Nước Mỹ nhìn từ bên trong: sách của Donald Trump - Ảnh: L.H

Cuộc bầu cử tổng thống Mỹ không chỉ quan trọng với dân Mỹ mà còn khiến cả thế giới quan tâm. Tuy nhiên, thường phải đến vòng tranh cử cuối cùng mới thu hút sự chú ý bên ngoài biên giới nước Mỹ.

Lần này thì khác, diễn biến kịch tính thu hút sự quan tâm được ghi nhận ngay từ lúc công bố những cái tên ứng cử viên, chính xác hơn là một cái tên - Donald J. Trump.

Thật ra ban đầu người ta quan tâm đến ứng cử viên này giống như quan tâm đến một chuyện đùa: một đại gia bất động sản kiêm ông hoàng thị phi của showbiz mà ra tranh cử tổng thống Mỹ ư?

Chắc hẳn đó là điều cuối cùng người Mỹ có thể mong trở thành hiện thực.

Để khẳng định sự tranh cử nghiêm túc của mình, ông trùm bất động sản Donald Trump xuất bản cuốn sách Nước Mỹ nhìn từ bên trong (Crippled America) và coi ấn phẩm này như cương lĩnh tranh cử chính thức.

Một cuốn sách nghiêm túc kiểu của Trump, chứa đầy tham vọng đổi thay và vực dậy nước Mỹ tàn tạ đương thời, sự tàn tạ mà Trump nói toạc ra cặn kẽ trong rất nhiều chương của sách. Sự tàn tạ do khủng hoảng các quan hệ ngoại giao, quốc phòng, thương mại.

Sự tàn tạ do nạn nhập cư trái phép, tỉ lệ tội phạm và luật sở hữu súng đạn. Sự tàn tạ vì tất cả cơ sở hạ tầng, y tế, giáo dục, việc làm, chính sách thuế... mà nước Mỹ đã từng tự hào, nay đều xuống cấp và có nhiều bất ổn nghiêm trọng.

Trong số các vấn đề bê bối của nước Mỹ được liệt kê trong sách, Trump dành nhiều “ưu ái” nhất cho giới truyền thông. Họ sớm được ông dành riêng cho một chương, ngay sau chương đầu tiên giới thiệu mục tiêu tranh cử, và rải rác ở nhiều chương khác, khi ông kỳ công “bóc mẽ” bộ máy truyền thông hám lợi, dối trá, đạo đức giả, định kiến và bất lương trong tác nghiệp.

Ông không ngần ngại nói thẳng, “vài hãng truyền thông chính trị rất không trung thực. Họ không quan tâm đến việc in ra sự thật, họ không muốn đăng lại toàn vẹn những câu nói của tôi, và họ không muốn bận tâm giải thích điều tôi thật sự muốn nói. Họ biết điều tôi nói, họ biết điều tôi muốn nói mà vẫn biên tập hoặc diễn giải nó để nó mang một ý nghĩa khác”.

Tiếp theo truyền thông, đề tài yêu thích của vị tỉ phú là vấn đề nhập cư vào Mỹ. Đây cũng là chủ đề gây tranh cãi nhiều nhất trong hành trình tranh cử của Trump, mang lại cho ông nhiều sự ủng hộ nhất, đồng thời gây ra nhiều căm ghét, sợ hãi và phản ứng tiêu cực nhất.

Trump dùng cuốn sách để khẳng định ông không kỳ thị người nhập cư hợp pháp và nhấn mạnh “thứ tôi không ưng là khái niệm về nhập cư phi pháp” và “dòng chảy của những người nhập cư bất hợp pháp vào quốc gia này là một trong những vấn đề nghiêm trọng nhất mà chúng ta đối mặt. Nó đang giết chết chúng ta”.

Donald Trump cũng liệt kê hàng loạt cách mà người ta đang lách luật để đến với giấc mơ Mỹ, nổi tiếng nhất là “anchor baby” - tìm mọi cách sinh con trên đất Mỹ để “thả neo” và được hưởng quốc tịch mặc nhiên tại nước này.

Đặc biệt dị ứng với nạn nhập cư trái phép từ Mexico vào Mỹ, Donald Trump chẳng ngại ngần đề xuất xây một bức tường chắn ở biên giới phía nam với tuyên bố xóc óc: “Việc xây dựng bức tường cần phải bắt đầu sớm nhất có thể. Và Mexico phải trả tiền cho nó”.

Có rất nhiều quan điểm trong cuốn sách của Donald Trump khiến người Mỹ cả bình dân lẫn trung lưu không thể lờ đi, đó là cải cách giáo dục và công đoàn giáo dục, cải cách y tế và chăm sóc y tế các cựu binh, cải cách thuế để việc nộp thuế trở nên công bằng, hiệu quả và nhất là sẽ đơn giản đến mức làm các công ty tư vấn thuế thất nghiệp.

Độc giả Mỹ, nhất là những cử tri tiềm năng sẽ bỏ phiếu cho Trump, có lẽ hân hoan với một thông điệp được Trump nói nhiều nhất trong cuốn sách: tạo thêm nhiều việc làm và “mang việc làm trở lại Mỹ”.

Việc Trump trở thành ứng cử viên chính thức của Đảng Cộng hòa sớm hơn dự kiến cho thấy người Mỹ đã thật sự chán ngán nước Mỹ hiện tại, nên ngọn cờ “cải cách” mà Donald Trump giương cao đã giúp ông ta đánh bại, với tỉ lệ áp đảo, hai đối thủ nặng ký đồng đảng để chính thức bước vào cuộc đua tranh cử tổng thống Mỹ tháng 11 tới. Sau chiến thắng chính trị quan trọng này, cuốn Nước Mỹ nhìn từ bên trong sẽ tiếp tục đồng hành cùng Donald Trump trên con đường tiến tới Nhà Trắng.

Cuốn sách rất có thể sẽ giúp các độc giả Việt Nam hiểu tại sao có quá nhiều cử tri Mỹ chọn ủng hộ vị tỉ phú “tai tiếng” và nhờ đó ông ta có thể biến chuyện ứng cử như đùa thành kết quả có thật. Quan trọng hơn, đọc nó xong, bạn cũng có thể sẽ có thêm một góc nhìn khác về thực trạng nước Mỹ ngày nay.