Việc phải làm lúc này là không để phát sinh yếu tố kích giá cả tăng. Trong đó nên cân nhắc ổn định giá xăng dầu đến qua tết, để không tạo cớ cho giá cả nhảy múa bất lợi cho người tiêu dùng.

Giá xăng dầu đã theo thị trường và người dân cũng đã quen với giá xăng dầu lên xuống. Nhưng để người dân quen với sự lên xuống đó, Chính phủ đang áp dụng một van xả áp, giảm sốc cho thị trường thông qua cơ chế điều hành giá xăng dầu.

Cơ chế đó xác lập nguyên tắc điều hành giá theo thị trường nhưng có quản lý của Nhà nước, góp phần ổn định kinh tế vĩ mô, giảm chi phí đầu vào của doanh nghiệp, hỗ trợ đời sống sinh hoạt của người dân.

Nhiều chuyên gia và người làm công tác quản lý cho rằng giữ ổn định giá xăng dầu rồi qua tết điều chỉnh sẽ có lợi cho cả thị trường và người tiêu dùng, và đó chính là nghệ thuật điều hành giá cả để giá cả biến động có lợi cho người tiêu dùng và nền kinh tế.

Để giữ giá không có nghĩa là Nhà nước phải bỏ tiền ra bù, mà là dùng các cơ chế điều hành giá xăng dầu hiện có thông qua thuế, quỹ bình ổn... để điều tiết.

Những ý kiến này cần phải được ghi nhận. Bởi lẽ chi phí xăng dầu là đầu vào của mọi dịch vụ, hàng hóa, nếu tăng ngay thời điểm sức mua bán hàng hóa - dịch vụ ở mức cao nhất trong năm sẽ khó tránh khỏi giá cả sẽ tăng theo.

Về phía người kinh doanh, họ hiểu trước tết là thời điểm người tiêu dùng trong tâm thế “không mua không được”, nên sẵn sàng tăng giá bán mà không ngại quy luật giá cao sẽ ít người mua.

Thật ra, việc ổn định giá những mặt hàng quan trọng ở những thời điểm nhạy cảm không phải là mới. Chúng ta từng phải trả giá do điều hành giá thiếu linh hoạt, không có sự phối hợp.

Trước đây, có thời kỳ các bộ ngành đua nhau thực hiện giá theo cơ chế thị trường, đã liên tục tăng giá xăng dầu, giá điện, còn các địa phương cùng tăng học phí, viện phí vào những thời điểm nhạy cảm như cuối năm, ngay mùa tựu trường... khiến giá tiêu dùng tăng vọt.

Sau này việc tăng giá đã được điều chỉnh, phân bổ nhịp nhàng hơn. Như đã tăng giá điện thì dừng tăng giá xăng; không tăng giá điện, xăng dầu ở thời điểm trước tết; việc tăng viện phí ở các địa phương được rải ra, không còn đồng loạt...

Kinh nghiệm này đã góp phần rất lớn vào kiềm chế chỉ số giá tiêu dùng ở mức thấp.

Cần nhắc lại dự báo của nhiều chuyên gia là trong năm 2017 có nhiều yếu tố bất lợi cho giá cả, trong đó sức ép tăng giá xăng dầu không phải là nhỏ và còn nhiều yếu tố khác chưa ai lường được.

Nếu bỏ qua cơ hội kềm giá mùa tết, việc điều hành giá của những tháng còn lại trong năm 2017 cũng như ổn định kinh tế vĩ mô sẽ vất vả hơn. Đây là một thử thách cho liên bộ Công thương - Tài chính trong điều hành giá xăng dầu.