Bộ trưởng Trần Tuấn Anh - Ảnh: Việt Dũng

Bộ trưởng Trần Tuấn Anh nói:

“Đến thời điểm này tất nhiên là chưa đánh giá được cụ thể về ảnh hưởng đối với ngành công thương Việt Nam sau sự kiện ông Donald Trump được bầu làm tổng thống thứ 45 của Mỹ. Bởi một tổng thống mới cần phải có thời gian để đánh giá”.

TPP quan trọng nhưng không phải là tất cả

* Xuất khẩu Việt Nam sẽ bị ảnh hưởng thế nào với kết quả bầu cử tổng thống Mỹ, thưa bộ trưởng?

- Tất nhiên, về xuất khẩu có thể sẽ có diễn biến khá phức tạp, không giống như dự đoán. Và chắc chắn với nhân vật như tổng thống mới của Mỹ sẽ có những động thái ảnh hưởng đến tâm lý cũng như ảnh hưởng trực tiếp trong các dòng chảy của thương mại thế giới.

Tất nhiên chúng ta phải đợi xem vì từ những thông tin, quan điểm trong vận động tranh cử đến thực thi chính sách của chính thể mới còn phải có thời gian.

* Với Hiệp định đối tác xuyên Thái Bình Dương (TPP), chúng ta có các bước chuẩn bị thế nào để ứng phó với các thay đổi, nếu có?

- Chúng ta có quan điểm, chính sách nhất quán trong việc hội nhập chủ động, sâu, rộng với thế giới và TPP cũng là một hướng đi đó. Bản thân việc xây dựng TPP thì chúng ta cũng đi theo dòng chảy chung của thương mại thế giới.

Các thay đổi hay bất cứ tình hình phức tạp gì thì chúng ta sẽ còn thời gian dự đoán, tiếp tục xây dựng các phương án nhưng cái đó phải dựa trên cơ sở của các chính sách đối ngoại được công bố chính xác.

* Các doanh nghiệp khối thủy sản, dệt may sẽ có khó khăn, liệu chúng ta có chuyển sang các thị trường khác?

- Quan điểm của Việt Nam đối với phát triển quan hệ thương mại quốc tế đều định hướng theo đa phương hóa, đa dạng hóa các mối quan hệ thương mại của chúng ta.

Bản thân TPP cũng là một trong số các hiệp định thương mại tự do thế hệ mới mà chúng ta tham gia.

Bên cạnh TPP, chúng ta có rất nhiều hiệp định thương mại tự do khác đã và đang được ký kết. Đồng thời, tất nhiên, TPP có tầm vóc, bối cảnh rất lớn không chỉ riêng các nước châu Á - Thái Bình Dương tham gia mà còn ảnh hưởng rất mạnh, sâu đến thương mại thế giới.

Tuy nhiên, như tôi đã nói, còn rất sớm để có thể đưa ra các đoán định tương lai của TPP trong thời gian tới. Nhưng cho dù trong trường hợp nào chúng ta cũng luôn sẵn sàng vì hội nhập của chúng ta không chỉ phụ thuộc vào TPP mà nó là yêu cầu, động lực để thúc đẩy sự tiếp tục phát triển của chúng ta trong tương lai.

Cho nên quan điểm của chúng tôi là xu thế mở cửa và hội nhập của Việt Nam vẫn sẽ được khẳng định.

Bơi ra biển thì không ngại sóng lớn

* Vừa qua chúng ta ký được các hiệp định thương mại tự do (FTA) với EU, Hàn Quốc... nên trong thời gian tới nếu gặp khó với thị trường Mỹ thì có thể tập trung chuyển qua?

- Như tôi đã nói, xu thế mở rộng, tăng cường quan hệ của chúng ta thông qua hội nhập, đặc biệt là mở rộng, được khẳng định. FTA của chúng ta đã có với Chile, Hàn Quốc mang tính song phương hay FTA với liên minh thuế quan... cũng đều nằm chung trong tổng thể chiến lược mở rộng quan hệ của VN.

Có thể nói, tất cả các FTA thế hệ mới này sẽ là các viên gạch để tạo nền tảng cho hội nhập của VN. Nếu có TPP chúng ta sẽ có nhiều điều kiện thuận lợi để phát triển thị trường nhưng nếu không có thì các doanh nghiệp vẫn phải đối mặt với cạnh tranh của các nước trong khu vực, hội nhập thế giới.

Như vậy, tôi cho rằng nếu chúng ta không tính đến việc quan trọng là sau hội nhập, phục vụ cho hội nhập thì phải hướng tới nâng cao cạnh tranh của nền kinh tế, sản phẩm. Khi đó chúng ta sẽ có điều kiện cạnh tranh một cách bình đẳng, sòng phẳng, tranh thủ cơ hội của thị trường.

Nếu TPP tiếp tục triển khai thuận lợi thì chắc chắn cơ hội cho nền kinh tế chúng ta, các ngành kinh tế có lợi thế cạnh tranh như dệt may, thủy sản, da giày sẽ có điều kiện thuận lợi. Nhưng nếu không thì chúng ta vẫn có các thị trường trên thế giới, các ngành kinh tế này vẫn có sự cạnh tranh, khẳng định sự thâm nhập thị trường rất tốt.

Vì vậy, có thể thấy rằng bên cạnh sự phức tạp của tình hình thế giới ở các vấn đề chính trị, đối ngoại thì chúng ta vẫn có niềm tin về sự cạnh tranh của nền kinh tế trong hội nhập.

* Sau khi nghe kết quả bầu cử tổng thống Mỹ thì Bộ trưởng đã chỉ đạo đơn vị liên quan những gì?

- Cái này đang nằm trong nhiệm vụ chung của các cơ quan quản lý nhà nước, gồm các bộ ngành, trong đó có ngành công thương. Bởi vì việc nghiên cứu, bám sát tình hình thế giới về chính trị, đối ngoại cũng như các vấn đề liên quan đến kinh tế, thương mại là nhiệm vụ của các cơ quan quản lý nhà nước, nhất là các đơn vị làm nhiệm vụ tham mưu, dự báo cho Chính phủ.

Chúng tôi đang theo dõi sát sao và sớm có những báo cáo, đánh giá, kiến nghị với Chính phủ về các biện pháp, các công việc cần triển khai trong thời gian tới.

* Cá nhân Bộ trưởng có cảm thấy lo ngại về xu hướng thương mại mới sau khi tổng thống Mỹ nhậm chức?

- Có lẽ chúng ta cũng cần nói rõ là chúng ta đang bơi ra biển lớn bằng chính sức lực của chúng ta chứ không nhờ ai cả, vì vậy con thuyền của chúng ta bắt buộc phải đương đầu với mọi sóng gió, thử thách. 

Chúng ta phải tự khẳng định mình trong con thuyền ở giữa đại dương mênh mông cho nên dù có cơn sóng gió to lớn đến mấy nếu chúng ta vượt qua được sẽ tiếp tục bơi xa, vươn xa hơn nữa.

* Cảm ơn bộ trưởng!