Theo trình bày của Bộ trưởng Bộ Tài nguyên - môi trường Nguyễn Minh Quang, có hơn 20 điều luật được bổ sung vào dự thảo sau khi dự luật này được trình Quốc hội thảo luận tại kỳ họp thứ 4, nhưng Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Sinh Hùng vẫn yêu cầu ban soạn thảo tiếp tục “đọc lại từng điều luật, thử xem mình là cán bộ quản lý phải thực hiện nội dung đó thì có làm được không, nếu mình là người dân thì có chịu được không. Cá nhân tôi đọc thì thấy nhiều điều chưa biết thực hiện thế nào”.

“Không ổn”

Về bảng giá đất, ông Quang cho biết Chính phủ vẫn còn hai quan điểm khác nhau. Quan điểm thứ nhất cho rằng nên giao UBND cấp tỉnh ban hành bảng giá đất để áp dụng cho tất cả mục đích, không công bố bảng giá đất hằng năm mà chỉ điều chỉnh cục bộ khi giá đất có sự biến động tăng, giảm 20%, trường hợp chưa kịp điều chỉnh bảng giá đất thì xác định giá đất cụ thể để áp dụng. Quan điểm thứ hai cho rằng bảng giá đất được xây dựng định kỳ năm năm một lần để làm căn cứ tính các loại thuế, phí, lệ phí và tính thu tiền sử dụng đất khi Nhà nước công nhận quyền sử dụng đất, các trường hợp còn lại thực hiện việc xác định giá đất cụ thể tại thời điểm thực hiện.

“Không ổn” - Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật Phan Trung Lý bình luận. “Thực hiện phương án một thì nhà nước phải chạy theo thị trường, ví dụ chỉ sau 60 ngày giá thay đổi hơn 20% thì phải công bố bảng giá mới, công bố bảng giá mới thì lại lập mặt bằng giá mới. Phương án hai cũng không ổn, quy định năm năm thay đổi một lần là quá dài, nếu nền kinh tế biến động liên tục mà năm năm mới thay đổi thì giá quá lạc hậu” - ông Lý phân tích.

Nội dung mà các thành viên Ủy ban Thường vụ Quốc hội băn khoăn nhất là quy định về nguyên tắc định giá đất tại điều 107 của dự thảo luật. Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính - ngân sách Phùng Quốc Hiển cho rằng điều 107 chứa đựng những xung đột, mâu thuẫn. “Khoản 1 của điều này ghi nguyên tắc định giá đất “theo mục đích sử dụng đất tại thời điểm Nhà nước có quyết định thu hồi đất, giao đất, cho thuê đất”, nhưng khoản 3 lại ghi “phù hợp với giá đất phổ biến của loại đất có cùng mục đích sử dụng đã chuyển nhượng, đấu giá quyền sử dụng đất thành công (sau đây gọi chung là giá đất thị trường) hoặc phù hợp với thu nhập từ việc sử dụng đất”, bản thân hai khoản này đã mâu thuẫn” - ông Hiển nói.

Theo ông Hiển, thực tế có ba giai đoạn hình thành giá đất: thứ nhất là giai đoạn chưa được quy hoạch, giai đoạn thứ hai là đã được quy hoạch, giai đoạn thứ ba là khi đã đầu tư. Ba giai đoạn này giá rất khác nhau. “Như vậy xác định thời điểm nào để áp giá? Ví dụ trước đây khi Quốc hội mới chỉ bàn chuyện đưa trung tâm hành chính lên Ba Vì thì giá ở đó đã lên rồi, tức là giá ảo, nếu xác định không cẩn thận thì lại chạy theo giá ảo” - ông phân tích.

Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Sinh Hùng đặt vấn đề: “Giả sử mồng 1 tháng giêng năm nay công bố giá mảnh đất này là 1 triệu, nhưng sau đó khu vực đó được quy hoạch, giá đất lên 2-3 triệu. Vậy đền bù giá nào? Không thể đền bù cho dân giá công bố lúc đầu được, bởi chúng ta xác định nguyên tắc đền bù theo giá thị trường. Tôi nghĩ không thể áp dụng bằng một công thức”. Chủ tịch Quốc hội cho rằng dự luật cần hoàn thiện thêm, chứ với chất lượng như vậy thì đưa ra Quốc hội rất khó thông qua. “Chúng ta thông qua một đạo luật mà sau đó phải có tới hai, ba trăm văn bản hướng dẫn thì rất phức tạp. Cần tính toán để chi tiết hóa vào luật” - ông Hùng nói.

Ủy ban Thường vụ Quốc hội đồng ý chủ trương đưa dự thảo luật này ra lấy ý kiến rộng rãi các tầng lớp nhân dân trong hai tháng (từ ngày 1-2 đến 31-3).