Phóng to

Từ trước đến nay người ta chỉ biết đến Nguyễn Văn Ngọc qua Cổ học tinh hoa (viết chung với Trần Lê Nhân), Truyện cổ nước Nam hoặc Tục ngữ phong dao. Chính vì thế mà khi bộ sách toàn tập của ông ra đời không ít người ngỡ ngàng.

Khoảng 3.400 trang, bộ sách chia làm 3 tập. Tập 1 (biên soạn) bao gồm Phổ thông độc bản (dành cho lớp đồng ấu, dự bị, trung đẳng), Nhi đồng lạc viên, Để mua vui Đông Tây ngụ ngôn, và phần phụ lục. Tập 2 (biên khảo) gồm Cổ học tinh hoa, Nam thi hợp tuyển, Đào Nương ca và Câu đối. Tập 3 (sưu tầm và biên soạn văn học dân gian) với Tục ngữ phong dao và Truyện cổ nước Nam.

Học giả Nguyễn Văn Ngọc là người có công lớn trong việc bảo tồn, phát triển nền sân khấu dân gian khi ông cùng với người anh cả Nguyễn Trọng Oánh và ông Đỗ Thập lập nên Sán Nhiên Đài, rạp hát chèo trên sân khấu hộp đầu tiên ở Hà Nội, đưa bộ môn nghệ thuật chèo từ hoạt động nghiệp dư ngẫu hứng trên sân khấu ba mặt giả định ở nông thôn, vào thành thị hoạt động trên sân khấu hộp một chiều không gian cố định theo phương thức chuyên nghiệp hoá.

Tuy nhiên, đóng góp lớn nhất của Nguyễn Văn Ngọc cho văn hoá VN đó là việc ông đã âm thầm trong suốt cuộc đời dạy học của mình sưu tầm, nhặt nhạnh những câu tục ngữ, những chuyện kể, những câu đối và thậm chí cả những lời ăn tiếng nói... trong dân gian biên soạn lại theo phương pháp khoa học.