Phóng to

Khám mắt cho đồng bào ở Định Hóa (Thái Nguyên). Ảnh: Hữu Oai

Về mặt nguyên tắc, chúng ta có thể xác định ngay: tốt hơn hết là không nên dùng bất kỳ thuốc gì trong thời kỳ mang thai, trừ những thuốc đã được khuyến cáo: vaccine phòng uốn ván, viên sắt, axit folic... Với thuốc nhỏ mắt cũng vậy.

Chúng ta đều biết rất nhiều thuốc ảnh hưởng không tốt cho thai, nhất là thai ở giai đoạn từ 0-3 tháng, khi mà các cơ quan trong cơ thể bé còn non nớt và đang được kiến tạo. Giai đoạn này thai rất nhạy cảm với thuốc mà mẹ dùng và cả bệnh tật của mẹ nữa.

Do đó, khi mắc các bệnh về mắt, trong những trường hợp cụ thể như đau mắt đỏ, viêm loét giác mạc, tắc mạch máu võng mạc... nên tránh hoặc hạn chế tối đa dùng thuốc đối với bệnh nhân đang có thai trong 3 tháng đầu.

Trong những trường hợp bất khả kháng, bệnh tật có thể làm giảm thị lực hoặc mù lòa, nên đi khám và nhận lời khuyên từ bác sĩ, dược sĩ. Chính nội dung tờ hướng dẫn dùng thuốc sẽ giúp thai phụ tự tin hơn cho việc quyết định có dùng thuốc hay không.

Một số tờ hướng dẫn có nội dung đại loại như nên thận trọng khi sử dụng cho phụ nữ có thai. Đây thực sự là điều làm các bác sĩ nhãn khoa đau đầu. Điều này đồng nghĩa với việc chưa có nghiên cứu nào thuyết phục chứng tỏ thuốc sẽ gây hại cho thai nhi hoặc nếu có thì cũng chưa đủ ý nghĩa thống kê để đưa ra kết luận chính xác. Như vậy, quyết định cuối cùng sẽ phụ thuộc vào bác sĩ cũng như tình trạng bệnh của từng bệnh nhân, khi cái lợi nhiều hơn cái hại, các bác sĩ sẽ kê đơn.

Một điều nhỏ nữa có thể thúc đẩy các bác sĩ kê đơn thuốc, đó là nồng độ hoạt chất trong thuốc nhỏ mắt là nồng độ thấp nhất trong các dược phẩm. Do vậy nồng độ thuốc trong máu cung cấp cho rau thai cũng là bé nhất so với các thuốc khác hay đường dùng khác. Dùng thuốc trong thời gian ngắn, liều thích hợp là điều mà cả bác sĩ và bệnh nhân đều thấy yên tâm.

Nếu phải xếp loại độc tính của các thuốc nhỏ mắt đối với thai thì chúng ta sẽ theo thứ tự giảm dần sau đây: các thuốc chống virus, các thuốc kháng nấm, các thuốc điều trị glaucom, các thuốc chống viêm không có steroid, các thuốc chống viêm bản chất corticoid, các kháng sinh, các sản phẩm còn lại.