Tác giả John Ramsden chia sẻ với công chúng Hà Nội về cuốn sách - Ảnh: HÀ PHƯƠNG

“Trong những thay đổi của Hà Nội từ những năm 80 của thế kỷ trước đến nay, điều tuyệt vời nhất là Hà Nội đã cởi mở hơn, bởi trước đây, sự giới hạn giao tiếp với người nước ngoài hay truyền thông nước ngoài rất ngặt nghèo”.

Đó là chia sẻ của tác giả John Ramsden tại buổi ra mắt cuốn sách ảnh Hà Nội một thời của ông sáng 14-10, do Nhã Nam phối hợp với Hội đồng Anh Hà Nội, Viện Viễn Đông Bác Cổ Pháp, Hội Khoa học Lịch sử Việt Nam tổ chức.

Chia sẻ về cuốn sách, John Ramsden nói: “Để hiểu giá trị của một đất nước bạn phải chứng kiến đất nước đó vào thời kỳ khó khăn, và đó (những năm đầu thập niên 80 thế kỷ 20) là một giai đoạn khó khăn của VN. Tôi hy vọng những bức ảnh của tôi thể hiện được điều đó và hơn nữa là thể hiện được sự tháo vát, vẻ đẹp của con người và thành phố HN trong thời điểm đó”.

Vì thế, cuốn sách Hà Nội một thời như một cách để John Ramsden bày tỏ sự kính trọng với VN về vẻ đẹp cùng nền văn hoá lâu đời.

Từ góc nhìn ảnh cũng là nguồn sử liệu quan trọng, nhà sử học Dương Trung Quốc, người viết chú thích cho những bức ảnh trong cuốn sách không giấu được xúc động khi nhớ lại cảm giác đầu tiên được tiếp xúc với những bức ảnh này.

“Khi có trong tay những tấm ảnh đầu tiên, tôi không chỉ giật mình mà vô cùng xúc động. Có lẽ như nhiều người đã trên tuổi 40, ở góc độ nào đó chúng tôi nhìn thấy mình trong những tấm ảnh này…Những tấm ảnh mở ra cho chúng ta nhiều hiểu biết một thời đã qua”.

Ảnh trong sách của John Ramsden

Giáo sư sử học Andrew Hardy lại nhìn thấy điều đặc biệt khi coi cuốn sách ảnh Hà Nội một thời là cuộc đối thoại giữa ảnh và lời viết, giữa thời xưa và thời nay, đồng thời cũng là cuộc đối thoại giữa tác giả người nước ngoài với người VN.

Luôn xem Hà Nội là nơi chốn giúp mình hình thành nhân cách, nhà báo Phạm Tường Vân chia sẻ, những bức ảnh của John Ramsden làm chị xúc động và nhiều đêm mất ngủ.

“Lúc đó, thức ăn với người VN còn thiếu nên việc mua phim, chụp ảnh, rửa phim... là gì đó rất xa xỉ. Nên khi tôi xem những bức ảnh này thực sự thán phục và cảm động. Quyển sách có thể làm mẹ tôi nhớ lại thời đó, một thời rất đẹp trong cuộc sống của bà. John Ramsden cho chúng ta trở lại với ký ức quá đẹp”.

Chia sẻ về khó khăn để có được những hình ảnh trong cuốn sách, John Ramsden nói rằng, thời gian đó, chụp ảnh ở Hà Nội là rất khó khăn.

Cứ ba tháng ông phải sang Bangkok một lần để mua phim chụp ảnh. Tuy lúc ấy, không ai ngăn cản ông chụp những bức ảnh đời thường, nhưng ông phải cố gắng để không gây sự chú ý trên đường phố.

“Bí quyết chụp một bức ảnh đẹp thời đó là làm sao để mọi người không chú ý đến mình bởi hồi đó có rất ít người nước ngoài ở VN. Tôi để máy ảnh trong một cái túi rơm, khi nào thấy cảnh muốn chụp thì mang ra. Nhưng phải chụp nhanh và gần như không có thời gian chỉnh thông số kỹ thuật.

Cuộc sống của người dân lúc đó rất khó khăn và đói nghèo. Tuy nhiên họ đối chọi với khó khăn đó bằng nhân cách tuyệt với và những cách rất thông minh nhất” - John Ramsden nhớ lại.

Trả lời câu hỏi, cảm nhận về Hà Nội sau 30 năm, John Ramsden nói, Hà Nội có sự thay đổi lớn. Cách đây 30 năm, ước mong lớn nhất của người VN có lẽ là có chiếc xe đạp thật tốt, trên đường gần như chỉ có người đi bộ và xe đạp. Nhưng bây giờ đã quá khác! 

Cuốn sách tập hợp hơn 100 bức ảnh về Hà Nội những năm đầu thập niên 80 của thế kỷ trước - Ảnh: V.V.TUÂN Hà Nội một thời là cuốn sách gồm 110 tấm ảnh ghi lại 110 cảnh sinh hoạt, gương mặt đời thường của Hà Nội từ năm 1980 đến 1982 của cựu phó đại sứ Vương quốc Anh John Ramsden chụp vào những năm đầu thập kỷ 80 của thế kỷ trước. Những bức ảnh như những lát cắt ghi lại một thời bao cấp khó khăn, thiếu thốn nhưng đẹp và thanh bình của Hà Nội như cầu Thê Húc; ngôi nhà số 47 Hàng Bạc; đền thờ Hai Bà Trưng; phố Hàng Ngang; nghề tiện gỗ trên phố Tô Tịch; hai cây đa trước đình Thanh Hà; chế tác đồ đá và làm bia một trên phố Hàng Mắm… Lúc 14g ngày 15-12, tác giả John Ramsden có buổi tặng chữ ký cho độc giả tại hiệu sách Nhã Nam Tô Hiệu (107B Tô Hiệu, Cầu Giấy, Hà Nội).

>> Xem một số tác phẩm trong sách ảnh của John Ramsden: