đàng hoàng nên tôi nhờ sếp phỏng vấn. Tuy nhiên, tôi không thể tưởng tượng được trình độ tiếng Nhật của cô này quá...tệ. Những câu giao tiếp rất thông thường mà cô cũng không trả lời được. Mỗi câu hỏi sếp tôi phải nhắc lại ít nhất hai lần. Khi phỏng vấn kiến thức chuyên môn, tất cả câu hỏi tôi đều phải dịch sang tiếng Việt cho cô nghe. Cô trả lời bằng tiếng Việt và tôi phải tạm dịch lại cho sếp nghe.

Kết thúc buổi phỏng vấn, sếp hỏi tôi một câu mà tôi không biết phải trả lời như thế nào: “Tốt nghiệp đại học chuyên ngành tiếng Nhật loại khá mà không giao tiếp được, vậy ở trường sinh viên VN học cái gì?”. Thật sự tôi chỉ biết im lặng.