Phụ nữ ngoài những bệnh chung giống nam giới còn có thể có những bệnh đặc biệt riêng do những đặc điểm của cơ quan sinh dục nữ, các cơn đau vùng bụng dưới là một ví dụ. Những khó chịu này có thể là hiện tượng rất tự nhiên diễn ra mỗi tháng ở người phụ nữ có sức khỏe bình thường. Việc phân chia theo từng thời điểm các cơn đau bụng dưới giúp phụ nữ dễ tự theo dõi hơn:

Cải chính

Do sơ suất của biên tập viên, trong phần tư vấn "Bóc u nang ảnh hưởng đến việc sinh con?" của BS Vũ Thị Thanh Dung trên số báo ra ngày 28-2-2008, có chi tiết chưa chính xác. Khổ cuối viết: "Ngược lại, nếu đã chẩn đoán chắc chắn là u bệnh lý hay còn gọi là u thực thể… thì không nhất thiết phải mổ", nay xin đọc lại là: "… thì nhất thiết phải mổ". Ngoài ra, xin đọc thêm là "những nang chức năng hay còn gọi là cơ năng" liền trước đoạn "cần theo dõi thêm trong 2-3 chu kỳ kinh tiếp theo".

Thành thật xin lỗi bạn đọc và BS Thanh Dung.

2. Các cơn đau xuất hiện trước lúc hành kinh: là một dấu hiệu của hội chứng tiền kinh hay trước kỳ kinh. Đau kèm với căng tức vú, tăng cân nhẹ, tăng thân nhiệt, bụng dưới cảm giác to ra, đôi khi nhức nửa đầu, tính tình trở nên nóng nảy, khó kiềm chế, dễ cáu gắt hơn.

Nguyên nhân do người phụ nữ bị chi phối bởi các hormon sinh dục nữ là progestérone được cộng lực bởi estrogène được phóng ra từ nửa chu kỳ đầu trước đó nên có những biến đổi mang tính chu kỳ. Các triệu chứng mất đi khi bắt đầu hành kinh và hiện tượng có thể lặp lại ở chu kỳ sau.

3. Các cơn đau xuất hiện trong lúc hành kinh: đó là cơn đau do co thắt, sung huyết, liên quan đến hiện tượng tăng co bóp của lớp cơ ở thành tử cung, cơn đau này giảm khi hết hành kinh. Có thể kể thêm nếu tử cung ở vị trí gập bất thường, như gập trước nhiều, gập sau nhiều cũng có thể gây đau khi hành kinh.

Ngược lại, những cơn đau không theo chu kỳ kinh nguyệt gây nên bởi tình trạng nhiễm trùng của tử cung, ống dẫn trứng, buồng trứng gọi chung là viêm vùng chậu. Sự phát tán tình trạng nhiễm trùng này thường liên quan đến bệnh sử trước đó có phá thai nhiễm trùng chẳng hạn. Tùy theo tác nhân gây bệnh, tùy theo mức độ nhiễm trùng mà triệu chứng viêm vùng chậu trở nên đa dạng, khác nhau từ người này sang người khác.

Thông thường người phụ nữ đau vùng bụng dưới, khi khám hai phần phụ và lắc cổ tử cung đau tăng hơn. Kèm với các dấu hiệu nhiễm trùng như sốt trên 380C, lưỡi dơ, bạch cầu tăng, có khối u ở vùng chậu. Nhất thiết các trường hợp này cần điều trị, nếu không được điều trị hoặc điều trị không đúng mức có thể có biến chứng apxe vùng chậu, từ đó gây ra các nguy cơ khác như thai ngoài tử cung, vô sinh hoặc nặng phải cắt bỏ tử cung và buồng trứng.

Các nguyên nhân không nằm trong bệnh cảnh nhiễm trùng cũng gây ra đau vùng bụng dưới như: u nang buồng trứng, thai ngoài tử cung. Cần chú ý vì u nang buồng trứng thường không có triệu chứng gì rõ rệt, chỉ khi có biến chứng như đã to gây chèn ép mới thấy khó chịu. Không phải khối u buồng trứng lúc nào cũng lành tính nên cần được khám và điều trị tốt.

Thai ngoài tử cung thường dễ nhận ra hơn bởi ngoài dấu hiệu đau bụng dưới, người phụ nữ còn thấy trễ kinh, ra huyết sậm dây dưa ở âm đạo, xét nghiệm thai dương tính, siêu âm có thai ngoài tử cung. Xử trí kịp thời dù mổ nội soi hay mổ bụng cũng hướng đến bảo tồn ống dẫn trứng trên phụ nữ trẻ, ít con. Trường hợp phát hiện sớm được điều trị bằng thuốc cũng cho kết quả rất tốt. Các trường hợp mổ trễ do thai ngoài tử cung đã vỡ và gây xuất huyết nội ảnh hưởng đến sức khỏe và sinh mạng người bệnh.