Cảnh sát thuộc Cơ quan Di trú và hải quan Mỹ (ICE) kiểm tra ngôi nhà nghi có người nhập cư bất hợp pháp tại TP Atlanta ngày 9-2 - Ảnh: Reuters

Một người Mexico tên Guadalupe Olivas Valencia đã nhảy cầu tự vẫn khi vừa bị trục xuất từ Mỹ về đến thành phố Tijuana, cách không xa biên giới nước Mỹ.

Các nhân chứng kể rằng ông ấy đã tỏ ra rất tuyệt vọng khi bị bắt và nhận quyết định trục xuất. Ông ấy không muốn quay lại Mexico. Ông ấy đã thiệt mạng khi được đưa đến bệnh viện.

Luật là luật

Đây là lần thứ ba ông ấy bị trục xuất. Nhưng lần này có vẻ gắt gao hơn. Ông ấy chỉ có vài phút thu gom vật dụng cá nhân bỏ vào một túi nilông và lên xe cảnh sát rời đi.

Cảnh sát Mỹ đã làm đúng luật. Người ta cũng không thể đổ lỗi cho Tổng thống Donald Trump, khi ông ấy phải đảm bảo trật tự và an ninh cho người dân như đã hứa khi tranh cử.

Nạn nhân Valencia được truyền thông nói rằng là cư dân bang Sinaloa nổi tiếng bạo lực ở Mexico. Ông ấy hẳn đã tốn không ít tiền để đi theo con đường bất hợp pháp sang Mỹ. Một câu chuyện không hề mới ở Mỹ.

Hàng triệu người Mexico đã theo cách đó sang Mỹ tìm kiếm việc làm với giấc mơ thay đổi cuộc sống. Chắc chắn những câu chuyện như thế này sẽ được đặt lên bàn nghị sự của hai bộ trưởng ngoại giao và an ninh nội địa của Mỹ, khi họ sang Mexico bàn về các vấn đề quan hệ song phương.

Đây là vấn đề cực kỳ nóng. Sắp tới, hàng triệu người nhập cư không giấy tờ ở Mỹ có thể bị trục xuất sau khi chính quyền ông Trump quyết định đẩy mạnh hoạt động thực thi Luật di trú.

Chính sách trước đây của Mỹ chủ trương trục xuất người nhập cư bất hợp pháp phạm phải những tội ác nặng, tuy nhiên theo hướng dẫn mới của Bộ An ninh nội địa, nhóm bị trục xuất sẽ bao gồm cả những người mắc tội nhẹ như ăn cắp vặt và thậm chí chỉ mới bị tình nghi.

“(Quyết định) có hiệu lực ngay lập tức. Nhân sự của bộ sẽ hết mình thực thi Luật di trú Mỹ đối với người nước ngoài nằm trong diện trục xuất” - văn bản hướng dẫn của Bộ An ninh nội địa Mỹ vừa công bố hôm 21-2 nêu rõ.

Bộ trưởng John Kelly còn thông báo cơ quan của ông có kế hoạch tuyển dụng thêm 10.000 sĩ quan cùng 5.000 cảnh sát ở biên giới và xây nhiều cơ sở tạm giam để hoàn thành khối lượng công việc mới khổng lồ.

Một văn phòng đặc biệt thuộc Cơ quan Di trú và hải quan (ICE) chuyên giúp đỡ những gia đình có người thân là nạn nhân của tội phạm nhập cư cũng sẽ được thành lập.

Tóm gọn lại, các biện pháp do Bộ An ninh nội địa đưa ra bao gồm: công khai tội của người nhập cư bất hợp pháp; tước quyền được bảo vệ sự riêng tư của nhóm đối tượng này; trưng dụng cảnh sát địa phương cho công tác thực thi Luật di trú; xây thêm cơ sở giam giữ; không khuyến khích người tị nạn và cuối cùng là đẩy nhanh việc trục xuất.

Thực thi cứng rắn

Ngoài nhóm phạm tội, bất cứ người nhập cư bất hợp pháp nào không chứng minh được họ đã ở Mỹ hơn 2 năm cũng sẽ bị trục xuất ngay lập tức.

Chính phủ Mỹ bật đèn xanh cho phép lực lượng chức năng bắt giữ người nhập cư xâm nhập từ phía biên giới Mexico và trả về Mexico để giam giữ, bất kể họ mang quốc tịch gì.

Khoảng 750.000 dân nhập cư bất hợp pháp đến Mỹ khi còn nhỏ sẽ không bị ảnh hưởng bởi chính sách di trú mới, với điều kiện họ không phạm tội.

Tuy nhiên, người nhập cư không giấy tờ muốn mang con cái vào Mỹ bất hợp pháp - vốn xảy ra nhiều trong cộng đồng gốc Mỹ Latin - sẽ bị trục xuất hoặc truy tố tội danh buôn lậu người.

Động thái mới của Chính phủ Mỹ khiến các nhóm bảo vệ người nhập cư phản đối gay gắt, tuy nhiên lại không gây ngạc nhiên vì đây là những gì ông Donald Trump hứa sẽ làm khi còn vận động tranh cử.

Thư ký báo chí Nhà Trắng Sean Spicer hôm thứ ba tuyên bố “ưu tiên hàng đầu của tổng thống là xử lý ngay những người mang lại nguy cơ đối với nước Mỹ”.

Những gì ông Trump đang làm chỉ là thực thi lời hứa của ông với cử tri, và thật ra cũng chỉ là cách làm cứng rắn hơn so với các chính phủ tiền nhiệm. Không ít sắc lệnh có gây tranh cãi ở một vài khía cạnh nhưng công tâm mà nói, nó cũng nằm trong khuôn khổ của luật pháp.

Chắc chắn ông Trump cùng đội ngũ cố vấn của mình đã rút được không ít kinh nghiệm từ những cú phản đòn của đường phố cũng như tòa án, sau sắc lệnh liên quan chuyện kiểm soát chặt chẽ các trường hợp vào Mỹ.

Bằng chứng là những quy định mới dự kiến công bố cuối tuần này đã được quyết định lùi lại vài ngày. Lùi lại chứ không có chuyện hủy bỏ...