07/11/2018 06:30 GMT+7

Bầu cử giữa kỳ ở Mỹ: Đảng Dân chủ giành đủ ghế để kiểm soát Hạ viện

TRƯỜNG SƠN - TUẤN SƠN
TRƯỜNG SƠN - TUẤN SƠN

TTO - Đến 15h20 (giờ Việt Nam), kết quả kiểm phiếu sơ bộ do CNN cung cấp cho thấy Đảng Dân chủ đã giành đủ 218 ghế để kiểm soát Hạ viện. Trước đó Đảng Cộng hòa đã sớm giành đủ 51 ghế để giữ thế đa số ở Thượng viện.

Bầu cử giữa kỳ ở Mỹ: Đảng Dân chủ giành đủ ghế để kiểm soát Hạ viện - Ảnh 1.

Kết quả bầu cử sơ bộ ở hai viện tính đến 15h43 (giờ Việt Nam) - Đồ họa: TTO

Theo Đài CNN, Tổng thống Donald Trump đã gọi điện cho bà Nancy Pelosi, lãnh đạo phe thiểu số Hạ viện, để chúc mừng việc Đảng Dân chủ đã giành được quyền kiểm soát cơ quan này. Thông tin trên được chánh văn phòng của bà Pelosi thông báo trên Twitter.

Trước đó, ông Trump viết trên Twitter: "Đêm nay là đêm đại thành công" - nhắc đến việc Đảng Cộng hòa của ông đã thành công trong việc giữ quyền kiểm soát Thượng viện. Tuy nhiên, phe Cộng hòa đã mất thế đa số ở Hạ viện vào tay Đảng Dân chủ.

Kết quả này sẽ khiến Quốc hội Mỹ chia rẽ trong hai năm còn lại trong nhiệm kỳ của ông Trump.

Reuters và CNN đều loan báo phe Dân chủ đã nắm Hạ viện khi đảng này giành được 151 ghế so với 150 của đảng Cộng hòa. Theo giải thích của Reuters, trong cuộc đua lần này, Đảng Dân chủ chỉ cần giành 23 ghế từ Đảng Cộng hòa là chiến thắng.

Đến thời điểm Đảng Dân chủ giành được 151 ghế, mục tiêu này đã hoàn thành vì thế họ sẽ nắm được quyền kiểm soát Hạ viện.

Báo Washington Post giải thích kỹ hơn khi dẫn phân tích của trang Cook Political Report cho biết trong 435 ghế phải bầu, thực tế chỉ có 30 ghế là có tính giành giật thực sự. Tuy nhiên, lợi thế của phe Dân chủ là họ chỉ cần thắng 7 trong số 30 “cuộc đua” trên là hoàn thành mục tiêu giành được 23 ghế từ phe Cộng hòa.

Tính đến 11h51 (giờ Việt Nam), Đảng Dân chủ đã thắng được 26 ghế do Đảng Cộng hòa nắm trước đó, tức đã “vượt chỉ tiêu”, theo trang VOX.

Tính đến 11h21 theo giờ Việt Nam (tức tối muộn ngày 6-11 giờ Mỹ), đã có kết quả của 324 trên 435 ghế Hạ viện. CNN cho biết đây là lần đầu tiên phe Dân chủ chiếm lại quyền đa số ở Hạ viện kể từ năm 2010.

Bầu cử giữa kỳ ở Mỹ: Đảng Dân chủ giành đủ ghế để kiểm soát Hạ viện - Ảnh 3.

Kết quả bỏ phiếu sơ bộ tại Hạ viện tính đến 15g30 ngày 7-11 (giờ VN) - Dữ liệu: CNN

Tương tự, dù đảng nào nắm 51 ghế sẽ giành quyền kiểm soát Thượng viện, nhưng Đảng Cộng hòa sẽ được xem là chiến thắng khi giành đủ 50 ghế. 

Theo Đài ABC News, trong trường hợp hai đảng đều giành được 50 ghế, phó tổng thống sẽ là người đưa ra quyết định với lá "phiếu hòa" (tie-breaking vote). Trong trường hợp cuộc bầu cử năm nay, Phó thổng thống Mike Pence là người Cộng hòa sẽ bỏ phiếu cho đảng của mình, vì vậy "cuộc đua" sẽ dừng lại khi phe Cộng hòa giành được 50 ghế, điều đã xảy ra vào 10h30 sáng nay.

Người phát ngôn của bà Melania Trump cho biết Đệ nhất phu nhân Mỹ đang cùng xem kết quả bầu cử với Tổng thống Donald Trump tại Nhà Trắng. CNN dẫn một nguồn tin từ Nhà Trắng cho hay không khí tại đây khá tốt.

Bầu cử giữa kỳ ở Mỹ: Đảng Dân chủ giành đủ ghế để kiểm soát Hạ viện - Ảnh 4.

Kết quả bỏ phiếu sơ bộ tại Thượng viện tính đến 15g30 ngày 7-11 (giờ VN) - Dữ liệu: CNN

Thư ký báo chí Nhà Trắng Sarah Sanders bày tỏ lạc quan về kết quả bầu cử giữa kỳ đối với đương kim tổng thống Trump. Bà Sanders nhắc một số chiến thắng của Đảng Cộng hòa như Thượng nghị sĩ Mike Braun giành được ghế ở bang Indiana, hay dân biểu Andy Barr giữ được ghế ở bang Kentucky, và cho rằng "chính sự ủng hộ của tổng thống đã tạo nên sự khác biệt trong cuộc đua tại các bang này".

"Tổng thống đã có một đêm tốt lành, tính cho đến giờ phút này" - bà Sanders nói vào thời điểm 22h30 ở Mỹ, khi đa số các điểm bỏ phiếu đã đóng cửa và kết quả kiểm phiếu sơ bộ liên tục được công bố.

Tuy nhiên, bà Sanders cũng thận trọng dùng các từ "cho đến lúc này", "hiện tại", "tính đến bây giờ" khi đưa ra các nhận định lạc quan về kết quả có lợi cho chính quyền ông Trump.

"Chúng tôi hài lòng với kết quả tính đến lúc này. Đêm hãy còn dài và có thể chúng ta cũng phải chờ đến sáng sớm mai" - bà nói.

Bầu cử giữa kỳ ở Mỹ: Đảng Dân chủ giành đủ ghế để kiểm soát Hạ viện - Ảnh 5.

Bà Martha McSally - ứng viên Thượng nghị sĩ của đảng Cộng hòa chia vui sau chiến thắng ở Phoenix, bang Arizona - Ảnh: REUTERS

Đến 10h, CNN nhận định con đường giành quyền kiểm soát Thượng viện của Đảng Dân chủ gần như đã khép lại. Tính đến thời điểm đó, Đảng Cộng hòa giành được 44 ghế so với 38 ghế của phe Dân chủ. Đảng của ông Trump chỉ cần thêm 7 ghế là chiến thắng cuộc đua kiểm soát Thượng viện.

Trước khi bầu cử giữa kỳ diễn ra, Đảng Cộng hòa nắm 51 ghế ở Thượng viện, còn Dân chủ giữ 49 ghế. Chỉ cần giành được 2 ghế từ phe Cộng hòa là Đảng Dân chủ chiến thắng cuộc đua, song "cơ hội để làm điều này đang bắt đầu tiêu tan" - CNN nhận định. Không chỉ không giành được ghế từ đảng đối thủ, Đảng Dân chủ còn mất ghế thượng nghị sĩ ở bang Indiana vào tay phe Cộng hòa.

Trong khi đó, cuộc đua ở Hạ viện vẫn vô cùng kịch tính. Có lúc hai Đảng cùng nắm 98 ghế, trước khi Dân chủ vượt lên 103-98 vào lúc 10h.

Bầu cử giữa kỳ ở Mỹ: Đảng Dân chủ giành đủ ghế để kiểm soát Hạ viện - Ảnh 6.

Một gia đình cử tri ủng hộ Cộng hòa chụp ảnh lưu niệm ở Athens, bang Georgia ngày 6-11 - Ảnh: REUTERS

Tính đến 7h45, theo số liệu của Đài CNN, Đảng cộng hòa hiện đang giành được 42/100 ghế tại Thượng viện, trong khi Đảng dân chủ nắm 25 ghế. Đảng nào nắm 51 ghế sẽ giành quyền kiểm soát Thượng viện.

Chỉ 15 phút sau, kết quả cập nhật từ CNN cho thấy phe Dân chủ đã giành thêm được 6 ghế, vẫn còn cách mục tiêu giành quyền kiểm soát Thượng viện 20 ghế.

Bầu cử giữa kỳ ở Mỹ: Đảng Dân chủ giành đủ ghế để kiểm soát Hạ viện - Ảnh 7.

Ứng viên nghị sĩ Rashida Tlaib của đảng Dân chủ chia vui cùng người thân sau chiến thắng ở Detroit, bang Michigan - Ảnh: REUTERS

Trong khi đó, trong cuộc đua ở Hạ viện, CNN cho biết cả hai Đảng đều đã giành được 11 ghế. Toàn bộ 435 ghế ở Hạ viện được đưa ra bầu lại trong đợt này và đảng nào chiếm 218 ghế sẽ giành quyền kiểm soát.

Kết quả tại Hạ viện liên tục được cập nhật, và tính đến 8h10, "tỉ số" là 35-29 cho phe Dân chủ. Các phân tích trước đó dự đoán Đảng Dân chủ sẽ giành được quyền kiểm soát Hạ viện.

Đến 8h30, cuộc đua ở Hạ viện kịch tích hơn bao giờ hết khi có lúc hai đảng cùng giành được 43 ghế, để rồi Đảng Cộng hòa vượt lên 45-43, và cả hai liên tục "rượt đuổi tỉ số".

Tối qua theo giờ Việt nam, tức sáng 6-11 (theo giờ Bờ Đông của nước Mỹ) cử tri tại các bang Maine, Vermont, New Hampshire, New Jersey và New York đã bắt đầu tới các điểm bỏ phiếu, đánh dấu sự bắt đầu cuộc bầu cử giữa nhiệm kỳ của Mỹ.

Kết quả đợt bầu cử giữa nhiệm kỳ này sẽ quyết định đảng Cộng hòa hay đảng Dân chủ sẽ kiểm soát lưỡng viện Quốc hội - cơ quan quyền lực nhất thúc đẩy hoặc ngăn cản các chính sách "Nước Mỹ trên hết" của Tổng thống Donald Trump.

Cử tri trên toàn nước Mỹ sẽ bỏ phiếu bầu lại toàn bộ 435 nghị sĩ Hạ viện và 35 Thượng nghị sĩ trên tổng số 100 ghế ở Thượng viện. Đảng nào giành được 218 ghế sẽ có quyền kiểm soát Hạ viện, còn số ghế cần nắm để giành quyển kiểm soát Thượng viện là 51.

Hàng chục triệu người dân Mỹ cũng đã bỏ phiếu bầu 36 thống đốc bang, cùng khoảng 6.000 ghế (tương đương gần 82% tổng số ghế) trong các cơ quan lập pháp cấp bang trên toàn nước Mỹ.

Bầu cử giữa kỳ ở Mỹ: Đảng Dân chủ giành đủ ghế để kiểm soát Hạ viện - Ảnh 8.

Ứng viên Dân chủ Jahana Hayes bỏ phiếu cùng con trai tại một điểm bầu cử ở Wolcott, bang Connecticut - Ảnh: REUTERS

Trước khi cử tri Mỹ bắt đầu đi bỏ phiếu vào sáng ngày 6-11 (giờ địa phương), trang Cook Political Report đã đưa ra dự đoán cuộc đua giành ghế ở lưỡng viện.

Theo đó, Đảng Dân chủ phải bảo vệ 26 ghế (trong số 35 ghế bầu đợt này) tại Thượng viên. Trong số này, có 14 ghế họ chắc chắn giữ được, 6 ghế có khả năng giành được từ phe Cộng hòa và 6 ghế chưa chắc chắn sẽ thuộc về bên nào.

Ngược lại, Đảng Cộng hòa chỉ phải bảo vệ 9 ghế, trong đó có 4 ghế chắc chắn giữ được, 4 ghế có thể mất về tay phe Dân chủ, và 1 ghế chưa chắc chắn sẽ thuộc về bên nào.

Về lý thuyết, với tương quan 51 ghế thuộc Đảng Cộng hòa - 49 ghế Dân chủ, phe Dân chủ chỉ cần giành được 2 ghế là giành quyền làm đảng đa số ở Thượng viện. Song như phân tích ở trên, mọi việc không hề đơn giản.

Bầu cử giữa kỳ ở Mỹ: Đảng Dân chủ giành đủ ghế để kiểm soát Hạ viện - Ảnh 9.

Một cử tri Mỹ đang bỏ phiếu ở Madison, bang Wisconsin sáng 6-11 giờ Mỹ - Ảnh: REUTERS

Còn với cuộc đua ở Hạ viện, nơi toàn bộ 435 ghế sẽ phải bầu lại, hiện Đảng Cộng hòa giữ 235 ghế, Đảng Dân chủ chiếm 193, 7 ghế hiện để trống. Đảng nào muốn giành được địa vị đảng đa số thì cần phải giành được ít nhất 218 ghế qua cuộc bầu cử.

"Nhiệm vụ" của phe Dân chủ là giành ít nhất 23 ghế từ Đảng Cộng hòa.

Vẫn theo đánh giá của Cook Political Report, Đảng Cộng hòa hiện có 140 ghế "an toàn" ở Hạ viện, 55 ghế có thể giành được từ phe Dân chủ và 45 ghế chưa ngã ngũ - có thể giữ được hoặc mất về đảng đối thủ. 

Tương tự, Đảng Dân chủ có 182 ghế chắc chắn, 10 ghế có thể thắng thêm và 3 ghế chưa chắc sẽ về tay đảng nào.

Bầu cử giữa kỳ ở Mỹ: Đảng Dân chủ giành đủ ghế để kiểm soát Hạ viện - Ảnh 10.

Người ủng hộ của ứng viên Thượng nghị sĩ Ted Cruz thuộc đảng Cộng hòa ở TP Houston, bang Texas - Ảnh: REUTERS

Mỗi tiểu bang có hai thượng nghị sĩ đại diện trong thượng viện, tổng số thượng nghị sĩ Hoa Kỳ là 100 người.

Mỗi tiểu bang có số dân biểu trong hạ viện khác nhau, số dân biểu tùy thuộc mật độ dân cư tại tiểu bang đó. Tổng số dân biểu Hoa Kỳ là 435 người.

Trong thượng viện và hạ viện có hai nhóm gọi là đa số (majority) và thiểu số (minority) đại diện cho hai đảng. Ðảng nào nắm đa số thì đảng đó kiểm soát chương trình làm việc của viện đó.

Nhiệm kỳ của thượng nghị sĩ là 6 năm và dân biểu là 2 năm, thời gian phục vụ không giới hạn số lần nhiệm kỳ. Nhiệm kỳ của tổng thống là 4 năm và làm tối đa 2 nhiệm kỳ. Nhiệm kỳ của thống đốc tiểu bang là 4 năm và phục vụ tối đa 2 nhiệm kỳ, tuy nhiên một số tiểu bang không giới hạn nhiệm kỳ cho vị trí thống đốc.

Cứ mỗi 2 năm là một kỳ bầu cử, mỗi kỳ bầu cử là 1/3 thượng nghị sĩ và toàn bộ dân biểu được bầu lại, đây là lúc thay đổi cán cân quyền lực chính trị tại quốc hội Hoa Kỳ.

TRƯỜNG SƠN - TUẤN SƠN
Trở thành người đầu tiên tặng sao cho bài viết 0 0 0
Bình luận (0)
thông tin tài khoản
Được quan tâm nhất Mới nhất Tặng sao cho thành viên