Cựu bộ trưởng tư pháp Mỹ Sally Yates - ảnh: AP

Theo Reuters, bà Yates cuối ngày 30-1 (giờ Mỹ) tuyên bố Bộ Tư pháp sẽ không bảo vệ sắc lệnh cấm người tị nạn Hồi giáo của Tổng thống Trump trước tòa. Bà cho rằng hành động như vậy “không phù hợp với nghĩa vụ thiêng liêng của Hiến pháp Mỹ là tìm kiếm công lý và đứng về lẽ phải”.

Vài giờ sau phát ngôn “chống đối”, bà Yates bị sa thải. Nhà Trắng cáo buộc bà “phản bội Bộ Tư pháp bằng việc từ chối thực thi sắc lệnh bảo vệ công dân của Hợp chủng quốc Hoa Kỳ” và gọi đó là hành động mang động cơ chính trị.

Tổng thống Trump muốn kiểm soát chặt chẽ hơn dân nhập cư để bảo vệ nước Mỹ khỏi tấn công khủng bố, nhưng ý kiến chỉ trích cho rằng sắc lệnh của ông đối xử không công bằng với người Hồi giáo.

Bộ trưởng Tư pháp Yates là người được cựu Tổng thống Obama chỉ định. Chỉ còn vài ngày nữa bà Yates sẽ “về hưu” nhường ghế lại cho thượng nghị sĩ Cộng hòa Jeff Sessions - ứng viên do ông Trump đề cử đang chờ Thượng viện phê chuẩn.

“Bà Yates là người được chính quyền Obama bổ nhiệm. Bà có quan điểm yếu ớt về vấn đề biên giới và nhập cư bất hợp pháp” – thông cáo Nhà Trắng mô tả.

Ông Dana Boente, công tố viên Quận đông Virginia, sẽ tạm thời giữ chức Bộ trưởng Tư pháp cho đến khi ông Sessions được chính thức bổ nhiệm. Ông Boente khẳng định trên báo Washington Post sẽ thực thi sắc lệnh của ông Trump.

Trong lịch sử Mỹ chỉ có vài lần dàn quan chức cao cấp của Bộ Tư pháp hục hặc với Nhà Trắng. Sự kiện được biết đến nhiều nhất là năm 1973, khi đó bộ trưởng tư pháp Elliot Richardson và cấp phó của ông từ chức thay vì nghe lời tổng thống Richard Nixon sa thải một công tố viên đặc biệt điều tra vụ Watergate.