Công binh, đêm dài Đông Dương

Với Công binh, đêm dài Đông Dương, lần đầu tiên người Việt Nam đương đại được hiểu chi tiết hơn về một chương sử đau thương về thân phận của 20.000 thanh niên Việt Nam bị cưỡng bức sang Pháp làm công binh trước Thế chiến thứ II.

Số phận 20.000 con người đã bị thay đổi vĩnh viễn khi họ bị đưa đến một đất nước xa xôi, lao động như những nô lệ. Khi thế chiến đi qua, rất ít người có thể trở về quê hương bởi bao nghi kị.

Những gì khán giả được biết trên truyền hình như: những người lính thợ này chính là người đầu tiên trồng lúa, làm ra những hạt gạo ở Cà Mạc (Carmague) miền Nam nước Pháp, chỉ là một phần rất nhỏ trong phần lịch sử bị lãng quên.

Tháng 6 năm ngoái, khi bộ phim được chiếu ở Trung tâm Văn hóa Pháp tại Hà Nội, đã xuất hiện nhiều con cháu của những người công binh năm xưa tới trò chuyện với đạo diễn. Họ đã chia sẻ những phần đời mà có lẽ, không sử sách nào ghi lại.

Không chỉ người đi là những công binh sống một cuộc đời khổ sở, mà những người ở lại là cha mẹ, vợ con của họ cũng phải chịu một cuộc sống đầy oan ức vì trong thời chiến bị mang tiếng có người nhà đi làm tay sai cho Tây.

Đạo diễn Lê Lâm đã tiến hành làm bộ phim này khi các nhân chứng vẫn còn sống. Thời điểm ông làm phim, những người công binh năm xưa đều đã ngoài 80 - 90 tuổi, đến khi ông làm phim xong, nhiều người đã qua đời. Do đó, có thể coi bộ phim là những tư liệu lịch sử rất giá trị.

Trong chuyến về Việt Nam lần này, đạo diễn Lê Lâm tiếp tục chiếu giới thiệu bộ phim tại Salon điện ảnh Cà phê thứ bảy, số 3A Ngô Quyền, Hà Nội, vào 19h30 tối 23-4. Sau buổi chiếu sẽ có cuộc trao đổi giữa đạo diễn với khán giả, chủ trì cuộc trò chuyện là nhạc sĩ Dương Thụ.