Tình nguyện viên tuyên truyền du lịch thân thiện đến người dân và nhặt rác trong công viên 30-4, TP.HCM - Ảnh: Thanh Tùng

Sau bài viết “Nên phạt người xả rác” (Tuổi Trẻ ngày 30-11), nhiều chuyên gia và cơ quan chức năng cho rằng có quy định xử phạt với hành vi này nhưng khó thực hiện. Chúng tôi giới thiệu vài hiến kế xử lý việc này.

* Bà Nguyễn Thị Thanh Mỹ (phó giám đốc Sở Tài nguyên - môi trường TP.HCM):

Tuyên truyền kết hợp xử phạt

Quy định về chế tài đối với người xả rác nơi công cộng, khung hình phạt... đã có đầy đủ nhưng khó là quy trình xử lý chưa có. Khi có một người xả rác, ai lập biên bản, thủ tục lập ra sao, ai là người có thẩm quyền mời người vi phạm xả rác đứng lại chờ cơ quan chức năng đến lập biên bản? Ai sẽ là người bắt quả tang để chế tài chuyện vứt rác này?...

Người dân mình có thói quen ăn uống ngoài đường. Những người có ý thức sẽ giữ rác trong giỏ để vứt ở thùng rác hoặc đem về nhà nhưng nhiều người không đủ kiên nhẫn để làm việc này. Đôi khi người thu gom rác cũng vi phạm như quét rác hoặc cát tấp xuống các miệng cống. Tất cả những việc này đều phụ thuộc vào ý thức của từng người.

Theo tôi, cần phải phối hợp nhiều biện pháp. Hiện tại, việc giáo dục tuyên truyền gần như được các địa phương thực hiện thường xuyên. Những phim ngắn tuyên truyền về tác hại của việc vứt rác bừa bãi nơi công cộng phát thường xuyên trên đài truyền hình, đài phát thanh cũng làm cho người dân dễ tiếp thu và thay đổi thói quen. Tuy nhiên, nếu chỉ giáo dục mà thiếu chế tài thì ít tạo sự thay đổi hành vi của người dân.

* Luật sư Châu Xi (Đoàn luật sư TP.HCM):

Phát huy lực lượng tại chỗ để xử lý

Hiện có nhiều lực lượng tại chỗ như cảnh sát khu vực, tổ trật tự đô thị, dân quân, tổ bảo vệ dân phố... đều có chức năng giữ gìn an ninh trật tự, bảo đảm an toàn chung cho cuộc sống của người dân. Các địa phương cần tính toán phát huy vai trò, khả năng của các lực lượng này để xử lý trong lĩnh vực vệ sinh môi trường.

Người dân, khách đi đường hoặc tổ trưởng tổ dân phố không có thẩm quyền mời người vi phạm về phường để xử lý hoặc yêu cầu người vi phạm không được rời đi nhưng các lực lượng này có thẩm quyền và chức năng để thực hiện. Tôi nghĩ các địa phương cần ra quân quyết liệt, xử lý nghiêm và triệt để một thời gian thì sẽ có chuyển biến.

Mặt khác, các công ty dịch vụ công ích, công ty môi trường đô thị cần bố trí nhiều thùng rác trên đường, nơi công cộng một cách thuận tiện để người đi đường sử dụng một cách dễ dàng. Các thùng rác này phải được thu gom thường xuyên để không có tình trạng thùng rác ở đâu thì gây ô nhiễm ở đó.

* Ông Hồ Tấn Hoàng (đội trưởng đội trật tự đô thị quận Thủ Đức, TP.HCM):

Xử lý theo quy trình “phạt nóng”

Ở quận Thủ Đức, các lực lượng chức năng thường xuyên kiểm tra và xử lý việc xả rác nơi công cộng vì đây là hành vi vi phạm các quy định về bảo vệ môi trường. Các lực lượng chức năng như đội trật tự đô thị, dân quân mật phục để bắt quả tang người dân xả rác không đúng nơi quy định. Những trường hợp đổ nước thải ra đường cũng bị nhắc nhở và xử phạt nếu tái phạm.

Thường thì UBND các phường “phạt nóng” với mức phạt từ 100.000 đồng trở lên. Đội trật tự đô thị của quận cũng đã xử lý một số trường hợp vứt rác không đúng nơi quy định, đổ nước ra đường.

Khi các thành viên của đội trật tự đô thị, dân quân hoặc những người có trách nhiệm ở khu phố phát hiện người xả rác không đúng nơi quy định thì mời về UBND phường để xử lý theo quy trình “phạt nóng”.