Tháp đặt còi hụ của “Nhà đèn Ban Mê” khi chưa bị phá bỏ - Ảnh: Tr. Tân

Nhiều người dân đã tỏ ý luyến tiếc khi một kiến trúc đẹp, cổ kính ngay trung tâm TP bị phá bỏ.

Hiện hai dãy nhà kiểu Pháp đã bị đập bỏ một phần, đặc biệt tháp đặt còi hụ (thông báo đến và hết giờ làm việc mỗi ngày) đã bị phá bỏ. Bên trong khuôn viên này, một công trình chín tầng với tổng mức đầu tư khoảng 81 tỉ đồng đang được hình thành.

Ông Hùng, thợ sửa xe tại góc đường Lê Duẩn - Nguyễn Công Trứ (đối diện cửa chính nhà đèn cũ), khi được hỏi vẫn xuýt xoa tiếc nuối khi công trình bị đập bỏ. Ông Hùng sống tại TP Buôn Ma Thuột từ trước giải phóng và đã nhiều năm gắn bó với góc đường này. Ông nói ngoài kiến trúc đẹp thì tiếng còi tầm gắn trên tháp của nhà đèn này cũng là ký ức không thể nào quên với ông.

Ở TP Buôn Ma Thuột, có lẽ họa sĩ Lê Vấn là người lưu giữ đầy đủ nét đẹp cổ kính nhất của công trình này. Ông Vấn cho hay từ nhiều năm trước, ông đã có ý tưởng lưu lại ký ức TP bằng những nét vẽ của mình. Tiền sảnh của Nhà đèn Buôn Ma Thuột cũng là một trong những ký ức của người họa sĩ phố núi này.

Theo tài liệu của Công ty Điện lực Đắk Lắk, Nhà đèn Buôn Ma Thuột hoàn thành năm 1938-1939 với chức năng phát điện bằng dầu diesel phục vụ người Pháp vào buổi tối. Còn theo UBND tỉnh Đắk Lắk, công trình này xây dựng trước năm 1930. Sau giải phóng, Nhà nước giao công trình này cho Sở Quản lý và phân phối điện Đắk Lắk (Công ty Điện lực Đắk Lắk hiện nay).

Trả lời thắc mắc của người dân về việc đập bỏ “Nhà đèn Ban Mê”, ông Lê Hòa Nhơn - phó giám đốc Công ty Điện lực Đắk Lắk - cho rằng vì yêu cầu phát triển của công ty và quy hoạch TP nên buộc phải phá bỏ công trình này. Ông Nhơn cho biết có ba lý do phải phá bỏ công trình là: công trình đã xuống cấp trong khi nhu cầu công ty là mở rộng nhà điều hành; hai dãy nhà nằm trong phần lộ giới phải của hai tuyến đường Nguyễn Công Trứ, Lê Duẩn; công trình không thuộc danh mục di tích phải giữ lại. “Công trình xây mới sẽ lùi vào khoảng 4-5m để không gian đường Lê Duẩn, Nguyễn Công Trứ rộng rãi hơn” - ông Nhơn nói.

Ông Lâm Tứ Toàn, giám đốc Sở Xây dựng Đắk Lắk, cho rằng hai dãy nhà thuộc “Nhà đèn Ban Mê” hiện như “nút thắt cổ chai” không còn phù hợp với quy hoạch chung nên UBND tỉnh ra quyết định cho phá bỏ để xây dựng mới. Tuy nhiên, UBND tỉnh yêu cầu trong bản thiết kế công trình mới phải giữ lại những nét kiến trúc, hình vẽ phía bên ngoài như công trình cũ, giữ lại chiếc còi hụ đã gắn với ký ức của nhiều người dân.