02/09/2012 07:03 GMT+7

Những cột mốc hành trình "Tiếp sức..."

TT - Sinh nhật Tuổi Trẻ năm nay (2-9-1975 - 2-9-2012) cũng là dịp kỷ niệm 10 năm chương trình “Tiếp sức đến trường”.

Từ hai gương mặt của vùng đất hiếu học Quảng Trị là Nguyễn Thanh Lập và Lê Minh Hiếu được phản ánh trên báo Tuổi Trẻ vào đầu năm học 2003 đã nhân lên thành chương trình học bổng “Tiếp sức đến trường”. Những mạnh thường quân, những bạn đọc hảo tâm của Tuổi Trẻ đã đóng góp khoảng 35 tỉ đồng trong suốt 10 năm qua để tiếp sức 7.000 tân sinh viên trên cả nước đến trường.

PV Lê Đức Dục, người phát hiện Lập, Hiếu và nhiều học sinh Quảng Trị khác, vẫn dõi theo hành trình của các em suốt nhiều năm qua để hôm nay anh sẻ chia cùng bạn đọc những quả ngọt sau 10 năm.

Phóng to

Cô giáo Minh (bìa phải) giao lưu trong chương trình “Bạn tôi - người vượt khó” - Ảnh: LÊ ĐỨC DỤC

Tháng 2-2011, trong dịp trao giải thưởng và học bổng cho cuộc thi viết “Bạn tôi - người vượt khó” do báo Tuổi Trẻ tổ chức, tôi chợt nhìn thấy một cô giáo trông rất quen lên giao lưu.

“Ngày đi dạy đầu tiên, một đề tập làm văn đã được tôi chuẩn bị sẵn cho học sinh của mình: “Em suy nghĩ gì về câu nói của nữ nhà văn Mỹ Hellen Keller đã nói rằng “Tôi đã khóc vì không có giày để đi cho đến khi tôi nhìn thấy một người không có chân để đi giày”. Tuy nhiên khi bước chân vào lớp, tôi biết đề văn mà mình tâm đắc, dày công chuẩn bị sẽ không thể nào dành cho tiết kiểm tra đầu tiên, thay vào đó là một đề văn khác khi tôi nhìn thấy em, cô học trò nhỏ với chiếc chân gỗ...”.

Cô học trò ấy là Lê Thị An, em bị mất một chân trong một vụ tai nạn giao thông và cô giáo - người giới thiệu học trò của mình là Lê Thị Hồng Minh, nay là giáo viên Trường THPT Nguyễn Hữu Thận (Quảng Trị,) một sinh viên từng nhận học bổng “Tiếp sức đến trường” năm 2004. Tôi nhớ rõ Minh bởi năm đó cả hai chị em Minh cùng đậu ĐH, chị đậu ĐH Sư phạm Quy Nhơn và em trai cô, Lê Cảnh Trường, đậu ĐH Bách khoa Đà Nẵng, có nguy cơ chị sẽ phải nghỉ học để dồn sức cho em. Tuy nhiên, suất học bổng “Tiếp sức đến trường” năm ấy đã giúp cả hai đều đến trường, và sau khi ra trường Minh về dạy ở ngôi trường trung học quê nhà.

Câu chuyện của cô giáo Minh về em học sinh khiến nhiều người xúc động.Nhưng xúc động hơn khi Minh kể rằng chương trình của Tuổi Trẻ ngày ấy đã gieo vào cô một thói quen luôn kiếm tìm những tấm gương nghèo khó hiếu học, và tìm cách để cộng đồng chung tay hỗ trợ những học sinh này. “Sau vẻ ngoài lam lũ nghèo khó của các học trò mình, tôi nhận ra một ngọn lửa nghị lực luôn tỏa sáng trên gương mặt, trong ánh mắt các em và nhìn vào đó tôi thấy tương lai và hi vọng” - Minh chia sẻ.

Nguyễn Thanh Lập với bài báo “Hai lần đậu đại học nhưng cổng trường vẫn xa” và Lê Minh Hiếu với bài “Hiếu “cà rem” và giấc mơ đại học” là hai nhân vật gây xúc động mạnh trong bạn đọc 10 năm trước, mở đầu cho chương trình học bổng “Tiếp sức đến trường” nay đều đã ra trường và có công việc ổn định.

Nguyễn Thanh Lập sau khi tốt nghiệp ĐH Bách khoa nay đang là kỹ sư phần mềm Công ty FPT Software tại TP.HCM. Hiếu “cà rem” hiện là thầy giáo dạy toán tại ngôi trường trung học phổ thông ở quê nhà.

Phóng to

Ảnh xưa: Nguyễn Thanh Lập trên bài báo “Hai lần đậu đại học nhưng cổng trường vẫn xa” - Ảnh: Lê Đức Dục - Thuận Thắng

Phóng to

Ảnh nay: Lập nay đang là kỹ sư phần mềm tại Công ty FPT software TP.HCM

Phóng to

Ảnh xưa: Hiếu “cà rem” nuôi heo - Ảnh: Lê Đức Dục

Phóng to

Ảnh nay: Hiếu “cà rem” trong giờ thảo luận tổ với các học sinh của mình

Cũng như Lê Thị Hồng Minh với suất học bổng “chia đôi”, dịp đó Bùi Văn Minh (ở Mai Xá, Gio Linh, Quảng Trị) đậu ĐH Sư phạm ngành toán nhưng chị Minh là Bùi Thị Thu cũng đang học năm 2 ĐH Sư phạm. Hôm tôi về nhà hai chị em thì người cha, ông Bùi Văn Thanh, đang bị tai nạn giao thông, mẹ các em mất sớm, bà nội hơn 90 tuổi nằm liệt giường.

Khi ấy hai chị em đang ngồi giặt áo bên giếng, cuộc “đấu tranh nhường nhịn” đang vào hồi quyết liệt. Minh bảo: “Em là con trai, em bảo lưu kết quả, hai năm nữa vào học vẫn chưa muộn, chị tập trung học thêm hai năm nữa là xong, sau đó em đi học tiếp”. Chị lại bảo: “Em là con trai, cố mà học cho xong rồi ra trường, kiếm việc, lấy vợ cho ba và bà mừng, chị học chậm lại vài năm cũng không sao đâu”. Minh quyết liệt: “Chị bây giờ 20 tuổi, chờ em học xong thì đã 24, sau đó đi học lại biết khi nào mới... có chồng”. Cuộc nhường nhịn bất phân thắng bại đến khi suất học bổng “Tiếp sức đến trường” năm ấy đã giữ cho Thu tiếp tục học và Minh cũng an tâm nhập học.

Tám năm trôi qua, Thu đã học tiếp, đã lập gia đình và lấy xong bằng thạc sĩ tâm lý giáo dục, rồi làm giảng viên tại Trường cao đẳng Sư phạm Quảng Trị. Minh cũng ra trường và đi dạy ở Trường THPT Vĩnh Linh, hiện Minh đang ôn thi cao học tại Huế.

Thật bất ngờ khi cả nhóm bạn cùng nhận học bổng Tiếp sức đến trường với Minh dịp đó, sau mấy năm ra trường giờ lại gặp nhau ở Huế. Ngoài Bùi Văn Minh, chúng tôi còn gặp Trần Thị Kim Oanh đang chuẩn bị bảo vệ luận án thạc sĩ ngành khoa học máy tính và Phan Chiến Thắng vừa thi đậu vào cao học, chuẩn bị làm thạc sĩ ngành toán giải tích.

Nhìn nụ cười của ba người bạn trong tấm hình trên thật khó hình dung câu chuyện của họ tám năm về trước. Câu chuyện của Trần Thị Kim Oanh ngày ấy khiến nhiều người không cầm được nước mắt. Bố mẹ mất sớm, hai người chị gái đi học xa, chỉ một mình Oanh - cô con gái út - sống trong căn nhà chưa đầy 10m2 heo hút giữa rừng cao su vừa đủ đặt chiếc giường đơn và bàn thờ bố mẹ. Năm đó Oanh đậu vào khoa tin học ĐH Sư phạm Huế. Rồi căn nhà cũng đành khóa cửa để Oanh vào trường. Sau khi ra trường Oanh về dạy ở Cao đẳng Công nghệ Huế, tuần tới Oanh sẽ bảo vệ luận án thạc sĩ của mình ở ĐH Sư phạm Huế.

Phan Chiến Thắng có lận đận hơn, bố mất, gia đình quá khó khăn, khi ra trường đi dạy hợp đồng cho một trường THPT, nhưng khát vọng được học thêm đã khiến Thắng quyết định vào Huế làm gia sư để có tiền học cao học, và Thắng đã thi đậu.