Nhiều thói hư tật xấu, những điểm nghẽn cản đường doanh nghiệp VN... đã được thẳng thắn nêu ra tại Diễn đàn doanh nhân 2014 do Phòng Thương mại và công nghiệp VN (VCCI) tổ chức ngày 19-9.

Phát biểu tại diễn đàn, ông Bùi Văn Quân, chủ tịch Hội Doanh nhân trẻ VN, đề cập chuyện bây giờ đi xin đất thật ra có doanh nghiệp cần tới 10 năm.

Đặc biệt, cơ chế một cửa được nhiều nơi ca tụng nhưng theo ông Quân, nhiều doanh nhân lại thấy đây là cái khó phá nhất. Một cửa nghe có thể ít nhưng ông Quân cho rằng có thể ba năm không qua được cái cửa này, thành ra “một cửa đã giữ doanh nghiệp dừng ngay ở cửa đầu tiên”.

Thực tế không có quy định cụ thể thế nào là hồ sơ hợp lệ, đủ để bộ phận một cửa nhận, nên có tình trạng doanh nghiệp cứ làm hồ sơ đem lên, rồi lại bảo chưa đủ cầm về. “Tôi biết có doanh nghiệp ba năm chưa nộp xong hồ sơ ở một cửa” - ông Quân khẳng định.

10-20 năm trước doanh nghiệp phát triển dễ dãi, dựa nhiều vào quan hệ. Giai đoạn tới, các hiệp định thương mại tự do, doanh nghiệp nước ngoài vào sẽ rất khác biệt. Ông Phạm Đình Đoàn, chủ tịch Tập đoàn Phú Thái, kiến nghị phải nâng cao vai trò các hiệp hội, đưa bức xúc, thực tiễn doanh nghiệp để kiến nghị chính sách với tính thuyết phục cao.

Và đặc biệt, nêu thực trạng làm ra chính sách không sát thực tế, ông Đoàn cho rằng một phần vì tất cả cơ quan lãnh đạo đều rất ít doanh nhân.

“Người không thật sự hiểu, va vấp hoạt động kinh doanh thì rất khó giải thích” nên mới có những chính sách, theo ông Đoàn, khiến doanh nghiệp đi xin dự án cần đến 5-7 năm. Nếu cứ theo cơ chế hiện nay, nhiều hiệp hội đại diện doanh nghiệp cũng hoạt động hiệu quả thấp, ông Đoàn lo các giải pháp chỉ giật gấu vá vai, không đột phá. Thậm chí “đến lúc nào đó sẽ chỉ có doanh nghiệp làm thuê, đi phục vụ doanh nghiệp nước ngoài”.

Ông Bùi Văn Quân cho rằng cách tôn vinh con người cũng cần xem lại vì đâu đó người được tôn vinh là người làm việc kiểu rất an toàn. Lãnh đạo đến, doanh nhân đưa phong bì không nhận được đề cao là một lẽ, nhưng theo ông Quân, bây giờ cần đề cao những cách làm tốt cho xã hội, những cán bộ dám làm, dù biết có rủi ro, thậm chí phải hi sinh lợi ích. “Chứ những anh không làm gì, giữ an toàn thì chỉ lo cho bản thân anh ta thôi”.

Đặc biệt, theo ông Bùi Văn Quân, cần hạn chế hình sự hóa quan hệ kinh tế. “Có doanh nghiệp vừa thành đạt rồi bị bắt. Doanh nhân mất ý chí chiến đấu” - ông Quân nói.

Giám đốc Ngân hàng Thế giới tại VN Victoria Kwawa cho rằng Chính phủ VN cần nỗ lực hơn nữa để cải thiện môi trường đầu tư. Tuy nhiên, trước đây VN thường chú trọng cải thiện môi trường đầu tư cho khu vực FDI, thì “tới đây cần cải thiện để doanh nghiệp VN phát triển”. Chính phủ VN cần đơn giản hóa thủ tục, có chính sách thúc đẩy cạnh tranh công bằng, không chỉ giữa tư nhân với Nhà nước, mà từ chính doanh nghiệp tư nhân với nhau.