Ông Đạt cho biết: số học sinh lớp 9 tốt nghiệp THCS năm nay dự kiến gần 82.000 em. Như vậy, sẽ có khoảng 20.000 học sinh rớt lớp 10 công lập.

Đây là con số hết sức bình thường vì đã thi tuyển sinh thì không thể đậu 100% được. Mặt khác, TP.HCM cũng đang đẩy mạnh công tác phân luồng học sinh sau THCS, số học sinh rớt lớp 10 công lập vẫn còn rất nhiều hình thức học tập khác phù hợp với năng lực của các em như: trường trung cấp chuyên nghiệp, trường THPT tư thục và trung tâm giáo dục thường xuyên.

Mỗi năm giảm 3% tỉ lệ học sinh vào lớp 10 công lập

Còn nhớ trong mùa tuyển sinh năm 2016, khi Sở GD-ĐT TP.HCM công bố điểm chuẩn tuyển sinh vào lớp 10 công lập, một giáo viên ở ngoại thành đã cám cảnh:

“Nếu chịu khó so sánh một chút sẽ thấy giáo viên ở vùng ven và ngoại thành rất vất vả. Trong khi ở nội thành, học sinh phải đạt 38 đến 40 điểm mới được vào lớp 10 (điểm tuyển sinh là tổng điểm 3 môn thi văn, toán, ngoại ngữ; trong đó văn và toán nhân hệ số 2, ngoại ngữ hệ số 1 - PV), còn nhiều trường ở ngoại thành thí sinh chỉ cần đạt 13,5 điểm là vào lớp 10 công lập.

Tính ra, mỗi môn các em còn chưa đạt được 3 điểm nhưng vẫn tiếp tục được học bậc THPT - một bậc học đòi hỏi học sinh phải có kiến thức nền tảng mới theo được”.

Có lẽ vì thế mà trong những ngày đi thực tế, người viết bài này đã nghe khá nhiều giáo viên và cả thành viên ban giám hiệu nhà trường THPT ở ngoại thành than thở: từ tình trạng mất căn bản của nhiều học sinh đến sự chán nản trong học tập của các em; từ công sức của giáo viên với nhiệm vụ không chỉ dạy mà còn phải dỗ dành để học sinh học bài, không nghỉ học, bỏ học;...

Thế nên, dù xã hội lên án là phản sư phạm thì nhiều trường THPT ở TP.HCM vẫn phải duy trì hình thức giáo viên dò bài cho học sinh - đảm bảo cho các em có thể đậu được tốt nghiệp THPT.

Chúng tôi cũng đã nghe nhiều giáo viên ước rằng: phải chi những em mất căn bản ở các cấp dưới, những em không còn hứng thú trong việc học văn hóa được phân luồng vào học nghề sau khi học hết lớp 9 thì mọi việc sẽ tốt hơn rất nhiều - cho cả giáo viên và học sinh.

Thế nhưng, trên thực tế, tỉ lệ học sinh tốt nghiệp THCS vào học lớp 10 công lập ở vùng ven và ngoại thành luôn ở mức cao, thậm chí có nơi gần 100% học sinh được vào lớp 10 công lập. Tại sao như vậy?

Theo lãnh đạo Sở GD-ĐT TP.HCM, nhiều phụ huynh vẫn rất dè dặt trong việc cho con em mình đi học nghề.

Dù các phòng GD-ĐT, trường THCS làm công tác tuyên truyền, giải thích… rất nhiều về những lợi ích khi cho học sinh đi học nghề nhưng quan niệm thích làm thầy hơn làm thợ vẫn còn tồn tại trong xã hội. TP đang đẩy mạnh công tác phân luồng học sinh sau THCS nhưng phải làm từ từ chứ không thể nóng vội.

Chủ trương của TP.HCM từ nay đến năm 2020: chỉ có 70% học sinh tốt nghiệp THCS vào học lớp 10 công lập, còn 30% sẽ phân luồng.

Do đó, từ năm 2017 này, mỗi năm TP sẽ giảm 3% tỉ lệ học sinh vào lớp 10 công lập, năm nay chỉ có 77%, thay vì 80% như năm trước. Song song đó, Sở GD-ĐT TP yêu cầu các đơn vị thực hiện công tác hướng nghiệp không chỉ cho học sinh lớp 9 mà phải hướng nghiệp cho cả phụ huynh để họ khuyên bảo con em mình chọn con đường học tập đúng hướng.

“Mùa tuyển sinh dễ thở”

Năm học 2017-2018, TP.HCM có thêm 2 trường THPT mới là: Trường THPT Phạm Phú Thứ, quận 6 và Trường THPT Lê Trọng Tấn, quận Tân Phú - mỗi trường tuyển 675 học sinh lớp 10. Ngoài ra, nhiều trường THPT khác cũng tăng chỉ tiêu tuyển sinh cho thấy kỳ thi lớp 10 năm nay thuộc dạng “dễ thở”.

Nói như một hiệu trưởng trường THPT ở vùng ven: “Thật ra, kỳ thi tuyển sinh lớp 10 ở TP.HCM những năm gần đây chỉ là cuộc đua của những học sinh khá, giỏi với mục tiêu thi vào trường chuyên và những trường THPT nổi tiếng.

Những học sinh có học lực trung bình nếu có học bài là đậu vào lớp 10 công lập, miễn là các em đừng đăng ký nguyện vọng theo kiểu “trèo cao” (đăng ký vào trường có điểm chuẩn vượt quá sức học của mình - PV)”.

Sáng 4-4, tại cuộc họp về tuyển sinh lớp 10 năm học 2017-2018, ông Nguyễn Tiến Đạt phát biểu chỉ đạo:

“Khi tư vấn cho học sinh chọn nguyện vọng vào lớp 10 công lập, các thầy cô giáo nên định hướng cho các em chọn trường theo các yếu tố sau: thuận tiện đi lại; phù hợp với hoàn cảnh gia đình và năng lực học tập của học sinh.

Trong đó, nguyện vọng 1 nên đăng ký vào trường THPT có điểm chuẩn vừa với sức học của học sinh, nguyện vọng 2 nên đăng ký vào trường THPT có điểm chuẩn thấp hơn và nguyện vọng 3 thì thấp hơn nữa cho “chắc ăn”.  

Những năm trước có trường hợp thí sinh ở nội thành nhưng lại đăng ký nguyện vọng ở tận Nhà Bè, khi đậu vào lớp 10 công lập rồi lại than không đi học được”.

Ông Đạt cũng cho biết mùa tuyển sinh lớp 10 năm 2016 đã cho thấy một tín hiệu vui. “Hơn 10.000 học sinh không đăng ký thi vào lớp 10 công lập mà chủ động chọn con đường học tập khác phù hợp với năng lực bản thân mình.

Do đó, tỉ lệ chọi vào lớp 10 công lập thấp đến bất ngờ, chỉ có vài ngàn thí sinh rớt lớp 10 công lập mà thôi. Năm nay, dự báo cũng sẽ giống như năm trước” - ông Đạt thông tin.