Dơi thường đeo bám trên trần hang động, phân của chúng tạo thành bãi ở bên dưới, phải dùng tay gom lại

Sau đó, chính quyền đã giúp họ rời hang đá, từng bước hòa nhập cuộc sống văn minh. Nhưng để tự lực mưu sinh họ cũng phải trở lại rừng, vào hang đá để kiếm cái ăn. Một trong những việc kiếm sống là gom phân dơi về bán cho thương lái.

Tuy vất vả và nguy hiểm nhưng mỗi ngày họ chỉ kiếm được gần 100.000 đồng bởi giá phân dơi quá rẻ: 600 đồng/kg. Tờ mờ sáng, hàng trăm người cả già lẫn trẻ em ở các bản Ón, Yên Hợp và Mò O Ồ Ồ thuộc xã Thượng Hóa đã kéo nhau vào rừng. Đồ nghề của họ chỉ là chiếc đèn pin cài trên đầu và hai bàn tay để hốt phân.

Những ngày trời mưa, họ phải trèo qua các vách đá cheo leo trơn trượt rất nguy hiểm. Chỉ những người gan dạ, leo trèo giỏi mới dám đi. Việc chuyển những bao phân xuống núi càng khó khăn hơn.

Vừa bước chân vào cửa hang đá đã nghe tiếng muỗi kêu vo ve như một đàn ong. Vì vậy, trước khi vào bãi phân dơi họ phải giã giập củ hành tăm rồi xoa lên da để khỏi bị muỗi đốt.

Vào sâu trong hang, nơi trú ẩn của loài dơi rừng tối om như mực. Họ nhanh tay gom phân dơi cho vào bao, rồi vội vã xuống núi trước khi trời chập choạng tối.

Phân dơi được thương lái miền xuôi lên mua đem về bán cho nhà nông làm vườn. Đây là loại phân hữu cơ có hàm lượng đạm, phốt pho cao nên rất được nhà nông ưa chuộng.

Để tới được bãi phân dơi, họ phải leo qua những vách đá, chui qua những ngách đá để vào sâu trong hang đá, là nơi bầy dơi sinh sống

Đường vào hang phải qua những khu rừng nguyên sinh

Những mỏm đá trơn trượt dựng đứng bên vực sâu, rất nguy hiểm

Bữa cơm trưa trên cửa hang của họ chỉ có cơm trắng với muối

Em Cao Văn Linh, lớp 6, ở bản Yên Hợp, xã Thượng Hóa. Cha mẹ mất vì ốm đau không có tiền chữa trị khi Linh mới 9 tuổi. Linh phải trèo lên những hang đá dựng đứng hốt phân dơi về bán kiếm tiền lo việc ăn học

Phân dơi được thương lái mua về bán cho nhà nông dưới xuôi. Bà con để dành một phần bón cho rẫy ngô gia đình

Để lấy được phân dơi ở những góc sâu, cheo leo trên trần hang phải là người gan dạ, dày dạn kinh nghiệm