Tôi có người quen bị nang thận phải mổ nội soi để cắt bỏ. Tôi còn nghe nói có trường hợp nang thận gây suy thận, có trường hợp là ung thư nữa. Xin phòng mạch giải thích giùm. (Trần Thị Mỹ Ngọc)

- Trả lời của Phòng mạch Online:

Chào chị,

Có nhiều loại bệnh nang thận khác nhau mà nguyên nhân, diễn tiến bệnh và điều trị hoàn toàn khác nhau. Có loại chỉ gây ảnh hưởng một thận, có loại gây ảnh hưởng cả hai thận. Có loại hoàn toàn lành tính, có loại ác tính (ung thư). Có loại không bao giờ gây suy thận nhưng có loại lại diễn tiến chắc chắn dẫn đến suy thận và cuối cùng cần phải chạy thận nhân tạo hoặc ghép thận.

Theo mô tả thì chị bị nang thận đơn giản (simple renal cysts). Đây là dạng thường gặp nhất và nhẹ nhất. Thận có thể có một hoặc vài nang, thường là ở một bên thận, siêu âm cho thấy nang có vách mỏng. Đa số trường hợp nang thận đơn giản không có triệu chứng và không cần điều trị gì. Chỉ những trường hợp nang quá lớn gây chèn ép thận, gây đau, nhiễm trùng hoặc xuất huyết trong nang mới cần điều trị phẫu thuật nội soi cắt nang.

Ngoài dạng bệnh nang thận đơn giản thường gặp, còn có thể gặp các dạng bệnh nang thận khác như :

+ Bệnh thận nhiều nang (multicystic kidney disease) là một dạng loạn sản thận, thận gồm những thùy đầy nang với niệu quản teo hay không có, thận hoàn toàn không hoạt động. Thai nhi với bệnh thận nhiều nang hai bên chết trước khi sinh hoặc không lâu sau sinh. Trường hợp bệnh thận nhiều nang ở một thận, thận bên đối diện bình thường, phần lớn được phát hiện ở trẻ nhỏ với dấu hiệu một khối u ở một bên bụng.

+ Bệnh thận đa nang (polycystic kidney disease) là bệnh nang thận bẩm sinh gây ảnh hưởng cả hai thận. Đây là một bệnh di truyền.

Mọi thành phần cấu trúc của thận đều dãn ra tạo thành nang, phá hủy chủ mô thận bình thường. Hình ảnh hai thận giống như chùm nho.

Bệnh thận đa nang có 2 dạng: Bệnh thận đa nang nhiễm sắc thể lặn biểu hiện bệnh xuất hiện sớm lúc còn nhỏ, có thể xuất hiện ở giai đoạn sơ sinh, nếu sống được, hầu hết bệnh nhân sẽ diễn tiến tới suy thận mãn vào lúc trưởng thành. Bệnh thận đa nang nhiễm sắc thể trội (bệnh thận đa nang ở người lớn) thường biểu hiện bệnh ở tuổi 30-40 với triệu chứng tiểu máu, nhiễm trùng tiểu, đau do thận căng hay tắc cục máu.

Chẩn đoán bệnh tương đối dễ dựa vào tiền căn gia đình, khám lâm sàng với dấu hiệu nổi bật là khối u ở hông lưng hai bên và hình ảnh điển hình trên siêu âm và hình cắt lớp điện toán (CT scan). Khi suy thận diễn tiến đến giai đoạn cuối thì phải chạy thận nhân tạo hoặc ghép thận.

+ Thận nang nhiều ngăn (multilocular cystic nephroma): là một dạng nang thận lành tính gồm nhiều nang kín phân cách nhau bằng vách xơ dày. Cần chụp hình cắt lớp điện toán để chẩn đoán và đôi khi khó phân biệt với ung thư thận dạng nang.

+ Sang thương ác tính: khoảng 5-10% trường hợp ung thư thận có dạng nang. Chẩn đoán nên được nghĩ đến khi một sang thương dạng nang có những đặc điểm: nang thành dày, không đều, có cản âm, vách tăng đậm khi tiêm thuốc cản quang. Những trường hợp này ngoài siêu âm, chụp hình cắt lớp điện toán, cần phải chọc hút làm tế bào học, chụp động mạch hoặc mổ thăm dò.

+ Bệnh nang thận mắc phải (ARCD: Acquired Renal Cystic Disease): là tình trạng thoái hóa nang của thận gặp ở những người suy thận mãn đang chạy thận nhân tạo.

Như chị thấy đó, có nhiều loại bệnh nang thận khác nhau với diễn tiến khác nhau và điều trị khác nhau. Để chẩn đoán, bác sĩ sẽ dựa vào tiền sử gia đình, độ tuổi phát hiện bệnh, triệu chứng, khám bệnh, hình ảnh trên siêu âm, hình chụp điện toán cắt lớp. Một số trường hợp khó chẩn đoán cần làm thêm những kỹ thuật cao cấp hơn như chọc hút làm tế bào học, chụp động mạch thận.

Đối với dạng nang thận đơn giản như trường hợp của chị thì chỉ cần làm siêu âm bụng là đủ để chẩn đoán. Và vì nang nhỏ nên không gây triệu chứng, không ảnh hưởng thận và cũng không cần điều trị gì. Trung bình cứ khoảng bốn người trên 40 tuổi siêu âm thì sẽ có một người có nang thận dạng này.