Lãnh đạo sàn HKEx Chow Chung Kong (trái) và lãnh đạo Hong Kong Lương Chấn Anh gióng tiếng cồng thủ tục khai trương sàn giao dịch liên thông tại Hong Kong sáng 17-11 - Ảnh: Reuters

Bắc Kinh quyết định dấn bước tới thị trường tự do bằng quyết định cho phép nhà đầu tư nội địa được tự do đầu tư ra nước ngoài thông qua cơ chế liên thông thị trường chứng khoán Thượng Hải - Hong Kong vừa mở cửa sáng 17-11.

Đây là động thái mà giới chuyên gia tài chính quốc tế cho rằng ít nhiều có ảnh hưởng đến các thị trường tài chính quốc tế trong tương lai.

Theo Wall Street Journal, dù vẫn còn trong thời gian thí điểm nhưng “cơ chế liên thông thị trường chứng khoán” này đánh dấu việc Bắc Kinh đang đẩy mạnh mở cửa thị trường tài chính nội địa với quốc tế.

Giao dịch tăng vọt

Công ty chứng khoán UBS cho biết chỉ vài phút sau khi thị trường chứng khoán liên thông Thượng Hải - Hong Kong mở cửa, lệnh giao dịch mua chứng khoán Trung Quốc từ các nhà đầu tư Hong Kong đã được thực hiện tới tấp.

Theo South China Morning Post, đến trưa cùng ngày, lượng chứng khoán ở thị trường Thượng Hải bán ra cho giới đầu tư Hong Kong và nước ngoài đã đạt gần mức hạn định của tổng số giao dịch trong một ngày với khoảng 13 tỉ nhân dân tệ (khoảng 2,1 tỉ USD) được giao dịch.

Giới đầu tư cho biết họ mong Chính phủ Trung Quốc sẽ dần dỡ bỏ hạn ngạch này.

“Đây là cột mốc lớn nhất trong việc tự do hóa thị trường của Trung Quốc” - ông Michael Karbouris, giám đốc phát triển kinh doanh khu vực châu Á - Thái Bình Dương của sàn chứng khoán Nasdaq (Mỹ), nhận định.

Theo Tân Hoa xã, sau khi cơ chế liên thông này có hiệu lực, nó sẽ cho phép người nước ngoài tiếp cận các loại cổ phiếu hạng A của Trung Quốc thông qua thị trường cổ phiếu Hong Kong (HKEx), đồng thời cho phép giới đầu tư Trung Quốc tiếp cận cổ phiếu Hong Kong thông qua thị trường chứng khoán Thượng Hải nhưng theo hạn ngạch.

Giao dịch cổ phiếu Thượng Hải qua ngả Hong Kong sẽ mở cửa đối với tất cả nhà đầu tư Hong Kong và nước ngoài, trong đó bao gồm những tổ chức và cá nhân.

Trong khi ngược lại, giao dịch chứng khoán Hong Kong qua ngả Thượng Hải sẽ mở cửa đối với tất cả tổ chức và cá nhân ở Trung Quốc nhưng với điều kiện phải có ít nhất 500.000 nhân dân tệ (khoảng 80.000 USD) trong một tài khoản giao dịch.

Các nhà đầu tư ở Hong Kong và nước ngoài sẽ giao dịch qua một môi giới ở Hong Kong, người này sẽ gửi lệnh đến HKEx và sàn giao dịch này sẽ chuyển lệnh đến Thượng Hải.

Quá trình giao dịch từ phía Trung Quốc cũng sẽ diễn ra tương tự, cũng thông qua một môi giới ở Thượng Hải và sàn chứng khoán này sẽ chuyển lệnh cho HKEx.

Báo Financial Times cho biết các công ty môi giới chứng khoán của Credit Suisse và Macquarie Securities cũng đã đưa ra nhiều sáng kiến nhằm cung cấp những cách tiếp cận mới cho giới đầu tư nước ngoài từ những tuần trước khi “thỏa thuận liên thông chứng khoán Hong Kong - Thượng Hải” có hiệu lực.

Bật đèn xanh

Báo South China Morning Post dẫn lời giám đốc điều hành HKEx Chow Chung Kong cho biết cơ chế “liên thông chứng khoán” đồng nghĩa với việc Chính phủ Trung Quốc đã bật đèn xanh cho giới đầu tư trong nước lẫn nước ngoài tham gia thị trường tài chính trong nước lẫn quốc tế.

Ông Chow Chung Kong nhấn mạnh động thái này đang "mở ra một thời đại mới” và đẩy mạnh vai trò của Hong Kong và Thượng Hải thành các trung tâm tài chính toàn cầu và mở cửa cho giới đầu tư nước ngoài tham gia khu vực lưu chuyển đồng vốn chung 4.200 tỉ USD này.

Trong khi đó, Nhật báo Trung Quốc cho biết cơ chế “liên thông chứng khoán” lần đầu tiên được Thủ tướng Trung Quốc Lý Khắc Cường công bố hồi tháng 4-2014, vốn đã gây sự chú ý cho giới đầu tư nước ngoài, bởi trước đây họ chỉ có thể mua cổ phiếu của những công ty lớn niêm yết trên thị trường chứng khoán Trung Quốc nhưng bị hạn chế vì Chính phủ Trung Quốc chỉ cho phép họ đầu tư nhỏ giọt vào thị trường tài chính của nước này.

Phía Trung Quốc cũng có những động thái nhằm chuẩn bị cho việc mở cửa này. Theo Tân Hoa xã, từ ngày 10-11, Ngân hàng trung ương Trung Quốc đã nới lỏng chính sách đối với đồng nhân dân tệ, cho phép đồng tiền này tăng giá so với đồng USD kể từ năm 2010 đến nay.

Và cũng trong tuần qua, Bắc Kinh đã nới lỏng việc kiểm soát tài chính của mình bằng lệnh loại bỏ việc đặt hạn định đồng nhân dân tệ mà cư dân Trung Quốc được quyền mua. Chỉ vài ngày trước khi cơ chế “liên thông chứng khoán” được công bố, Bộ Tài chính Trung Quốc cho biết giới đầu tư quốc tế có thể sẽ được miễn thuế lãi vốn, là loại thuế đánh vào mức tăng của hàng hóa được mua vào và sau đó được bán ra. Giới đầu tư Trung Quốc được miễn thuế này trong ba năm.