Phóng to

Đại biểu Nguyễn Minh Thuyết: Ngoài lãnh đạo Vinashin thì ai sẽ chịu trách nhiệm về vấn đề này?" - Ảnh: Việt Dũng

"Vinashin thực sự đã sụp đổ mặc dù chúng ta dùng những từ ngữ tu từ nhẹ nhàng để diễn đạt. Nói cách gì đi nữa thì thực sự Vinashin cũng đã sụp đổ. Vinashin sụp đổ vì thua lỗ khoảng 100.000 tỷ đồng, sồ tiền này người dân phải gánh chịu. Một phần trong số này lẽ ra chúng ta đã xây dựng được những con đường cho người dân miền núi. Ngoài lãnh đạo Vinashin thì ai sẽ chịu trách nhiệm về vấn đề này?".

Đại biểu Nguyễn Minh Thuyết đã mở đầu vấn đề Vinashin (Tập đoàn Công nghiệp Tàu thủy Việt Nam) như vậy.

Từ vụ Lã Thị Kim Oanh gây thất thoát 100 tỷ đồng, một bộ trưởng đã từ chức và hai Thứ trưởng đã phải hầu tòa, đại biểu Thuyết nói: "Vinashin là một kiểu Lã Thị Kim Oanh phóng đại gấp 1.000 lần".

Đại biểu Lê Văn Cuông (Thanh Hóa) cho rằng Vinashin đã được cảnh báo sớm nhưng vì có những dấu hiệu bao che, lơ là nên mới xảy ra như vậy. Con số thua lỗ lên đến khoảng 120.000 tỷ đồng, nếu tính bình quân tổng số dân Việt Nam, mỗi người từ già đến trẻ, từ lớn đến bé phải gánh 1,5 triệu từ nợ Vinashin.

Phóng to

Đại biểu Lê Văn Cuông: Có những dấu hiệu bao che, lơ là với Vinashin - Ảnh: Việt Dũng

Ông Lê Văn Cuông cũng tán thành ý kiến của đại biểu Nguyễn Minh Thuyết đề nghị Quốc hội lập ủy ban lâm thời nhằm điều tra chấn chỉnh kịp thời những yếu kém của các tập đoàn khác.

Các đại biểu Huỳnh Ngọc Đáng (Bình Dương), Nguyễn Văn Sỹ (Quảng Nam), Phạm Thị Loan (Hà Nội) cũng nhấn mạnh về vấn đề thua lỗ của tập đoàn Vinashin. Bà Loan đặt vấn đề việc không tuân thủ pháp luật gây hậu quả nghiêm trọng như Vinashin, trách nhiệm thuộc về ai. Những người làm sai nên có lời xin lỗi với nhân dân và nên có văn hóa từ chức.

Buổi chiều 1-11, Tổng thanh tra Chính phủ Trần Văn Truyền trình bày về việc tại sao qua 11 lần thanh tra nhưng không phát hiện sai phạm cho đến khi Ủy ban kiểm tra của Quốc hội vào cuộc. Theo ông Truyền, 11 lần thanh tra là số lượng các lần thanh tra giám sát của nhiều cơ quan khác nhau từ năm 2006 đến 2010. Tuy nhiên, pháp luật hiện chưa quy định cơ quan nào chịu trách nhiệm thanh tra toàn diện. Đó là một phần do lỗi cơ chế.

"Chúng ta chưa phân định trách nhiệm rõ ràng. Các Bộ Kế hoạch - Đầu tư, Bộ tài chính, Bộ xây dựng... cùng có chức năng thanh tra từng khâu ở Vinashin, khó có cơ quan nào tiến hành thanh tra ngay từ đầu... Về vấn đề Vinashin, Thủ tướng Chính phủ đã xem xét chỉ đạo nhiều lần về mua sắm nhưng lãnh đạo Vinashin không khắc phục và chưa có cơ chế chế tài", ông Truyền nói.

Từ giữa năm 2008, Thanh tra Chính phủ đã có đề xuất thanh tra nhưng cùng lúc đó có 2 cuộc thanh tra của Bộ Tài chính tại đơn vị này nên Thanh tra Chính phủ hoãn lại. Năm 2009, Thanh tra Chính phủ đã được phê duyệt để thanh tra toàn bộ Vinashin và các tập đoàn kinh tế nhà nước nhưng khủng hoảng xảy ra, Thanh tra Chính phủ tiếp tục hoãn lại. Năm 2010, Thanh tra Chính phủ có kế hoạch thanh tra lần 3, nhưng vào tháng 1-2010 Ủy ban Kiểm tra Trung ương đã vào cuộc kiểm tra và phát hiện dấu hiệu sai phạm ở tập đoàn này.

Như vậy, Thanh tra Chính phủ đã có kế hoạch 3 lần nhưng chưa có cuộc thanh tra toàn diện, kịp thời. Điều này, một phần là do cơ chế chồng lấn nhau, chờ đợi nhau và trong công tác điều hành còn nhiều khiếm khuyết.

Nói về vấn đề trên, Bộ trưởng Bộ Giao thông Vận tải Hồ Nghĩa Dũng, cho rằng Hội đồng quản trị là cơ quan đại diện chủ sở hữu của nhà nước tại tập đoàn, trong đó Bộ Giao thông Vận tải cho rằng về mặt quản lý ngành thì Vinashin thực hiện tương đối rõ ràng về lĩnh vực hàng hải biển, đã đúng pháp luật, phù hợp với quốc tế. Tuy nhiên, đối với chức năng đại diện phần vốn nhà nước được phân công thì đã có những khó khăn lúng túng.

Theo cơ chế, Bộ phải báo cáo với Chính phủ khi tập đoàn trình Chính phủ những nội dung liên quan đến các vấn đề như: mục tiêu, điều lệ, cơ cấu, nhân sự của tập đoàn Vinashin... Do đó, với những nội dung liên quan nêu trên, Bộ không có quyền quyết định, mà quyết định chính thuộc về Chính phủ. Bộ chỉ quản lý ngành đối với tập đoàn chứ không có nhiệm vụ như Bộ một chủ quản.

Bên cạnh đó, Bộ Giao thông vận tải đã cùng các Bộ khác giám sát đầu tư tập đoàn. Theo Bộ trưởng Hồ Nghĩa Dũng, Bộ đã làm rất rõ nội dung thứ nhất khi tập đoàn trình Chính phủ. Còn nội dung giám sát đầu tư, Bộ hoàn toàn không phát hiện được những thất thoát. "Chúng tôi thấy nhiều lúng túng trong thực hiện chức năng giám sát ở Vinashin", Bộ trưởng Hồ nghĩa Dũng kết luận.

* Tin, bài liên quan:

Kết luận của Bộ Chính trị về VinashinVinashin nợ hơn 80.000 tỉ đồngVinashin vẫn phải trả khoản nợ nước ngoàiVinashin đứng trước nguy cơ phá sảnBắt nguyên Chủ tịch HĐQT Vinashin Phạm Thanh Bình