Theo Time, sau các cuộc hội nghị với doanh nghiệp và đối thoại song phương, chuyến về thăm quê của Tổng thống Mỹ đương nhiệm Barack Obama thật sự bước vào một sự kiện đậm chất “hồi hương” hơn cả với bài phát biểu trước vài ngàn người dân Kenya, trong đó phần đông là giới trẻ.

Tổng thống Obama vẫy tay tạm biệt người dân Kenya khi lên chiếc Không lực 1 tại sân bay Nairobi - Ảnh: Reuters

Vào chủ nhật (26-7), tại sân vận động ở thủ đô Nairobi, với sự hiện diện của khoảng 4.500 sinh viên, quan chức chính phủ và lãnh đạo các cơ quan dân sự, người con thành đạt trên đất Mỹ của Kenya đã có bài phát biểu được truyền thông Mỹ đánh giá là “từ trái tim” gửi tới mọi người, đặc biệt những người trẻ.

Bài phát biểu kéo dài khoảng 40 phút bắt đầu bằng kỷ niệm của Tổng thống Obama trong lần đầu tiên trở về quê hương năm 1998. Khi đó ông đang là nam sinh viên luật trẻ tuổi muốn tìm hiểu gốc gác của mình.

Trong chuyến đi đó, ông bị thất lạc hành lý. “Nhưng lần này chuyện đó đã không xảy ra với chiếc Không lực 1!”, Tổng thống Obama nói vui.

Ông Obama nói về lịch sử đất nước Kenya, về việc ông nội ông từng phải làm công trong một gia đình người nước ngoài cai trị Kenya khi đó, về sự thất vọng của cha ông sau khi du học ở Mỹ trở về khi nhận ra sự xung đột giữa lý tưởng và hoài bão thanh niên và thực tế phũ phàng tại quê nhà.

Theo tổng thống Mỹ, những câu chuyện ấy “đã cho thấy các rào cản rất lớn mà nhiều thế hệ người Kenya đã phải đối mặt ở một, hai thế hệ trước đây”.

Tuy nhiên ông cũng cho rằng hiện nay Kenya đã thay đổi. Ông nói: “Một người Kenya trẻ tuổi và nhiều tham vọng ngày hôm nay không còn phải làm những gì ông nội tôi đã làm là phục vụ cho người chủ nước ngoài, cũng không phải làm những gì mà cha tôi đã làm là phải rời bỏ quê hương để có được nền giáo dục cũng như tiếp cận cơ hội tốt hơn. Vì sự tiến bộ của Kenya, vì tiềm năng của bạn, bạn có thể xây dựng tương lai ngay tại đây và ngay lúc này”.

Tuy nhiên để làm được điều đó, ông Obama đề xuất những “liều thuốc đắng” có thể giải quyết “căn bệnh trầm kha” chậm phát triển. Ông cho rằng các hủ tục lạc hậu, việc phân biệt đối xử với phụ nữ, tảo hôn, căng thẳng sắc tộc và đặc biệt là chứng “ung thư tham nhũng” cần phải dẹp bỏ.

Ông cũng cho rằng để giải quyết tham nhũng không thể chỉ dùng luật pháp nghiêm trị. Nó “đòi hỏi sự cam kết và quyết tâm của toàn đất nước - từ các nhà lãnh đạo tới người dân - để thay đổi các thói quen và thay đổi văn hóa”.

Trước sự ngạc nhiên của nhiều người có mặt tại sân vận động, Tổng thống Obama đã dành thời gian nói về quyền bình đẳng của phụ nữ, quyền được đi học của các bé gái và thậm chí là phê phán những hủ tục xem phụ nữ như “công dân hạng hai”. Ông cho rằng Kenya cần thay đổi những điều đó vì chính chúng đang kìm hãm sự phát triển của quốc gia này.

Sandra Chebet, học sinh 16 tuổi của Trường trung học Maryhill Girls tại Nairobi, cho biết cô thích nhất phần chia sẻ quan niệm của Tổng thống Obama về truyền thống và hủ tục.

Cô nói: “Từ rất lâu rồi mọi người luôn nói rằng phụ nữ không thể thành công trong kinh doanh và chính trị vì các vai trò của họ đã được mặc định theo truyền thống. Nhưng nay tôi biết rằng mặc dù là con gái nhưng tôi vẫn có thể trở thành một bác sĩ nhi khoa giỏi. Thật sự thì tôi đã biết việc này, nhưng sau phát biểu của Tổng thống Obama bây giờ mọi người dân ở Kenya đều hiểu điều đó”.