Setsuko Hara (trái) trong phim Tokyo Story.

Nhắc đến Setsuko Hara – khán giả yêu điện ảnh không thể quên Tokyo Story của đạo diễn Yasujiro Ozu. Phim kể về hai ông bà già ở quê, lâu lắm không thấy con cái cháu chắt về chơi, bèn dắt nhau lên phố một bận dối già và cũng xem đám con cháu nó ăn ở thế nào, bận rộn thế nào mà chẳng quan tâm đến 2 cái thân già ở quê. 

Ba đứa con, hai trai một gái, giờ đều thành đạt hết, nhưng bận long tóc gáy với sự nghiệp, con cái. Biết bố mẹ lên mà chẳng có thời gian, được hôm đầu còn tử tế hỏi thăm phục dịch, hôm sau nữa thì phân công nhau, hôm sau nữa thì để hai cụ xoay xở với nhau.

 Đám cháu thì xa lạ vì chúng nó có biết ông bà ông vãi gì đâu, có thằng nhóc ranh con vừa đi một chân giật lùi vừa làm động tác phát ra tiếng đánh rắm.

Tiếp chuyện hai cụ già quê, loay hoay ở phố, vừa lạc lõng vừa cô đơn lại không muốn phiền lụy con cái, hẹn hò đi gặp bạn già uống vài ly thì về bị đứa con mắng. May trong dịp thăm Tokyo ấy có đứa con dâu hiếu thảo, đứa con dâu lấy thằng con trai út của ông bà, đã chết trận hơn 7 năm trước. 

Cũng như người dưng nước lã rồi. Vậy mà trái ngược với ba đứa con ruột, cô con dâu hiếu thảo chăm sóc hai cụ rất chu đáo, rất tận tâm, làm hai cụ phần nào đỡ chạnh lòng nơi đất khách.

Nụ cười chân chất của cô con dâu hiếu thảo trong Tokyo Story.

Rồi sau lúc từ Tokyo trở về quê ấy, chẳng hiểu phiền muộn gì mà bà cụ đang khỏe tự nhiên lại qua đời, không kịp một lời trăng trối. Đám tang bà cụ, ngoài cô con gái út chưa chồng ở với ông bà cụ, có ba đứa con ruột từ Tokyo về và tất nhiên là cả cô con dâu. 

Đám tang xong, mấy đứa con ruột cáo bận rộn việc vàn con cái không ai trông nom, xin về Tokyo sớm, chỉ có cô con dâu ở lại, an ủi ông già đang cô đơn vì người bạn đời đầu gối tay ấm cả đời đi trước ông mà không một lời trăng trối.

Rồi cũng đến cái ngày cô trở về phố thị. Hai người, một già một trẻ bùi ngùi chia tay. Ông cụ nói, bà cụ lúc còn sống, rất lo cho con, mong con quên Shoji đi, nó chết trận cũng đã lâu rồi và con cũng đã đến lúc đi bước tiếp, đừng sống cô đơn như thế nữa. 

Cô con dâu, Noriko, nói trong tiếng nấc nghẹn “con không tốt như ba mẹ nghĩ đâu, con cũng ích kỷ lắm, có ngày, thậm chí nhiều ngày con không nghĩ đến anh ấy, thậm chí con quên luôn anh ấy”. 

Ông cụ nói, con quên được đi là tốt. Rồi lấy một cái đồng hồ dây, kỷ vật của bà cụ lúc còn sống, trao lại cho cô. Ông nói, mẹ con nói với ta, chúng ta có con ruột nhưng người chăm sóc và đối xử tử tế với ta lại là người dưng nước lã, và bà ấy muốn trao kỷ vật này cho con. Cô con dâu ôm mặt khóc nức nở.

Chuyển cảnh, lớp học ê a tiếng trẻ con hát đồng dao của cô con gái út. Cô đi giữa lớp rồi như chợt nhớ điều gì, xem đồng hồ đeo tay rồi ngóng ra cửa sổ. Một đoàn tàu lạch cạch lạch cạch rồi phụt khói đen chạy qua cái vùng thị tứ buồn hiu hắt ấy, chuyến tàu trở về của người chị dâu hiếu thảo của cô. Tiếp cảnh nội, Noriko ngồi trên chuyến tàu, trên gương mặt cô, thời gian như ngưng đọng lại, như vĩnh viễn không trôi nữa.

Setsuko Hara, người đóng vai cô con dâu Noriko hiếu thảo ấy đã ra đi sang thế giới bên kia sau khi sống gần trọn một thế kỷ, một cuộc đời gần như đơn độc. 

Cuộc đời thật ngắn, nhưng cái tình nữ diễn viên Nhật Bản để lại, qua những vai diễn, qua Tokyo Story, dành cho khán giả mê nghệ thuật thứ bảy thì thật dài.

* Xem clip tin nữ diễn viên "Tokyo Story" Setsuko Hara qua đời TẠI ĐÂY