Cụ thể, công văn của Tổng cục Hải quan gỡ rối liên quan đến Quyết định 15 của Chính phủ khiến nhiều container hàng ùn ứ ở cảng vì quy định “cửa nhập khẩu”.

Đây là công văn gỡ rối thứ 3 mà Tổng Cục Hải quan hướng dẫn Cục Hải quan TP.HCM liên quan đến Quyết định số 15/2017/QĐ-TTg, có hiệu lực từ 1-7-2017, về danh mục hàng hóa nhập khẩu phải làm thủ tục hải quan tại cửa khẩu nhập.

Gỡ rối về địa điểm làm thủ tục

Với công văn này, ước tính gần 1.000 container đang tồn tại các cảng của TP.HCM và phần lớn tập trung tại cảng Cát Lái sẽ được giải phóng.

Tổng Cục Hải quan, dựa vào Nghị định 08 và Thông tư 38, gỡ rối, làm rõ về địa điểm làm thủ tục hải quan được quy định với hàng hóa thuộc danh mục dùng làm nguyên liệu gia công, sản xuất xuất khẩu.

Theo đó, doanh nghiệp được chọn làm thủ tục nhập khẩu tại chi cục hải quan nơi có trụ sở chính hoặc chi nhánh, cơ sở sản xuất. Các doanh nghiệp có thể chọn làm thủ tục tại chi cục hải quan cửa khẩu hoặc chi cục hải quan cảng xuất khẩu, nhập khẩu hàng hóa được thành lập trong nội địa.

Hoặc các doanh nghiệp có thể làm thủ tục tại các chi cục hải quan quản lý hàng gia công, sản xuất xuất khẩu thuộc Cục Hải quan nơi có cơ sở sản xuất hoặc nơi có cửa khẩu nhập.

Đối với nguyên liệu, vật tư, thiết bị, máy móc, linh kiện phụ tùng nhập khẩu để sản xuất tiêu thụ trong nước, Tổng Cục Hải quan hướng dẫn doanh nghiệp được lựa chọn làm thủ tục hải quan tại chi cục hải quan cửa khẩu nhập hoặc tại chi cục hải quan nơi có nhà máy, cơ sở sản xuất.

Đối với hàng hóa nhập khẩu thực hiện dự án đầu tư miễn thuế, doanh nghiệp được làm thủ tục tại chi cục hải quan nơi đăng ký danh mục hàng hóa miễn thuế hoặc chi cục hải quan cửa khẩu nơi quản lý địa điểm lưu giữ hàng hóa, cảng đích ghi trên vận đơn, hợp đồng vận chuyển.

Với trường hợp này, doanh nghiệp cũng có thể làm thủ tục tại chi cục hải quan quản lý hàng đầu tư thuộc Cục Hải quan nơi hàng hóa nhập khẩu.

Riêng đối với hàng hóa nhập khẩu kinh doanh tiêu dùng thì phải làm thủ tục hải quan tại chi cục hải quan cửa khẩu nhập.

Giám đốc một doanh nghiệp vận tải tại TP.HCM cho biết với quy định như vậy, doanh nghiệp được lựa chọn địa điểm làm thủ tục hải quan tại cửa khẩu nhập hoặc tại cơ quan hải quan nơi có nhà máy, cơ sở sản xuất.

Nếu một doanh nghiệp có trụ sở ở TP.HCM và nhà máy đặt ở nhiều tỉnh thành khác nhau, chỉ cần đăng ký kiểm dịch hàng hóa hải quan tại chi cục hải quan quản lý hàng đầu tư.

Sau khi hàng hóa được kiểm dịch thì doanh nghiệp sẽ kéo hàng về các tỉnh có nhà máy và thực hiện gia công rất thuận lợi, tiết kiệm chi phí.

Hàng tiêu dùng nhập khẩu vẫn rối

Trước đó, tại Công văn số 4824/TCHQ-GSQL Tổng cục Hải quan cho rằng, các chi cục hải quan quản lý hàng đầu tư, gia công thuộc Cục Hải quan TP.HCM, Hà Nội và Hải Phòng không phải là chi cục hải quan cửa khẩu.

Chính vì thế nên các chi cục này không được làm thủ tục hải quan đối với hàng hóa thuộc danh mục quy định tại Quyết định 15. Điều này dẫn doanh nghiệp không thể thực hiện thủ tục ở đây mà phải về chi cục hải quan nơi doanh nghiệp đặt nhà máy.

Tuy vậy, hướng dẫn mới này cũng chỉ “giải phóng” bế tắc cho hàng gia công. Các mặt hàng nhập khẩu kinh doanh tiêu dùng vẫn phải làm thủ tục hải quan cửa khẩu nhập nên vẫn còn nhiều container không thể được giải phóng ra khỏi cảng.

Một số chi cục hải quan đã quá tải, đặc biệt là cảng Cát Lái, do các doanh nghiệp vẫn phải đến từng cửa khẩu để làm thủ tục thay vì chỉ làm thủ tục tại Chi cục Hải quan quản lý hàng đầu tư.

Theo Cục Hải quan TP.HCM, từ trước đến nay, với hàng kinh doanh tiêu dùng, việc đăng ký, kiểm tra hồ sơ được thực hiện tại Chi cục Hải quan quản lý hàng gia công, Chi cục Hải quan quản lý hàng đầu tư.

Tuy nhiên, việc kiểm tra thực tế hàng hóa, thông quan hàng hóa được thực hiện tại các cửa khẩu, chứ hàng hóa không chuyển cửa khẩu về địa điểm kiểm tra như các chi cục hải quan ngoài cửa khẩu khác.

Ngoài ra, hướng dẫn mới cũng không đề cập đến vướng mắc của hàng hóa gửi qua dịch vụ chuyển phát nhanh, bưu chính.

Theo Quyết định 15, chi cục hải quan chuyển phát nhanh không phải là chi cục hải quan cửa khẩu nên không được làm thủ tục.

Điều này lại khiến rất nhiều doanh nghiệp kinh doanh hàng chuyển phát nhanh, hàng bưu chính gặp khó.