14/01/2010 14:14 GMT+7

Haiti hoang tàn, 100.000 người có thể đã chết

HIẾU TRUNG
HIẾU TRUNG

TTO - Chính quyền Haiti cho biết số người chết trong trận động đất ngày 12-1 có thể vượt qua 100.000 người. Liên Hiệp Quốc (LHQ) công bố ít nhất 16 trong số 9.000 thành viên gìn giữ hòa bình LHQ ở Haiti thiệt mạng, 150 người mất tích.

AP cho biết ở thủ đô Port-au-Prince, hàng nghìn người bị thương vẫn phải ngồi chờ được chữa trị bên ngoài các bệnh viện đổ nát. “Tôi không thể chịu nổi nữa, lưng tôi đau đớn vô cùng”, anh Alex Georges gắng gượng nói. Anh đã chờ từ hơn một ngày qua nhưng vẫn chưa được chữa trị.

fTahngcb.jpgPhóng to
Hàng chục nghìn người Haiti lâm vào cảnh mất nhà cửa - Ảnh: Reuters

Nhiều người thẫn thờ lang thang qua các đống đổ nát, khóc lóc gọi tên người thân đã mất tích hoặc đã chết. Những người khác tiếp tục miệt mài đào bới bằng tay những đống đổ nát với hi vọng tìm thấy người còn sống sót. Trên đường phố Port-au-Prince, thi thể người chết nằm chất đống.

Sức mạnh động đất “bằng vài quả bom nguyên tử”

“Port-au-Prince đã bị san phẳng”, CNN dẫn lời đại diện Haiti tại LHQ Felix Augustin. Các quan chức Haiti đưa ra nhiều con số thương vong khác nhau. Ông Augustin ước tính số người chết vào khoảng 100.000.

Thủ tướng Jean-Max Bellerive cảnh báo con số thương vong có thể lên đến “hàng trăm nghìn”, trong khi Tổng thống Rene Preval cho biết theo các ước tính ban đầu, số người thiệt mạng là 30.000 - 60.000. “Vẫn còn quá sớm để đưa ra con số chính xác”, ông Preval khẳng định.

bfhB0dEX.jpgPhóng to
Cảnh đổ nát hoang tàn ở Port-au-Prince - Ảnh: Reuters

CNN dẫn lời giáo sư địa chất Roger Searle thuộc khoa Khoa học Trái đất, ĐH Durham (Anh) mô tả sức mạnh của cơn địa chấn “tương đương với vài quả bom nguyên tử”. Ông Searle cho biết sự kết hợp giữa sức mạnh 7 độ richter và tâm chấn rất nông, chỉ khoảng 8km dưới lòng đất, đã làm tăng mức độ tàn phá của thảm họa.

Tổ chức Chữ thập đỏ cho biết trận động đất đã ảnh hưởng đến khoảng 3 triệu người Haiti, chiếm 1/3 dân số nước này. Theo Cơ quan nghiên cứu địa chất Mỹ, khoảng 10 triệu người trong khu vực cảm nhận được trận động đất, trong đó có 2 triệu cảm nhận rõ sự rung lắc mạnh.

16 nhân viên LHQ đã chết, 150 mất tích

Theo CNN, mới đây, Liên Hiệp Quốc (LHQ) công bố ít nhất 16 trong số 9.000 thành viên lực lượng gìn giữ hòa bình LHQ ở Haiti đã thiệt mạng, trong đó có 11 lính Brazil. Tổng thống Haiti Reval cho biết trưởng phái đoàn LHQ tại Haiti là Hedi Annabi cũng đã thiệt mạng. Khoảng 150 nhân viên LHQ vẫn đang mất tích sau khi tòa trụ sở của LHQ tại Port-au-Prince sụp đổ.

Reuters cho biết tại Port-au-Prince, hàng chục nghìn ngôi nhà, bệnh viện, trường học, nhà dân…đều sụp đổ hoàn toàn. Khoảng 3.000 cảnh sát và lính gìn giữ hòa bình LHQ đang dẹp các đống đổ nát, điều khiển giao thông, và giữ gìn trật tự tại thủ đô.

“Đi qua các đống đổ nát để thu gom xác chết cũng là nhiệm vụ bất khả thi”, phóng viên CNN mô tả. “Ở đây chẳng có máy móc để đào bới các đống đổ nát, mọi người đang làm chuyện đó bằng tay không”.

z59fVpMD.jpgPhóng to
Người dân đào bới các đống đổ nát bằng tay để tìm người mất tích - Ảnh: Reuters

Tuy nhiên, tình trạng hỗn loạn vẫn xảy ra. Người phát ngôn LHQ Elisabeth Byrs mô tả nạn trộm cắp, cướp phá bắt đầu xuất hiện. Những kẻ cướp bóc lao vào các cửa hàng còn đứng vững trên mặt đất thu gom hàng hóa, rồi hòa mình vào dòng người đang vật vờ trên đường phố.

Nhà tù chính của thành phố cũng đã sụp đổ, và có tin nhiều tội phạm đã trốn thoát. Hàng trăm người không bị thương hoặc bị thương nhẹ, dắt díu nhau rời thủ đô Port-au-Prince.

Haiti cần sự giúp đỡ

“Chúng tôi cần thuốc men, cần sự hỗ trợ y tế”, Tổng thống Preval thống thiết kêu gọi trên CNN. Tổ chức Chữ thập đỏ cho biết khoảng 3 triệu người Haiti gần sự hỗ trợ. Hiện tại, hàng loạt quốc gia đã bắt đầu tổ chức đưa hàng cứu trợ đến Haiti.

Theo AP, Mỹ đã ngừng các chuyến bay thương mại đến Haiti và bắt đầu gửi hàng cứu trợ. Tổng thống Barack Obama cho biết Washington đã đưa tàu thủy, trực thăng, máy bay chở hàng, và 2.000 lính thủy đánh bộ đến Haiti. “Chúng ta cần phải giúp đỡ họ trong thời điểm khó khăn này”, ông Obama khẳng định.

Cựu tổng thống Mỹ Bill Clinton, Đại sứ đặc biệt của LHQ ở Haiti, kêu gọi công chúng gửi tiền mặt cho các tổ chức cứu trợ để mua thực phẩm, nước ngọt, hỗ trợ y tế cho Haiti. Ông Clinton cũng yêu cầu các nước thực hiện cam kết hỗ trợ cho Haiti.

Theo CNN, chính quyền và các tổ chức cứu trợ rất nhiều nước đã cam kết sẽ giúp đỡ Haiti. Các nhóm khẩn cấp từ Trung Quốc, Iceland, Pháp.. đã bắt đầu lên đường đến Haiti. Tây Ban Nha đã gửi 4,35 triệu USD hàng cứu trợ đến, Cuba, Nga đưa các bác sĩ và cứu trợ y tế đến.

Tổng thư ký LHQ Ban Ki Moon cho biết LHQ sẽ chuyển cứu trợ 10 triệu USD đến Haiti ngay lập tức, trong khi Ngân hàng Thế giới (WB) cam kết hỗ trợ 100 triệu USD.

Những hình ảnh hoang tàn ở Haiti

5BVX2Wnq.jpgPhóng to
Người dân Port-au-Prince mất nhà cửa phải ở tạm công viên. Ảnh: Reuters
IYZGRBbQ.jpgPhóng to
Thi thể nạn nhân động đất nằm trên đường phố Port-au-Prince. Ảnh: Reuters
KqNQ70DU.jpgPhóng to
Những ngôi nhà chưa bị sập hẳn thì cũng ngả nghiêng, xiêu vẹo Ảnh: Reuters
rvWWCp4g.jpgPhóng to
Xe ủi dọn dẹp đống đổ nát ở dinh tổng thống Ảnh: Reuters
XqoeijF1.jpgPhóng to
Rất nhiều người sống sót đã bị thương nặng Ảnh: Reuters
xyJN54Qi.jpgPhóng to
Cảnh đổ nát tại một khu phố ở trung tâm Port-au-Prince. Ảnh: Getty Images
V292h19z.jpgPhóng to
Đưa người bị thương đi chăm sóc y tế. Ảnh: Reuters
eimBiNEw.jpgPhóng to
Tổng thống Haiti Rene Preval (giữa) đến thăm một bệnh viện dã chiến. Ảnh: Reuters

DIỄN BIẾN TRẬN ĐỘNG ĐẤT KINH HOÀNG TẠI HAITI NHỮNG NGÀY QUA

NQbyoY29.jpgPhóng to
Bản đồ khu vực xảy ra động đất - Ảnh: AP - Đồ họa: VĨ CƯỜNG

“Chỉ còn biết cầu nguyện”

* Tuổi Trẻ đã cố gắng liên lạc với văn phòng của Hội Chữ thập đỏ quốc tế tại Haiti nhưng điện thoại không thể kết nối. Trả lời phỏng vấn qua điện thoại, công sứ VN tại Cuba Nguyễn Xuân Vượng cho biết “có thể không có người VN tại Haiti”.

* Tối 13-1, ông Nguyễn Đức Quang, tổng giám đốc Công ty cổ phần đầu tư quốc tế Viettel (Viettel Global), khẳng định Viettel chưa có nhân viên nào có mặt ở Haiti. Đầu năm nay, Viettel vừa hoàn tất việc thương thảo với Công ty viễn thông Teleco của nước này để mua 70% cổ phần của Teleco, trị giá khoảng 59 triệu USD, nhưng chưa tiến tới ký kết hợp đồng. Viettel dự tính thiết lập khoảng 2.000km cáp quang nhằm phát triển Internet băng thông rộng đến vùng sâu, vùng xa tại Cộng hòa Haiti.

Đây là trận động đất mạnh nhất trong 200 năm qua ở Haiti. Trận động đất xảy ra lúc 16g53 ngày 12-1 (giờ địa phương) lại được tiếp nối với hai dư chấn mạnh 5,9 và 5,5 độ Richter làm xe hơi bị văng lên cao ngay trên đường. Tâm chấn động đất nằm cách trung tâm Port-au-Prince chỉ 15km về phía tây ở độ sâu 8km, theo thông số từ Cơ quan Khảo sát địa chất Mỹ (USGS).

Tại thủ đô Port-au-Prince, nơi có khoảng 1 triệu dân, khung cảnh vô cùng hoang tàn thê lương. Xác chết nằm lăn lóc trên đường, nhiều phụ nữ bò ra từ đống đổ nát vẫy tay cầu cứu. Một nhân chứng mô tả: “Cả thủ đô bị bao phủ dưới những đám mây bụi khổng lồ và sự hoảng loạn diễn ra toàn diện”.

CNN cho biết liên lạc bằng điện thoại với Haiti tốt nhất cũng chỉ ở mức chập chờn và chủ yếu phải dựa vào Internet, qua các trang mạng xã hội như Twitter hay YouTube. “Tất cả mọi người cắm trại nằm la liệt ngoài trời, dưới bầu trời đầy sao để rồi sáng mai thức dậy như chứng kiến một cơn ác mộng” - phóng viên ảnh Frederic Dupoux viết trên Twitter vào sáng 13-1. Một người phát ngôn của Hội Chữ thập đỏ quốc tế cho biết có thể hơn 3 triệu người đã bị ảnh hưởng bởi trận động đất vừa qua.

Quy mô của thảm họa vẫn chưa rõ và thậm chí thống kê sơ bộ số người chết cũng là không thể, nhưng Reuters nói một chuyến đi vòng quanh thành phố thủ đô cho thấy hàng chục ngàn người đã mất nhà cửa và hàng ngàn người có thể đã thiệt mạng.

“Các bệnh viện không thể xử lý tất cả những nạn nhân. Haiti chỉ còn biết cầu nguyện” - bác sĩ và cựu nghị sĩ Louis-Gerard Gilles nói với AP khi ông đang giúp đỡ những người sống sót. Bà Valerie Moliere, 50 tuổi, được cha đưa ra khỏi đống đổ nát ngôi nhà của mình, kể lại trên Đài truyền hình Mỹ ABC: “Thật tồi tệ, tôi không thể đứng lên nổi, cứ nằm dưới sàn và cha tôi ra phải lôi tôi khỏi nhà, còn bên ngoài mọi người vừa chạy vừa la hét. Tất cả những gì tôi nhìn thấy là người ta chạy tán loạn khắp nơi, ôm lấy nhau và khóc lóc”. “Tất cả chỉ là bóng tối và sự sợ hãi” - Jean Bernard, một người dân ở Port-au-Prince, mô tả với ABC.

9ItlzA3K.jpgPhóng to
Dinh tổng thống Haiti bị sập - Ảnh: Reuters

Liên Hiệp Quốc cũng tổn thất

Lực lượng gìn giữ hòa bình của Liên Hiệp Quốc, hầu hết là người Brazil, hiện đang cố gắng cứu những người sống sót ở tòa trụ sở cao năm tầng của họ, nhưng người đứng đầu lực lượng Alain Le Roy nói vào cuối ngày 12-1 rằng: “Vào thời điểm tôi đang nói chuyện đây, chúng tôi vẫn chưa cứu được ai”. Rất nhiều nhân viên của Liên Hiệp Quốc hiện đã mất tích, bao gồm cả trưởng phái đoàn Liên Hiệp Quốc tại Haiti Hedi Annabi, người có mặt trong tòa nhà khi vụ động đất diễn ra.

Tổng thư ký Liên Hiệp Quốc Ban Ki Moon cho biết có 100-150 người đang ở trong tòa nhà trụ sở của Liên Hiệp Quốc tại Port-au-Prince khi trận động đất xảy ra. Một số thi thể đã được đưa ra khỏi đống đổ nát và cũng có một số người được cứu sống. Hiện phái đoàn Liên Hiệp Quốc tại Haiti bao gồm 7.000 binh sĩ, 2.000 sĩ quan cảnh sát và 500 nhân viên dân sự người nước ngoài. AP dẫn lời đại sứ Mexico tại Haiti Robert Manuel khẳng định Tổng thống Haiti Rene Preval và phu nhân vẫn còn sống dù dinh tổng thống đã sụp đổ hoàn toàn sau trận động đất.

Bộ trưởng Hợp tác Pháp Alain Joyandet ước tính 200 người đã mất tích sau khi khách sạn Montana ở thủ đô Port-au-Prince, chuyên dành để đón tiếp du khách nước ngoài - đặc biệt là người Pháp làm việc ở nước này, bị sụp đổ trong trận động đất. Khoảng 300 người đã ở trong khách sạn Montana vào thời điểm xảy ra động đất. Đại sứ quán Pháp ở thủ đô Port-au-Prince cũng bị hư hỏng nghiêm trọng.

Hiện có khoảng 1.400 người Pháp đang sinh sống và làm việc tại Haiti. Đại sứ quán Pháp đã quyết định dựng lều tạm để công dân nước này sơ tán. Bộ Ngoại giao Hàn Quốc cũng khẳng định ít nhất bảy công dân nước này đang bị mất tích tại Haiti.

AP nói trận động đất có thể được cảm thấy ở Cộng hòa Dominica - nước có cùng biên giới với Haiti trên đảo Hispaniola, và một số cư dân ở thủ đô Santo Domingo đã hoảng loạn chạy ra khỏi nhà. Tại miền đông Cuba, một số căn nhà cũng lung lay, nhưng tới thời điểm này chưa có thông tin về thiệt hại ở các khu vực nói trên. Vì trận động đất, điện và điện thoại ở Port-au-Prince đã bị cắt, khiến các thống kê thiệt hại càng thêm khó khăn.

Haiti đã nghèo còn mắc eo

YN6BClMr.jpgPhóng to
Một người đàn ông ở Port-au-Prince ôm xác cô con gái nhỏ khóc trong đau đớn sau trận động đất - Ảnh: Reuters

Haiti nằm ở khu vực Caribê, dân số khoảng 9 triệu người. Đây là quốc gia nghèo thứ hai tại Tây bán cầu, theo báo cáo của Quỹ Tiền tệ quốc tế năm 2009.

Haiti cũng là một trong những nước kém phát triển nhất thế giới, với gần 70% dân số sống với thu nhập chưa đến 2 USD/ngày. Từng là thuộc địa của Pháp, Haiti giành độc lập năm 1804. Tuy nhiên trong 206 năm qua, đất nước nhỏ bé này gần như chưa có một ngày bình yên. Hơn 30 vụ đảo chính và hàng trăm thảm họa thiên tai đã phá hủy hầu hết hệ thống cơ sở hạ tầng và khiến đất nước này lệ thuộc gần như hoàn toàn vào trợ cấp nước ngoài.

* 1994: Bão Gordon khiến gần 1.000 người Haiti bị chôn vùi trong những đợt lở bùn do phá rừng trên diện rộng.

* 1998: Bão Georges khiến 400 người chết và phá hủy 80% mùa màng.

* 2004: Bão Jeanne gây lụt lội khiến 3.000 người thiệt mạng, chủ yếu ở thành phố phía bắc Gonaives.

* 2008: Bốn cơn bão nhiệt đới lớn khiến hơn 800 người thiệt mạng và khoảng 1 triệu người bị nạn. Gần 23.000 ngôi nhà bị phá hủy. Bão ảnh hưởng tới 800.000 người và phá hủy 70% mùa màng cả nước. Thiệt hại 1 tỉ USD, tương đương 5% GDP của Haiti.

Thế giới chung tay

TeOgZYF8.jpgPhóng to
Cứu chữa một nạn nhân trẻ em trong vụ động đất tại thủ đô Port-au-Prince, Haiti rạng sáng 13-1 (giờ Việt Nam) - Ảnh: Reuters

* Liên Hiệp Quốc: Tổng thư ký Liên Hiệp Quốc Ban Ki Moon cho biết đang theo dõi sát tình hình ở Haiti.

* Mỹ: Tổng thống Barack Obama cho biết nước này cam kết sẵn sàng hỗ trợ khẩn cấp cho Haiti. Lực lượng tuần duyên Mỹ cũng đã đưa số lượng lớn canô và máy bay đến gần Haiti để cứu trợ nhân đạo khi cần thiết. Ngoài ra, Cơ quan viện trợ USAID và Bộ tư lệnh quân khu miền Nam của Mỹ đang khẩn trương phối hợp đánh giá những thiệt hại để hỗ trợ Haiti. Cơ quan Phát triển quốc tế của Mỹ đã gửi 72 nhân viên, chó nghiệp vụ và 48 tấn dụng cụ cứu trợ đến Haiti trong ngày 13-1.

* Canada, Pháp đã lên tiếng sẵn sàng viện trợ tài chính cũng như các phương tiện cứu trợ nhân đạo khác cho Haiti ngay sau khi động đất xảy ra.

* Ngân hàng Thế giới cũng cho biết sẽ gửi một đội ngũ chuyên gia đến hỗ trợ Haiti đánh giá thiệt hại và khắc phục hậu quả thiên tai.

* Venezuela: chính phủ đã gửi một nhóm trợ giúp nhân đạo đến Haiti bao gồm 50 nhân viên cứu hộ cùng thực phẩm và thuốc men.

* Colombia: chính phủ cho biết đang sẵn sàng đáp ứng lời kêu gọi trợ giúp của Haiti.

* Ngân hàng Phát triển liên Mỹ (BID): đã tháo khoán khẩn cấp trước 200.000 USD cho Haiti để cung cấp nước, thực phẩm, thuốc men và lều ở tạm cho các nạn nhân.

* Liên minh châu Âu (EU) đã gửi 4,3 triệu USD cứu trợ, Đức cam kết 1,45 triệu USD, Trung Quốc 1 triệu USD. Đài Loan, Bỉ, Thụy Điển và Tây Ban Nha đều cử các đoàn cứu hộ khẩn cấp và hỗ trợ các thiết bị y tế cho Haiti.

HIẾU TRUNG
Trở thành người đầu tiên tặng sao cho bài viết 0 0 0
Bình luận (0)
thông tin tài khoản
Được quan tâm nhất Mới nhất Tặng sao cho thành viên