Phóng to

Jane Goodall âu yếm cọ mũi với "Nắng" - Ảnh: T.Trúc

TT - 1. Mái tóc bạc như cước, dáng vẻ điềm tĩnh, đặc biệt đôi mắt rất sáng toát ra một trí tuệ thông thái, Jane Goodall như một bà tiên bước ra từ các câu chuyện cổ tích.

Kết quả tìm kiếm trên Google về tên Jane Goodall cho con số thật ấn tượng: 1.470.000 trang! Điều đó đủ nói lên tầm ảnh hưởng to lớn của người phụ nữ được Liên Hiệp Quốc phong danh hiệu "Sứ giả hòa bình" này. Mỗi năm, bà dành 300 ngày để đi đến nhiều nơi trên thế giới, gặp gỡ nhiều người, chủ yếu là giới trẻ. Ở đó, bà làm việc mà bà gọi là "trao cho họ hi vọng và kiến thức để họ hiểu biết hơn, sống có trách nhiệm hơn với thiên nhiên".

Sự xuất hiện của Jane Goodall tại Trường đại học Khoa học tự nhiên TP.HCM vào chiều 8-11 được các sinh viên háo hức mong đợi. Hội trường hơn 300 chỗ không còn một chỗ trống. Sinh viên ngồi tràn ra cả hành lang để nghe bà nói chuyện. Họ thán phục trước cuộc đời 50 năm hoạt động vì động vật hoang dã của Jane, và cảm thấy thôi thúc với thông điệp nhẹ nhàng nhưng ngấm rất lâu của bà: "Hãy nhớ rằng mỗi ngày chúng ta sống là một ngày chúng ta tạo ra sự thay đổi và tác động đến thế giới. Chúng ta có thể lựa chọn để kết thúc một ngày theo cách của mình. Hãy sống sao để nếu phải chết, thì ngày cuối cùng trong đời ta cũng đã làm được điều tử tế".

" Hãy nghĩ đến những đứa trẻ. Nếu ta phá hủy thiên nhiên, trẻ em sẽ lớn lên trong một thế giới không còn nguyên vẹn. Và nhìn chung ra thế giới, khi ta phá hủy thiên nhiên thì chính con người sẽ gánh chịu hậu quả."

2.

Jane Goodall cho biết trước khi đến VN, bà đã tìm hiểu chút ít và biết qua sách báo rằng nhiều loài động vật VN đang có nguy cơ tuyệt chủng do bị săn bắt, ăn thịt...

Bà càng hiểu rõ hơn tình cảnh khi đến thăm Trạm cứu hộ động vật hoang dã ở Củ Chi vào sáng 9-11. Trạm do Tổ chức bảo vệ động vật hoang dã Wildlife At Risk (WAR) phối hợp với Hạt kiểm lâm Củ Chi thành lập vào năm 2006, là nơi chăm sóc động vật hoang dã được cứu thoát từ tay của những kẻ săn bắt trái phép. "Đón" Jane ở ngay lối vào là ba con vượn bạc má được Hạt kiểm lâm Bình Thuận chuyển về đây từ hai tháng trước. Jane dừng lại thật lâu bên chuồng, cho chúng ăn, bắt tay, và rất tự nhiên chu miệng tạo ra âm thanh của loài vượn để đáp lại tràng hú lanh lảnh của chúng.

Nhưng làm cho Jane lưu luyến nhất là con gấu chó một tuổi tên "Nắng". "Bé Nắng" rất thích thú khi được bà Jane vuốt ve. Nó vừa mút ngón tay vừa phát ra âm thanh "grừ grừ" nho nhỏ, biểu hiện của gấu con khi nhớ mẹ. "Bạn thấy không, mỗi loài động vật đều có một tính cách chẳng khác gì con người. Làm sao mà chúng ta nỡ ăn thịt chúng?" - vừa nựng nịu "Nắng", Jane vừa giảng giải. Bà nói rằng nên tạo điều kiện để các em học sinh sinh viên tiếp xúc với những con vật này. Chỉ cần gặp một lần, các em sẽ cảm thấy yêu thương và có ý thức bảo vệ động vật hơn.

Jane không ngạc nhiên trước việc động vật quí hiếm là món nhậu khoái khẩu của một số người VN. "Một người VN nào đó có thể nói với tôi rằng chuyện đó đâu có gì lạ, tôi ăn thịt rùa cũng như bà ăn thịt lợn. Nhưng vấn đề ở đây là lợn được nuôi trong chuồng trại, trong khi những con rùa mà bạn mua được ngoài chợ bị bắt từ thiên nhiên". Jane hi vọng sự chung tay nỗ lực của những tổ chức như WAR hoặc mạng lưới Roots & Shoots (Cội nguồn và mầm xanh) do Viện Jane Goodall của bà sáng lập sẽ dần dần tác động và làm thay đổi nhận thức của cộng đồng.

3. Mục đích chuyến đi của Jane Goodall đến VN lần này cũng là để tuyên truyền cho mạng lưới Roots & Shoots. Đây là nơi để những người trẻ tuổi chia sẻ ước mơ chung, cùng giúp đỡ và làm cho thế giới trở nên tốt đẹp hơn. Hiện nay mạng lưới này đã tập hợp được khoảng 10.000 nhóm trẻ ở hơn 100 quốc gia. Jane Goodall tin rằng sau khi kết thúc chuyến đi này, sẽ có thêm ít nhất sáu nhóm Roots & Shoots được thành lập ở VN.

"Nhiều bạn hỏi liệu tôi có trở lại VN không. Câu trả lời phụ thuộc vào những "hạt mầm" này, liệu chúng có sinh sôi nảy nở hay không. Điều tôi có thể làm là gieo hạt, những việc còn lại nằm trong tay chính các bạn" - Jane mỉm cười. Nụ cười của bà chứa đựng niềm tin và sự hi vọng, rằng với những động lực thôi thúc mà bà đã truyền cho giới trẻ VN, những hạt mầm ấy sẽ có ngày đơm hoa kết trái.

Jane Goodall sinh năm 1934 tại Anh. Bà đã dành toàn bộ cuộc đời để nghiên cứu về tập quán sống của loài tinh tinh. Một trong những đóng góp quan trọng của Jane Goodall với ngành nghiên cứu động vật linh trưởng chính là phát hiện khả năng làm ra công cụ ở tinh tinh. Phát hiện này đã làm thay đổi quan điểm trước đó của khoa học khi cho rằng con người là động vật duy nhất biết làm ra công cụ. Hình ảnh Jane Goodall nô đùa với tinh tinh như người mẹ âu yếm đứa con đã trở thành biểu tượng của toàn thế giới về sự xóa bỏ khoảng cách giữa con người và động vật.