Sau ba lần bắn tia laser, bớt trên mặt bé Linh đã nhạt dần so với lúc chưa điều trị (hình trong máy vi tính) - Ảnh: B.Đ.

Một mảng đen kít, chiếm hơn nửa phần mặt bên trái đã xuất hiện khi bé Huỳnh Ngọc Phương Linh (huyện Hóc Môn, TP.HCM) chào đời khiến cả nhà thương xót, lo lắng.

Mừng rơi nước mắt

Ba mẹ Linh quyết định không sinh thêm bé nào nữa để lo trị bệnh cho Linh. Ngày Linh 3 tuổi, ba mẹ đưa cháu đến khám tại một bệnh viện lớn ở TP.HCM. Bác sĩ chẩn đoán Linh bị bớt sắc tố bẩm sinh và cách điều trị duy nhất là phẫu thuật ghép da (lấy vùng da ở đùi đắp lên mảng bớt). Sợ Linh còn nhỏ, khóc nhiều, nước mắt sẽ chảy vào vết thương gây nhiễm trùng nên gia đình không đồng ý điều trị.

Sau đó, những ngày đi học mẫu giáo là một chuỗi ngày buồn của Linh. Ngày nào đi học về cháu cũng khóc, kể ở lớp không có bạn nào chơi với cháu chỉ vì cái bớt đen trên mặt. Ngày 8-1-2015, khi Linh đã 12 tuổi (học lớp 6), mẹ em đã đưa em đến Trung tâm U máu Trường đại học Y dược TP.HCM để bắn laser lần thứ 4.

Chị Trần Ngọc Bích Quyên (mẹ bé Linh) kể khoảng hai năm trước chị nghe một người quen làm trong ngành y giới thiệu bắn tia laser có thể xóa được bớt đen (bớt sắc tố bẩm sinh - PV) nên gia đình đã đưa Linh đi khám.

Lần khám trước đây, chị gặp một bệnh nhi cũng bị bớt đen giống như Linh nhưng sau chín lần bắn tia laser cháu đã có làn da gần như người bình thường. Nghe người nhà bệnh nhi đó kể về kết quả điều trị, cả nhà chị mừng rơi nước mắt.

Trong quá trình điều trị, bé Linh được các bác sĩ ở Trung tâm U máu nhận xét là một trong những bệnh nhi rất quyết tâm điều trị, có sự hợp tác rất tốt với các bác sĩ.

Chị N.T.N. (36 tuổi, ở thị xã Vĩnh Châu, tỉnh Sóc Trăng) kể từ lúc sinh ra chị đã có vết bớt xanh (bớt Ota - PV) nhỏ xíu trên má bên phải nhưng lâu ngày vết bớt cứ lan ra gần hết nửa gương mặt khiến chị tự ti, sống khép kín.

Năm 20 tuổi, chị đã tìm đến nhiều bệnh viện, cơ sở thẩm mỹ tại TP.HCM để điều trị nhưng vẫn không giảm. Đến lúc chị nản lòng thì được một người bạn giới thiệu chữa trị bớt này bằng cách bắn tia laser.

Nghe vậy, chị N. đã tìm đến một phòng khám chuyên khoa da liễu của người nước ngoài ở TP.HCM và được chẩn đoán bị bớt Ota. Sau 17 lần được bắn tia laser, vết bớt của chị đã được xóa mờ. Ngày 29-12-2014, khi đến tái khám tại phòng khám nói trên, chị khoe giờ đây có nhiều người còn không nhận ra chị!

Chỉ điều trị bằng laser

Bác sĩ Hoàng Văn Minh, giám đốc Trung tâm U máu TP.HCM, cho biết bớt Ota thường gặp ở người châu Á, chiếm tỉ lệ 0,014-1,1% dân số, nữ thường gặp hơn nam. Bớt này không liên quan với tiền sử gia đình, có biểu hiện ngoài da là những vùng da có màu xanh xám, không gây đau, ngứa, rát ở nơi nổi bớt. Vùng da này sẽ lớn dần theo thời gian và hiếm khi tự khỏi.

Trong một số trường hợp, bớt có thể kèm theo tổn thương mắt dưới dạng bớt đen trong lòng trắng của mắt. Thời gian khởi phát bệnh thường gặp nhất ở lúc mới sinh và vào tuổi dậy thì.

Trước đây, bớt Ota thường được điều trị bằng phẫu thuật lạnh, bào da, phẫu thuật ghép da, tuy nhiên kết quả đều không khả quan. Loại bớt này chỉ có phương pháp chữa trị duy nhất là bắn laser.

Còn bớt sắc tố bẩm sinh hiếm gặp hơn và điều trị cũng khó khăn hơn. Trước đây loại bớt này chỉ có cách điều trị duy nhất là phẫu thuật ghép da nhưng hiệu quả không cao. Sử dụng laser để điều trị loại bớt này mới được thế giới ứng dụng trong ba năm, còn tại Trung tâm U máu TP.HCM mới áp dụng khoảng hai năm.

Bớt sắc tố bẩm sinh có những tổn thương sâu nằm dưới da, kèm theo tổn thương từ lỗ chân lông. Loại bớt đen này thường dày và mọc lông nhiều bên trên.

Khi trẻ mới sinh ra, bớt có kích thước nhỏ, vị trí ít nhưng nếu không được điều trị có thể lan ra toàn thân, ở nhiều vị trí trên cơ thể. Điều mà các bác sĩ lo lắng là bớt sắc tố bẩm sinh có nguy cơ ác tính nhiều hơn bớt Ota.

Điều trị bớt Ota, bớt sắc tố bẩm sinh càng sớm, kết quả điều trị càng cao. Lý giải điều này, bác sĩ Hoàng Văn Minh cho biết lúc trẻ còn nhỏ, da còn mỏng nên bắn laser sẽ xuyên sâu hơn. Hơn nữa, trẻ dễ tránh ánh nắng mặt trời trong quá trình điều trị nên mang lại hiệu quả điều trị tốt.

Hiện nay, Trung tâm U máu TP.HCM đang nhận điều trị miễn phí cho trẻ dưới 12 tuổi... Với bớt Ota, mới đầu các bác sĩ sẽ bắn laser hai lần liên tiếp trong hai tháng, sau đó sáu tháng sẽ bắn tiếp. Thường bệnh nhân sẽ kết thúc điều trị sau 5-7 lần bắn tia laser.

Còn với bớt sắc tố bẩm sinh, các bác sĩ sẽ phải dùng hai loại máy laser để bắn, số lần bắn laser thường nhiều hơn và thời gian điều trị cũng lâu hơn tùy từng trường hợp. Tuy nhiên, điều trị theo phương pháp laser cũng có những trường hợp để lại sẹo.