Triệu chứng thường gặp: đau đầu, chóng mặt, hồi hộp, mệt, tức ngực, nôn, buồn nôn, khó thở, nhìn mờ, nẩy đom đóm… hoặc người bị tăng huyết áp chỉ biết được khi bị biến chứng: nhồi máu cơ tim, đột quỵ, suy tim, suy thận, phình bóc tách động mạch chủ…

Về chế độ ăn cho người bị tăng huyết áp

Nếu người tăng huyết áp bị thừa cân thì phải thực hiện chế độ ăn giảm calo, điều chỉnh cân nặng về mức hợp lý. Chế độ ăn được khuyến cáo hiện nay:

- Giảm mặn: (< 6 gam muối hay 1 thìa càphê muối mỗi ngày) ăn mặn sẽ gây giữ nước trong máu, gây tăng huyết áp, cần hạn chế ăn nhiều các thức ăn chế biến sẵn như giò, chả, đồ xông khói, các món muối, tẩm ướp, vì trong quá trình chế biến thường cho nhiều muối. Ví dụ trong 3-4 lát bánh mỳ gối đã chứa tới 2g muối ăn.

- Tăng cường ăn rau quả xanh, trái cây: chú ý ăn các thức ăn có chứa nhiều kali và magie và các nguyên tố vi lượng khác như khoai tây, rong biển, chuối, dưa hấu. Hạn chế thức ăn có nhiều chất béo: cholesterol và acid béo no, cần hạn chế tối đa chất béo, thịt mỡ, bơ, da các loại gia súc, gia cầm.

Tích cực giảm cân (nếu quá cân), duy trì cân nặng lý tưởng với chỉ số khối cơ thể (BMI) từ 18,5 - 22,9 kg/m2. Cố gắng duy trì vòng bụng dưới 90 cm ở nam và dưới 80 cm ở nữ. Hạn chế tối đa dùng đường, bánh kẹo ngọt, uống rượu bia. Ngừng hoàn toàn việc hút thuốc lá, thuốc lào.

Tăng cường hoạt động thể lực ở mức thích hợp: tập thể dục, đi bộ hoặc vận động ở mức độ vừa phải, đều đặn khoảng 60 phút mỗi ngày. Tránh lo âu, căng thẳng thần kinh; cần có chế độ thư giãn, nghỉ ngơi hợp lý. Tránh bị lạnh đột ngột.

Vấn đề sinh hoạt tình dục đối với người bị tăng huyết áp

Tăng huyết áp có thể có tác động đến chất lượng khoái cảm, cả nam và nữ. Vì giao hợp là một gắng sức vừa phải, có thể coi như làm một số động tác thể dục nên người tăng huyết áp được điều trị ổn định thì không cần kiêng, trừ trường hợp cảm thấy mệt hoặc bị đau thắt ngực hay suy tim thì cần kiêng. Ngoài ra, một số thuốc điều trị tăng huyết áp có thể gây ảnh hưởng đến khả năng tình dục cũng cần được chú ý.

Theo WHO, đột quỵ (còn gọi là tai biến mạch máu não) là căn bệnh có nguy cơ tử vong đứng hàng thứ hai, sau bệnh ung thư. Người bị tăng huyết áp nếu không được điều trị kiểm soát huyết áp tốt, lạnh đột ngột, tress, xơ vữa động mạch, rối loạn mỡ máu, uống nhiều rượu bia, đái tháo đường, loạn nhịp tim, hút thuốc,… dễ dẫn đến đột quỵ.

Đề ngăn ngừa đột quỵ cần tìm hiểu và điều trị các yếu tố nguy cơ: tăng huyết áp, lọan nhịp tim, đái tháo đuờng, hút thuốc, ruợu bia…; biết rõ những dấu hiệu cảnh báo của bệnh đột quỵ; biết xử trí đúng khi phát hiện thấy có những dấu hiệu cảnh báo.

Xử trí cấp cứu tại nhà, tại trạm y tế trước một bệnh nhân đột quỵ

- Tại nhà

Khẩn trương đỡ người bệnh (tránh bị té ngã chấn thương); để người bệnh nhẹ nhàng nằm xuống chỗ thoáng, nghiêng qua một bên nếu nôn ói, móc hết đàm nhớt cho bệnh nhân dễ thở; nới rộng quần áo; gọi xe đưa ngay người bệnh đến cơ sở y tế gần nhất, gọi 115; không nên chuyển bằng xe máy vì phần chân liệt dễ rớt bị thương tích; không nên chuyển viện đi xa, trừ khi bác sĩ có chỉ định, vì càng di chuyển xa càng có thể làm bệnh nặng hơn; không tự ý cho uống hoặc nhỏ thuốc hạ huyết áp hay bất kỳ loại thuốc nào khác; không để nằm chờ xem có khỏe lại không; không cạo gió, cắt lể, cúng vái…

- Trạm y tế

Khám toàn diện, phát hiện dấu yếu liệt; đánh giá mức độ nặng; giữ thông đuờng hô hấp, hút đàm, lấy răng giả; ổn định huyết áp; chuyển đến bệnh viện có điều kiện điều trị.

Sau khi bị tai biến mạch máu não nguời bệnh cần đuợc quan tâm về chế độ ăn, sinh hoạt, tập luyện phục hồi chức năng phần cơ thể bị liệt và phòng ngừa tái phát.

Phòng tai biến mạch máu não

Giữ ấm khi thời tiết chuyển lạnh; không nên tắm khuya hoặc ở nơi gió lùa, nhất là với người bị tăng huyết áp, không nên tắm với nước quá nóng hoặc quá lạnh, tốt nhất nên tắm bằng nước ấm; tránh trạng thái căng thẳng thần kinh, xúc động mạnh, lo lắng…; sinh hoạt, ăn uống, nghỉ ngơi phải điều độ; ăn nhiều rau quả, kiêng rượu, bia, thuốc lá và các chất kích thích; không nên vận động thể lực quá mức như mang vác nặng, chạy nhanh…; điều trị các nguyên nhân gây tai biến mạch máu não như tăng huyết áp, xơ vữa động mạch, đái tháo đường, rối loạn nhịp tim…