Hàng trăm trại nuôi đang lo lắng không yên vì với cách tính mới này tiền thu từ nuôi gà không đủ trang trải chi phí.

Phóng to

Nhiều trại gà hợp tác với Công ty CP có nguy cơ đóng cửa vì thu nhập giảm (ảnh chụp tại một trại gà ở Bình Dương) - Ảnh: T.MẠNH

Không ký hợp đồng thì... nghỉ

Cuối năm 2008, Công ty TNHH Cung Triều (xã Long Phước, huyện Bến Cầu, Tây Ninh) vay 6 tỉ đồng đầu tư xây trại nuôi gà để hợp tác với CP theo hình thức nuôi trợ giá (CP bán con giống, thức ăn chăn nuôi cho người dân và mua lại gà với giá cố định).

Sau hai năm làm ăn có lãi, bất ngờ đầu tháng 4-2011 CP yêu cầu Công ty Cung Triều ký vào phụ lục hợp đồng mới nếu không sẽ bắt hơn 45.000 con gà mới thả và lấy lại cám. Ông Nguyễn Tấn Hòa, đại diện Cung Triều, cho biết do sức ép của CP nên công ty phải ký hợp đồng nhưng với mức thu nhập mới này Cung Triều khó có lời để trả được vốn vay.

Không chỉ Công ty Cung Triều ở Tây Ninh, hàng trăm chủ trang trại khác tại Đồng Nai, Bình Dương, Bình Phước, Bà Rịa - Vũng Tàu... cũng lâm vào tình cảnh tương tự do CP đơn phương thay đổi hợp đồng.

Trước đó, Công ty CP gửi thông báo cho các đối tác về thay đổi phụ lục hợp đồng kể từ ngày 1-4. Cụ thể, CP tăng giá bán gà giống từ 7.000 đồng/con lên 8.000 đồng/con, tăng giá thức ăn chăn nuôi từ 2.500-3.000 đồng/kg so với trước, ngược lại, CP tăng giá mua gà từ 22.000 đồng/kg lên 27.000 đồng/kg.

Mới xem qua cứ ngỡ việc CP tăng giá bán đồng thời tăng giá mua là hợp lý. Tuy nhiên các hộ chăn nuôi phân tích cho thấy hoàn toàn không phải như vậy. Bởi trong khi mọi thứ CP bán cho người nuôi đều tăng khá mạnh thì giá mua gà mà CP trả cho họ lại tăng không tương ứng. Hậu quả là với cách tính mới này, thu nhập của người nuôi thực tế không tăng mà còn giảm 20-50% so với trước. Do đó, hầu hết chủ trại gà sau khi nhận được yêu cầu thay đổi phụ lục hợp đồng của CP đều tỏ ra bức xúc và không chấp nhận ký hợp đồng mới.

Ông Nguyễn Đức Thuận (xã Núi Đất, huyện Tân Biên) nói: “CP đã nhiều lần yêu cầu tôi ký vào bản phụ lục hợp đồng mới nhưng tôi nhất quyết không ký, vì với lãi suất ngân hàng cao như hiện nay thì thà nghỉ nuôi chứ kiếm đâu ra lời”.

Trước phản ứng của người chăn nuôi, đại diện Công ty CP tại một vài địa phương đã đe dọa nếu không ký hợp đồng sẽ bắt gà, lấy lại cám và ngưng thả lứa mới.

Người nuôi nắm “lưỡi”

Theo các chủ trại, việc CP điều chỉnh hợp đồng vừa qua chỉ là giọt nước làm tràn ly, bởi cách hành xử trước sau bất nhất đã xảy ra hàng chục năm nay. Anh D., chủ trại gà ở Bình Dương, người hợp tác với CP ngay từ những ngày đầu đơn vị này đầu tư vào VN, cho biết để mời gọi người dân đầu tư xây chuồng trại, Công ty CP đưa ra bảng phân tích chi phí với mức lời rất cao.

Nhiều người đã đi vay hàng chục tỉ đồng để xây trại, thời gian thu hồi vốn lên đến 10 năm nhưng CP chỉ ký hợp đồng từng năm. Chỉ cần CP dọa ngưng ký tiếp hợp đồng là các chủ trại gà đứng trước nguy cơ phá sản vì trại bỏ không nhưng lãi ngân hàng vẫn phải trả.

Các chủ trang trại cho biết theo cách tính mà CP đưa ra lúc đầu họ có thể thả nuôi đủ năm lứa gà mỗi năm, nhưng gần đây họ chỉ nuôi được 3-4 lứa/năm do công ty trì hoãn đem gà đến thả. Ông Nguyễn Văn Phàng (huyện Hòa Thành, Tây Ninh) vẫn bức xúc vì lỗ hơn 38 triệu đồng hồi cuối năm 2010. “Họ (Công ty CP) ngâm gà đến hơn 60 ngày (thông thường sau 40-50 ngày thả) mới bắt nên trong số 30.000 con ban đầu, số gà chết do quá tuổi lên đến 3.000 con. Toàn bộ thiệt hại do gà chết người nuôi chịu” - ông Phàng nói. Tương tự, khi thị trường thiếu hụt gà thì dù mới nuôi được khoảng 30 ngày chưa đủ trọng lượng Công ty CP đã bắt gà mà không cho biết lý do rõ ràng.

Một điểm bức xúc nữa theo nhiều người dân là việc độc quyền bán thiết bị xây chuồng trại. Theo quy định của CP, ai muốn hợp tác thì phải mua thiết bị của họ để xây trại. Thế nhưng so với các nguyên liệu cùng loại trên thị trường, giá của CP cao hơn đến 20-30%. Ông Tống Văn Hướng, chủ trại gà tại Bến Cát (Bình Dương), cho biết vốn đầu tư xây một trại gà lên đến 1,5-2 tỉ đồng nên mức chênh lệch trên là một khoản tiền không nhỏ đối với nhiều nông dân. “Nhiều người nuôi mới không nhận ra mình bị mất tiền oan, nhưng nhiều chủ trại có kinh nghiệm đã cắt hợp đồng với CP chuyển sang hợp tác với công ty khác”, ông Hướng cho biết.

Trao đổi qua điện thoại với Tuổi Trẻ, đại diện Công ty CP Việt Nam cho biết việc tăng giá bán cám và gà giống trong hình thức nuôi “trợ giá” với nông dân kể từ ngày 1-4 vừa qua là do các yếu tố đầu vào tăng mạnh. Trước những phản ảnh của người dân về bất hợp lý của hợp đồng mới, Công ty CP sẽ có buổi làm việc với các chủ trại trong thời gian tới để tháo gỡ khó khăn cho người chăn nuôi.