Phụ nữ thích làm đẹp nhưng để bảo vệ da, các bác sĩ khuyên chị em nên hạn chế sử dụng mỹ phẩm - Ảnh: DUYÊN PHAN

Nhiều phụ nữ đến gặp bác sĩ da liễu vì da có vấn đề như sạm da, da rất dễ bị đỏ... Bác sĩ khám xong, vừa đặt bút kê toa hoặc không kê toa nhưng đề nghị sử dụng những sản phẩm hỗ trợ như sữa rửa mặt giữ ẩm thì bệnh nhân nói luôn: “Giờ tôi không bôi được cái gì hết. Tôi bôi cái gì cũng bị dị ứng”.

Có bệnh nhân kể chỉ cần một sợi tóc bay nhẹ vào da cũng cảm thấy ngứa toàn mặt, ra đường bụi nhiều cũng thấy ngứa hoặc khi môi trường thay đổi từ nóng sang lạnh cũng bị ngứa.

Từ lạm dụng sản phẩm chăm sóc da

TS.BS Lê Thái Vân Thanh, Bệnh viện Đại học Y dược TP.HCM, cho biết người có làn da nhạy cảm có xu hướng ngày càng gia tăng.

Da nhạy cảm là một tình trạng da bị châm chích, nóng rát, căng kéo, đôi khi lại thấy đau ngứa, phản ứng quá mức với tác động từ môi trường bên ngoài chẳng hạn như ánh nắng mặt trời, tia cực tím, môi trường quá nóng hoặc quá lạnh hoặc là những yếu tố hóa học như hóa mỹ phẩm, xà bông, tác nhân ô nhiễm hoặc những tác nhân bên trong cơ thể như cơ địa, nội tiết tố, stress tâm lý.

Có những khảo sát cho thấy 49% phụ nữ châu Âu có da nhạy cảm, ở Mỹ là 51% và ở Nhật và Việt Nam là 56%. Tỉ lệ da nhạy cảm ở nữ nhiều hơn nam, nữ chiếm 50-61% trong khi ở nam là 30-44%.

Một trong những nguyên nhân khiến phụ nữ có tỉ lệ da nhạy cảm nhiều hơn đàn ông là do phụ nữ quá kỹ lưỡng trong vấn đề chăm sóc da như rửa mặt kỹ, dùng nhiều sản phẩm chăm sóc da.

BS Vân Thanh phân tích khi sử dụng nhiều sản phẩm chăm sóc da có nhiều thành phần khác nhau, da sẽ tiếp xúc với nhiều hoạt chất khác nhau. Trong nhiều hoạt chất dùng để chăm sóc da cũng như điều trị đều có những hoạt chất khi sử dụng một thời gian sẽ gây cho da nhạy cảm hơn.

Cụ thể, trong những sản phẩm chăm sóc da hay có AHA, BHA - những chất này khi sử dụng sẽ làm bong nhẹ phần lớp sừng của da. Khi da mỏng hơn sẽ dễ tiếp cận, hấp thu những tác nhân từ môi trường ngoài, dễ làm cho da nhạy cảm hơn.

Hoặc khi sử dụng kem chống nắng, đặc biệt là kem chống nắng hữu cơ (chống bằng các hoạt chất chống nắng) thì một số hoạt chất chống nắng hữu cơ nếu bôi lâu dài cũng làm cho da dễ bị nhạy cảm hơn.

Còn trong nhóm điều trị, những sản phẩm giúp trẻ hóa da, điều trị mụn chứa tretinoin, điều trị nám chứa hydroquinone hoặc một số bộ sản phẩm có chứa corticoid khi bôi một thời gian thấy da sáng hơn, hồng hơn nhưng lại dễ làm cho da nhạy cảm hơn.

Những chất có tác dụng trẻ hóa và trị mụn khi bôi da sẽ mỏng hơn do da bị bào mòn lớp sừng, còn những chất có chứa corticoid, hydroquinone sẽ làm giãn mạch máu da ra, làm cho những thụ thể thần kinh của da dễ bị kích ứng, kích thích.

Ngay cả những sản phẩm dưỡng, những sản phẩm điều trị, chăm sóc da nếu có chứa những chất hương liệu để tạo những mùi dễ chịu hoặc chứa màu khi tiếp xúc lâu dài thì đều làm cho da trở lên nhạy cảm.

Tóm lại, khi sử dụng nhiều sản phẩm bôi da đang được phép lưu hành trên thị trường, kể cả những sản phẩm có thương hiệu cũng có nguy cơ rủi ro là da nhạy cảm hơn, chứ chưa nói tới những sản phẩm trôi nổi thị trường, không được cấp phép.

Đến không bôi được sản phẩm nào!

Có những bệnh nhân đã than phiền với bác sĩ: “Giờ tôi đủ tiền để mua bất cứ sản phẩm chăm sóc da mặt mắc tiền nào. Tôi đã thử rất nhiều sản phẩm nhưng sản phẩm nào cũng không được vì cứ bôi vào là da bắt đầu ngứa đỏ, sần, khó chịu. Nhưng rửa mặt mà không có gì bôi lên lại thấy khô da, khó chịu.

Ở trong môi trường máy lạnh lúc nào cũng thấy da bó bó vô mặt, đi ra nắng thì da đỏ nhiều lên, gió thổi nhiều vào mặt hoặc sợi tóc chỉ cần phủ nhẹ xuống má thôi cũng bị ngứa”. Theo BS Vân Thanh, đây là tình trạng của những người có da nhạy cảm.

BS Vân Thanh cũng cho biết ngoài nguyên nhân sử dụng nhiều sản phẩm chăm sóc da, mỹ phẩm, phụ nữ ở độ tuổi 35-45 - giai đoạn tiền mãn kinh nên bị rối loạn về nội tiết, cũng khiến cho da nhạy cảm nhiều hơn.

BS Vân Thanh khuyên những người có làn da nhạy cảm cần lưu ý về tất cả những sản phẩm dùng chăm sóc về vệ sinh và mặt thẩm mỹ cho da, tóc, móng.

Trường hợp các chị có làn da nhạy cảm mà sử dụng loại xà bông gội đầu có chứa những hoạt chất dễ gây dị ứng thì khi xả nước gội đầu xà bông này sẽ lan ra những vùng da mặt gây dị ứng. Do đó, cần chọn loại gội đầu êm dịu nhất.

Ngoài ra, không nên rửa mặt thường xuyên, không rửa mặt bằng nước nóng, nước ấm, không nên dùng bông tẩy trang, tay chà xát trên bề mặt da.

Nên hạn chế tối đa những mỹ phẩm từ chăm sóc da đến mỹ phẩm trang điểm làm đẹp, nhất là mỹ phẩm trang điểm. Chẳng hạn những phấn mắt có màu rất dễ dị ứng, đặc biệt trên da nhạy cảm. Mascara, son môi, phấn hồng đều dễ gây dị ứng.

Khi sử dụng những sản phẩm chăm sóc da như kem chống nắng có hoạt chất hữu cơ, sau một thời gian sử dụng tối đa hai tuần thấy da đỏ, muốn bôi cũng cần phải hỏi ý kiến bác sĩ da liễu.

Thoa kem dưỡng ẩm thường xuyên nếu các chị ở trong phòng máy lạnh hoặc khí hậu khô nóng. Và nhớ ngưng bôi ngay nếu sản phẩm nào gây nóng rát, khó chịu.