Tàu ngầm USS Michigan cập cảng Busan, Hàn Quốc ngày 25-4 - Ảnh: AFP

Tổng thống Mỹ Trump đã có cuộc điện đàm với Tổng thống Philippines Rodrigo Duterte. Trong một cuộc trò chuyện được mô tả “nồng ấm”, ông Trump mời ông Duterte đến thăm Nhà Trắng.

Cuộc gọi gần giữa đêm

Một tuyên bố của Nhà Trắng sau đó nói rằng cuộc trò chuyện của hai nhà lãnh đạo “rất thân mật” và quan hệ đồng minh Mỹ - Philippines “đang đi theo hướng rất tích cực”, theo Los Angeles Times.

Trong khi đó, truyền thông Philippines dẫn lời ông Duterte kể lại ông Trump đã ca ngợi chiến dịch chống ma túy của Manila, khẳng định với ông Duterte rằng: “Ông đã làm rất đúng”.

Báo chí Mỹ xoáy sâu vào chi tiết cho rằng đó là một cuộc gọi bất ngờ, thậm chí gây sốc.

Vì ông Trump đã tỏ ra thân thiện với ông Duterte giữa lúc vị lãnh đạo Philippines hứng chịu chỉ trích từ các nhà hoạt động nhân quyền xung quanh chiến dịch ma túy bị nhận xét “đẫm máu”, với gần 9.000 người chết.

Nhưng với riêng tình thế giữa Mỹ và Philippines cũng như Hiệp hội Các quốc gia Đông Nam Á (ASEAN) nói riêng, cú điện đàm này mang ý nghĩa rất khác.

Nó được thực hiện lúc 11h đêm (giờ Philippines) ngày 29-4. Đó là thời điểm Phủ tổng thống Philippines chưa công bố chi tiết các cuộc thảo luận của 10 lãnh đạo ASEAN sau khi kết thúc Hội nghị cấp cao ASEAN lần thứ 30, tổ chức tại thành phố Pasay cùng ngày.

Chi tiết này càng được tô đậm ở tính thời điểm và một trong những nội dung quan trọng nhất liên quan tới tình hình Triều Tiên.

Thư ký báo chí Nhà Trắng Reince Priebus xác nhận trên chương trình This Week của Đài ABC: “Mục đích của cuộc điện đàm là toàn bộ về Triều Tiên... (ông Trump) đã nói chuyện nhiều với tất cả đối tác của chúng tôi ở Đông Nam Á”.

Dồn dập

Những thông tin nối tiếp nhau lột tả một bối cảnh dồn dập, hối hả trong thời gian diễn ra Hội nghị cấp cao ASEAN 30. Có vẻ như các bên đều tranh thủ sự ủng hộ của ASEAN trong vấn đề Triều Tiên.

Trong ngày 30-4, ông Trump cũng tiếp tục tăng cường tiếp cận các đồng minh châu Á nói chung và Đông Nam Á nói riêng về vấn đề Triều Tiên.

Theo đó, tổng thống Mỹ đã nói chuyện với thủ tướng Thái Lan và thủ tướng Singapore, trao đổi vấn đề Triều Tiên và mời hai lãnh đạo trên thăm Washington.

Hãng tin Reuters dẫn lời một quan chức Mỹ giấu tên cho biết: “Họ thảo luận các phương án gây áp lực ngoại giao và kinh tế lên Triều Tiên”.

Đối với Philippines, Thái Lan, Singapore hay các nước Đông Nam Á nói chung, vấn đề Triều Tiên không trực tiếp ảnh hưởng, do quan hệ giữa Bình Nhưỡng và ASEAN vẫn bình thường.

Nói như tờ Los Angeles Times thì Manila, nằm cách Bình Nhưỡng gần 2.900km, cũng thậm chí khó có thể cho là đóng vai trò quân sự chiến lược gì ở cuộc khủng hoảng Đông Bắc Á.

Vì thế, những cuộc gọi của ông Trump nhiều khả năng mang tính chất thúc đẩy quan hệ ngoại giao và sự cam kết quốc tế.

Thư ký báo chí Nhà Trắng Priebus nói thêm: “Chúng tôi cần sự hợp tác tại một số cấp độ với càng nhiều đối tác trong khu vực càng tốt, nhằm đảm bảo tổ chức tốt mọi thứ”.

Ông Priebus vừa qua cũng “chỉnh” lại phát ngôn của ông Trump về việc yêu cầu Hàn Quốc phải trả 1 tỉ USD cho hệ thống phòng thủ tên lửa tầm cao giai đoạn cuối (THAAD) - một hệ thống nhằm đối phó mối đe dọa hạt nhân từ Triều Tiên.

Như vậy, Mỹ cũng tìm cách xoa dịu Nhật Bản và Hàn Quốc, những nước trực tiếp dính dáng tới cuộc khủng hoảng hạt nhân Triều Tiên.