Trong văn bản dự thảo thay thế quyết định 44 năm 2011 của Thủ tướng Chính phủ, Bộ Tài chính vừa có đề xuất thắt chặt dự án, chương trình được Chính phủ cấp bảo lãnh. Hiện văn bản này đang được lấy ý kiến các bộ ngành trước khi trình Thủ tướng Chính phủ trong tháng 5.

Theo đề xuất của Bộ Tài chính, tới đây Chính phủ chỉ ưu tiên xem xét cấp bảo lãnh cho các dự án quan trọng quốc gia do Quốc hội quyết định chủ trương đầu tư theo Luật đầu tư công. Mặt khác, chương trình, dự án trong lĩnh vực năng lượng và khai thác khoáng sản cũng sẽ bị thu hẹp.

Theo đó, Chính phủ chỉ chú trọng xem xét cấp bảo lãnh cho các dự án đầu tư và phát triển lĩnh vực công nghiệp điện và khai khoáng thuộc nhóm A, nghĩa là dự án có giá trị từ 2.300 tỉ đồng trở lên, để tập trung nguồn vốn cho đầu tư, đảm bảo dự án thực hiện đúng tiến độ.

Bộ Tài chính cũng nhấn mạnh Chính phủ không tiếp tục ưu tiên xem xét cấp bảo lãnh đối với các chương trình, dự án được tài trợ bằng khoản vay thương mại gắn với nguồn ODA dưới dạng tín dụng hỗn hợp. Đồng thời, các chương trình sản xuất sản phẩm cơ khí trọng điểm thay thế hàng nhập khẩu cũng khuyến khích chuyển sang vay vốn tín dụng đầu tư của Nhà nước.

Theo Bộ Tài chính, trong ba năm 2011-2014, bộ đã cấp bảo lãnh vay trong và ngoài nước cho 30 chương trình, dự án với tổng số vốn vay lên đến 12,3 tỉ USD. Trong đó, 10,75 tỉ USD tổng số vốn được Chính phủ bảo lãnh chủ yếu là vay nước ngoài. Số vốn này được tập trung chủ yếu cho 21 chương trình, dự án điện, dự án khai khoáng nhôm và bôxit.

Đáng lo ngại là tổng số tiền Chính phủ cam kết cấp bảo lãnh trong và ngoài nước trong giai đoạn này đã gấp hơn hai lần giai đoạn 2007-2010, với các chủ đầu tư chính là Tập đoàn Điện lực Việt Nam, Tập đoàn Công nghiệp than - khoáng sản, Tập đoàn Dầu khí và Tổng công ty Hàng không Việt Nam.