Trung Quốc đang tiến hành các hoạt động xây dựng bồi đắp đảo trái phép ở quần đảo Trường Sa của Việt Nam - Ảnh:Reuters

Song song đó Mỹ cũng kêu gọi Hiệp hội các nước Đông Nam Á (ASEAN) đoàn kết sau quyết định của tòa.

Phiên tòa ở The Hague phân xử về việc Philippines kiện Trung Quốc đòi chủ quyền ở biển Đông trong bối cảnh những tranh chấp trong khu vực đang căng thẳng sẽ diễn ra trong vài tuần nữa.

Hãng tin Reuters dẫn lời Thứ trưởng ngoại giao Mỹ Antony Blinken phát biểu trước phiên điều trần của Hạ viện Mỹ nhấn mạnh Trung Quốc không thể vừa là một bên ký kết hiệp định vừa từ chối những điều khoản do mình ký kết, trong đó có việc tuân thủ bất kỳ quyết định nào của tòa.    

“Trung Quốc phải đưa ra quyết định. Nếu họ phớt lờ quyết định đó  thì chính họ đang mạo hiểm làm cho danh tiếng của mình tổn hại nghiêm trọng. Hơn nữa lại khiến các nước trong khu vực ngày càng xa lánh, thậm chí Trung Quốc đang đẩy họ lại gần với Mỹ hơn" - ông Blinken nói. 

Washington đã vận động hành lang để thuyết phục một số nước cùng nhấn mạnh rằng kết quả phiên tòa (có thể diễn ra vào cuối tháng 5 và đầu tháng 6-2016) phải được tuân theo.

Trong khi đó, Trung Quốc cũng đang tăng cường vận động một số quốc gia trong ASEAN và trên thế giới nhằm tranh thủ sự ủng hộ của họ trước khi phiên tòa diễn ra.

South China Morning Post cho biết diễn tiến mới nhất xuất hiện ngày 28-4 khi Bắc Kinh tuyên bố sẽ tăng cường hợp tác và tiến tới kêu gọi các cuộc tập trận chung đa quốc gia với các nước Đông Nam Á.

Song, bên cạnh tuyên bố này là tín hiệu lôi kéo một số nước ủng hộ quan điểm của Trung Quốc về vấn đề tranh chấp ở biển Đông. Cục hải sự Trung Quốc cho biết Bắc Kinh đã bàn về kế hoạch hợp tác 5 năm trong các vùng biển tranh chấp giữa Trung Quốc và ASEAN.

Còn Bộ quốc phòng nước này thì nhấn mạnh sẽ triển khai tàu khu trục Lan Châu và các lực lượng đặc nhiệm để tham gia tập trận bảo vệ an ninh biển và chống khủng bố, diễn ra vào tháng 5-2016 ở vùng biển giữa Singapore và Brunei.

Bắc Kinh cũng đang ve vãn một số quốc gia châu Âu và châu Phi nhằm củng cố cơ sở ngoại giao trước khi phiên toàn diễn ra.

Truyền thông Trung Quốc khẳng định đã có hơn 10 nước đứng về phía Trung Quốc. Tuy nhiên, không công bố rõ đó là những nước nào.