Phóng to

TP.HCM có số lượng đơn thư đòi lại nhà chiếm gần một nửa so với cả nước

Mới chỉ là... thái độ

Nguyên bộ trưởng Bộ Tư pháp Nguyễn Đình Lộc, cho biết: “Chuyện trả lại nhà cho dân đã được QH khóa VIII đem ra thảo luận cả ngày trời nhưng vẫn không thông qua được vì những văn bản xử lý trước đây không do QH ban hành. Bây giờ QH ra tay, nhưng việc soạn thảo nghị quyết lại rất u u minh minh”.

Nhiều ĐB cho rằng dự thảo nghị quyết chỉ mới bày tỏ thái độ, nhưng “thái độ” này cũng không rõ ràng thể hiện ngay ở điều đầu tiên (không xem xét, không thừa nhận việc đòi lại nhà, nhưng nếu khó khăn về nhà thì được cải thiện chỗ ở). ĐB Nguyễn Sinh Hùng, bộ trưởng Bộ Tài chính, đồng tình: "Điều 1 nói “không”, điều 2 nói “có”, điều 4 lại “kêu gọi”. Phải qui định cụ thể hơn, nếu không sẽ gây thêm khiếu kiện”.

ĐB Phạm Phương Thảo, trưởng Ban Tư tưởng - văn hóa Thành ủy TP.HCM, nói: “Người dân TP nghe QH bàn chuyện này, đơn thư gửi đến UBND TP nhiều hơn”. Ông Mai Quốc Bình, phó chủ tịch UBND TP.HCM, cho rằng nghị quyết của QH có giá trị pháp lý sau luật nên không phải là “kêu gọi” mà phải qui định để người dân thực hiện. Qui định càng cụ thể càng tốt.

Dự thảo ghi: “Trường hợp chủ sở hữu đã tạm giao nhà đất của mình cho chính quyền địa phương quản lý nhưng đến ngày 1-4-2004 (ngày dự kiến nghị quyết có hiệu lực thi hành), chủ sở hữu không về VN cư trú thì được thực hiện các quyền bán, tặng, cho nhà đất đó”.

ĐB Dao Nhiễu Linh, phó Ban công tác người Hoa TP.HCM, thắc mắc nhiều doanh nghiệp người Hoa về VN đầu tư và ở VN nhiều hơn ở nước đã nhập cư, họ có nằm trong diện “cư trú”? ĐB Mai Quốc Bình đề nghị phải là người hồi hương mới được. Nhưng ông Bình lại nêu ngay sau đó trường hợp khó xử khác: chủ sở hữu là cha đi, người con ở lại bán mất nhà rồi thì sao?

Giải thích chuyện nhà “tạm giao”, ông Trịnh Huy Thục, cục trưởng Cục Quản lý nhà, Bộ Xây dựng, cho rằng nội dung của dự thảo nghị quyết “gói gọn” trong quyết định của Chính phủ trước đây. “Tạm giao thì phải trả, không có nhà trả thì chính quyền phải tìm nhà trả cho người ta”, ông Thục nói. Nhưng nội dung này không thấy thể hiện trong các dự thảo đưa ra thảo luận. Ông Thục còn cho biết: con số 2.499 vụ đòi lại nhà chỉ là số vụ khiếu kiện chứ chưa ai làm cuộc điều tra cụ thể về việc này.

Sai phải sửa, mượn phải trả!

ĐB Nguyễn Thế Hiệp, giám đốc Bệnh viện Nhân Dân Gia Định, băn khoăn: “Trước đây Nhà nước xử lý (lấy nhà) người thuộc diện cải tạo, chính sách có đúng, có sai, hoặc chính sách thì đúng nhưng người thực hiện sai, cũng coi như mình (Nhà nước) sai. Nếu sai thì phải sửa để phục hồi danh dự cho người dân. Nhiều người khiếu kiện chỉ vì danh dự”.

ĐB Nguyễn Ngọc Đào (đoàn Hà Nội) phân tích thêm: “Nguyên nhân sâu xa mà người dân đòi lại nhà là họ muốn đi tìm sự công bằng, chứ không đơn thuần chỉ là do giá nhà đất hiện nay đang lên cơn sốt. Người dân sẵn sàng hiến đất nếu nó vẫn được sử dụng vào mục đích công như trường học, trạm y tế…Đằng này, nhiều nhà lại giao cho tư nhân sử dụng, mở cửa hàng ngay khu phố trung tâm sầm uất”.

ĐB Nguyễn Đình Lộc kể: “Khi tôi còn làm bộ trưởng, có một đoàn gồm 15 người kéo đến bộ yêu cầu giải quyết việc Nhà nước trưng thu nhà của họ sau đó giao cho một số cán bộ sử dụng, số cán bộ này đem bán được hơn 30 tỉ đồng. Trường hợp này giải quyết như thế nào để tháo gỡ nỗi ấm ức của người dân?”. ĐB Đặng Ngọc Tùng, chủ tịch LĐLĐ TP: “Nhà người dân hiến thì thôi, chứ mượn thì phải trả”. GS Tôn Thất Bách, phó chủ nhiệm ủy ban các vấn đề xã hội của QH, đề nghị thêm: “Chính phủ cần tổng kiểm kê toàn bộ hiện trạng sử dụng nhà đất hiện nay, báo cáo QH để xem việc sử dụng không đúng mục đích ở mức độ nào”.

ĐB Phan Thanh Bình, phó giám đốc ĐH Quốc gia TP.HCM, cho rằng nghị quyết có tầm ảnh hưởng lớn đến xã hội, là vấn đề nhạy cảm và có tính lịch sử nên không thể… “bấm nút” (biểu quyết thông qua) là xong. Ông đề nghị Chính phủ phải tính đến chuyện tuyên truyền, giải thích và cả đối ngoại, không phải chỉ giao cho Bộ Xây dựng mà phải tổ chức cả một “bộ phận đặc nhiệm” để thực hiện.

Trước băn khoăn của nhiều ĐB, ĐB Nguyễn Sinh Hùng đề nghị dời ngày có hiệu lực của nghị quyết đến 1-7-2004 thay vì 1-4-2004 như trong dự thảo. Lộ trình được đề nghị: tại kỳ họp, QH thông qua nghị quyết để biểu lộ “thái độ”; từ nay đến tháng 3-2004 các địa phương tổ chức hội thảo để Ủy ban thường vụ QH ban hành nghị quyết trong tháng 4-2004; tháng 5-2004, Chính phủ ban hành thông tư hướng dẫn với những qui định cụ thể. Ý kiến này được nhiều ĐB đồng tình.

"UBND TP nhận hàng ngàn đơn thư khiếu nại đòi lại nhà”