Có nhiều bệnh có thể lây truyền sang con từ lúc còn trong bụng mẹ, ngay lúc sanh hoặc sau sanh. Sau đây là một số bệnh thường gặp:

Viêm gan siêu vi B

Viêm gan siêu vi B có thể lây nhiễm từ mẹ sang con khi mang thai, khi đẻ hoặc trong giai đoạn cho con bú. Nếu trẻ bị lây truyền viêm gan từ mẹ, khi sanh ra thường trẻ không có triệu chứng hoặc bệnh nhẹ nên cha mẹ sẽ không nhận biết được. Ðôi khi trẻ khó ở, nôn hoặc không lên cân đều đặn như những trẻ bình thường khác, có thể có vàng mắt và nước tiểu sẫm màu. Gan lách có thể to ra, có tổn thương và dễ chảy máu. Trường hợp viêm gan nặng có thể gây tử vong.

Vì vậy phụ nữ cần phải chích ngừa viêm gan siêu vi B (nếu chưa bị nhiễm) trước khi có thai, để tránh lây cho trẻ trong quá trình mang thai. Nếu đã bị nhiễm viêm gan siêu vi B thì phụ nữ vẫn có thể phòng ngừa cho trẻ sau sanh bằng cách tiêm globulin miễn dịch và vắc-xin phòng bệnh trong phạm vi 48 tiếng sau khi sanh.

Rubella

Ở thời điểm 3 tháng đầu mang thai, nếu mẹ bị nhiễm Rubella thì trẻ có nguy cơ bị dị tật rất cao, cần phải bỏ thai vì vi-rút tấn công vào các cơ quan: não, tai, mắt, tim, gan của thai nhi. Vì thế các chị em phụ nữ nên đi chích ngừa Rubella trước khi mang thai ít nhất 3 tháng.

Bệnh lậu

Nếu mẹ mắc bệnh lậu không được điều trị thì có thể lây cho con khi sanh. Mắt trẻ là nơi dễ bị ảnh hưởng nhất rồi đến các cơ quan khác. Tình trạng lây nhiễm thường xảy ra vào tuần đầu tiên sau sanh. Hai mắt trẻ dính không mở được, sưng húp. Nếu không được điều trị có thể dẫn đến mù lòa vì loét hay sẹo giác mạc. Ðôi khi trẻ bị lây nhiễm cả lậu và chlamydia, thường từ chất tiết của cổ tử cung khi mẹ bị nhiễm bệnh.

Nhiễm liên cầu khuẩn nhóm B

Khi bị nhiễm liên cầu khuẩn nhóm B, trẻ có thể bị viêm phổi, viêm màng não, nhiễm khuẩn huyết, viêm rộp da hoặc viêm xương khớp. Nếu được điều trị 50% trẻ bị nhiễm khuẩn có thể khỏi.

Bệnh mụn rộp hay còn gọi là herpes

Trường hợp mẹ bị bệnh herpes lúc mang thai, nếu trẻ bị lây truyền từ mẹ thì trẻ sẽ bị những tổn thương với những mức độ khác nhau. Trẻ có thể có tổn thương ở một phần cơ thể nếu là thể nhẹ hoặc sẽ có biểu hiện toàn thân nếu là thể nặng. Ở thể nặng, trẻ có những nốt mụn nước nhỏ trên một vùng da nào đó, thường là vị trí ở niêm mạc như: miệng, bộ phận sinh dục… Bệnh có thể xâm nhập cả vào bên trong cơ thể, kể cả não. Khi đó trẻ sẽ có triệu chứng ngủ lơ mơ suốt ngày, thậm chí không thể đánh thức được. Ngoài ra, trẻ nhiễm vi-rút herpes hay quấy khóc, bú kém, tiêu chảy, khó thở và có thể lên cơn co giật. Những bộ phận khác có thể bị tổn thương là mắt, gan và lách.

Bệnh u sùi ở cơ quan sinh dục

Sự lây nhiễm vi-rút gây u sùi có thể xảy ra ngay khi trẻ còn ở trong bụng mẹ, nên dù có mổ đẻ lấy thai ra cũng khó tránh khỏi nhiễm bệnh. U sùi có thể phát triển ở thanh quản, đôi khi ở khí quản và phổi, gặp nhiều nhất ở trẻ từ 2-5 tuổi. Đa số trường hợp các u sùi tự khỏi nhưng đôi khi cũng tái phát. U sùi ở cơ quan sinh dục cũng có thể gặp ở trẻ bị lây nhiễm từ mẹ lúc đẻ .Tổn thương thường phát triển ở âm hộ, dương vật và hậu môn.

Bệnh nấm ở cơ quan sinh dục

Mẹ bị nhiễm nấm lúc mang thai có thể lây truyền cho con khi đẻ. Tuy không nghiêm trọng nhưng làm cho trẻ khó chịu, ngứa ngấy ,quấy khóc. Nấm thường phát triển ở lưỡi và niêm mạc miệng thành từng đám trắng hoặc bộ phận sinh dục.

Bệnh do Chlamydia

Bị lây nhiễm có thể gây ra viêm mắt sơ sinh, viêm phổi và viêm ống tai. Viêm mắt thường xảy ra khoảng 2 tuần sau đẻ. Nếu không được điều trị, bệnh có thể trở thành mạn tính, dễ tái phát và có thể để lại sẹo ở giác mạc.

Bệnh trùng roi (trichomonas)

Trẻ bị nhiễm trùng roi có xuất tiết ở âm đạo hoặc ngứa ở âm hộ, bứt rứt, khó chịu, bú kém và hay quấy khóc.

Nhiễm HIV

Nhiễm HIV từ mẹ sang con có thể xảy ra trong giai đoạn mang thai, lúc đẻ hoặc trong thời gian cho con bú. Trẻ bị nhiễm HIV có thể biểu hiện bằng 2 thể như sau:

- Thể nhẹ: Ngay sau sinh trẻ không có biểu hiện gì, không phát hiện được. Đây là thể thường gặp. Tình trạng trẻ nhiễm HIV chỉ được phát hiện khi trẻ được 4 tuần tuổi bằng một xét nghiệm gọi là PCR.

- Thể nặng: Ngay sau đẻ đã có biểu hiện tổn thương ở não, niêm mạc lưỡi, trẻ không tăng cân hay bị đau họng hoặc viêm phổi, sưng hạch, gan to, tiêu chảy...

Tình trạng lây nhiễm HIV qua cho con hiện nay đã có biện pháp phòng. Vì vậy để tránh sự lây nhiễm cho con khi mang thai, các bà mẹ nên tìm hiểu để biết rõ sự lây truyền của HIV cũng như cách phòng cho con.

Muốn phòng ngừa lây nhiễm cho con bà mẹ cần thực hiện những biện pháp sau:

Sau khi trễ kinh 2 tuần, phụ nữ cần đi khám thai sớm để xác định có thai và được tư vấn làm môt số các xét nghiệm phát hiện bệnh lý của mẹ để xử lý kip thời.

Tóm lại, có rất nhiều bệnh có thể lây truyền cho con khi mang thai. Với những bệnh có vắc-xin thì phụ nữ nên tiêm ngừa trước khi có thai. Khi có thai cần đi khám thai sớm, làm những xét nghiệm cần thiết trong đó có HIV. Nếu mắc các bệnh có thể lây nhiễm cho con thì đã có các biện pháp điều trị dự phòng. Và có một chương trình miễn phí dành cho các bà mẹ nhiễm HIV là chương trình phòng lây truyền mẹ con. Đây là những điều chúng ta cần làm để có được những đứa con khỏe mạnh.