Phóng to

Khách hàng địa phương mua thực phẩm tại cửa hàng Sao Đêm London - Ảnh: S.N.

TT - Người Việt ở thủ đô nước Anh hiện đã hội nhập đời sống kinh tế địa phương với hàng trăm công việc khác nhau, từ giáo sư đại học cho đến nhân viên siêu thị. Nhưng dấu ấn lớn nhất của cộng đồng người Việt có lẽ là những cửa hàng thực phẩm nằm rải rác ở London.

Từ phố Mare...

Hiện nay có không dưới một chục cửa hàng thực phẩm Việt ở London, chủ yếu tập trung ở hai khu vực có đông người Việt là quận Hackney phía đông bắc và khu vực Deptford phía đông nam.

Ở Hackney, trên đoạn đường dài 500m đối diện với quảng trường St Thomas trên phố Mare, cứ từ năm đến bảy cửa tiệm là có một cửa tiệm Việt với những tên gọi rất quê hương: cửa hàng CD Việt Anh, nhà hàng Trúc Xanh, nhà hàng Đu Đủ Xanh, Vườn Phương Đông, tiệm làm tóc Dzung, cửa hàng Hoàng Nam...

Dù được chủ nhân tự gọi là siêu thị (supermarket), nhưng thật ra chỉ là những cửa hàng nằm gọn trong các căn nhà mặt tiền chiều ngang 4-5m hoặc hai ba căn nhà liền nhau. Anh Hùng, chủ siêu thị Sao Đêm London, cho biết siêu thị của anh có diện tích khoảng 370m và được chia thành hai khu vực chính: thực phẩm cùng các mặt hàng tiêu dùng và quầy cho thuê phim video.

Một điều đáng buồn là một số mặt hàng truyền thống của VN không đủ sức cạnh tranh với sản phẩm từ các nước lân cận. Gạo VN không thấy bày bán vì chưa thể cạnh tranh với gạo Thái Lan do hạt không đều, đôi khi có sạn, mùi mốc... Nước mắm cũng thế, hàng VN để lâu chất lượng không bằng hàng Thái và thường nặng mùi hơn. Nhiều Việt kiều giờ đây thậm chí đã quen với nước mắm Thái và không thích dùng nước mắm VN. Bún, bánh phở VN được người tiêu dùng nhận xét là chưa dai và ngon như của Trung Quốc.

Anh mở cửa hàng từ năm 1993 và là một trong những người Việt đầu tiên có cơ sở kinh doanh trên con phố này để phục vụ người đồng hương, giúp họ có cơ hội dùng các sản phẩm từ quê nhà. Cửa hàng của anh thuộc loại lớn nhất ở đây nên sở hụi khá cao, khoảng 500 bảng (gần 14 triệu đồng)/ngày.

Anh Hùng cho biết rất muốn nhập 100% hàng từ VN (hiện chỉ nhập hàng khô, một ít rau và hàng đông lạnh) nhưng vì còn nhiều trở ngại nên chưa thực hiện được: thủ tục xuất khẩu từ VN rườm rà, nhà sản xuất không cung cấp đủ chứng nhận xuất xứ hàng hóa...

Ngoài siêu thị Sao Đêm London, phố Mare còn có các cửa hàng thực phẩm VN khác như: Việt - Thái, Hoàng Nam, Lê Mi, trong đó cửa hàng Hoàng Nam có qui mô ngang ngửa cửa hàng Sao Đêm London.

... Đến vùng Deptford

Rời vùng Hackney, xuôi xuống phía nam London sang bên kia bờ sông Thames để đến vùng Deptford. Đây cũng là một khu vực nghèo của thành phố London với đông cư dân da màu. Tương tự phố Mare, các cửa tiệm VN tập trung dọc khu phố Deptford Hill Street.

Lại Lợi là cửa hàng thực phẩm Việt lớn nhất ở đây, gồm hai nhà kề vách nhau, một bên bán gạo, rau, hải sản và một bên bán nhiều loại mặt hàng khác. Bác Lai, mẹ chủ cửa hàng, cho biết đây là cửa hàng Việt đầu tiên xuất hiện trên đoạn đường này, bắt đầu hoạt động cách đây 11 năm.

Cửa hàng có khá nhiều loại thực phẩm phục vụ phần đông người Việt gốc Bắc sống ở gần đây. Giá cả rất đắt, vài ba con cua đồng bỏ trong một chiếc hộp nhỏ nhỉnh hơn bao thuốc lá đã có giá 2,5 bảng (70.000 đồng). Trứng vịt lộn (sản xuất tại Anh) có giá đến 0,68 bảng (19.000 đồng)/trứng. Dù đắt như thế nhưng mỗi tuần cửa hàng nhập khoảng 700 trứng vịt lộn và bán sạch trong vài ngày.

Ngoài hai vùng chính Hackney và Deptford, các siêu thị VN còn xuất hiện rải rác ở những nơi như Poplar, Peckham… của London. Bên cạnh những thức ăn thông thường, các cửa hàng Việt còn cung cấp cả thức ăn tinh thần: các loại báo, tạp chí từ VN như An Ninh, Kiến Thức Ngày Nay, Hoa Học Trò, Công An TP.HCM, Thế Giới Phụ Nữ, Người Đẹp, Tuổi Trẻ...

Các cửa hàng này cũng bán các loại nhang đèn, giấy vàng mã, tượng Phật, bàn thờ. Ngoài ra, các cửa hàng thực phẩm VN còn kết hợp nhận đặt bánh cưới hỏi, sinh nhật; cho thuê tráp mâm quả cưới hỏi, làm các dịch vụ chuyển tiền về VN (thông qua Hãng Western Union), đại lý bán vé máy bay, đưa đón tại sân bay, dịch vụ làm visa... Trên cửa và tường các cửa hàng này cũng được dán chi chít những mẩu quảng cáo tuyển dụng của các cửa tiệm khác làm móng, làm tóc...

Chủ các cửa hàng Việt cho biết lượng hàng hóa từ VN chiếm gần một nửa lượng hàng được bày bán, còn lại là hàng nhập từ các nước châu Á khác như Trung Quốc, Thái Lan, Malaysia, Hàn Quốc...

Ngoài lượng hàng từ VN, các cửa hàng thực phẩm Việt ở London còn mua hàng từ SeeWoo, một hệ thống siêu thực phẩm Đông Á rất lớn do người Hoa làm chủ. Siêu thị này nhập trực tiếp khá nhiều hàng của VN như mì gói, bánh phở, hải sản, trà, cà phê, dưa cà, mắm các loại…

Ngoài đối tượng khách hàng chính là người Việt, người gốc Đông Á, các cửa hàng Việt còn bán được cho người bản xứ đang ngày càng thích các loại hải sản Việt, nhất là tôm. Theo các chủ cửa hàng, các nhà xuất khẩu VN cũng nên nỗ lực tìm hiểu nắm bắt nhu cầu và thị hiếu của người tiêu dùng Anh để mở rộng đối tượng khách hàng.