29/08/2015 06:00 GMT+7

Cảnh báo mãi vẫn bị lừa trên mạng

ĐẶNG TƯƠI - ĐỨC THIỆN - MẠNH KHANG

TTO - Mới đây, một fanpage có tên “Cục hải quan thanh lý xe trốn thuế” đã giả mạo Cục hải quan rao bán hơn 1.000 xe máy các loại trên facebook.

Trò lừa “Tuần lễ vàng - tri ân khách hàng” trên Facebook đang giăng bẫy người dùng - Ảnh: Gia Tiến

Hàng loạt người dùng Viettel, Mobifone, Vinaphone đã vào website: Nap500.com nạp tiền điện thoại với hi vọng được nhân 10 lần giá trị thẻ nạp nhân kỉ niệm 20 năm thành lập các nhà mạng.

Các kiểu lừa đã được cảnh báo từ rất lâu nhưng người dùng internet vẫn “sập bẫy” của kẻ lừa đảo.

"Nội bộ mới biết"

“Tin này chỉ trong nội bộ mới biết thôi nhé. Mình có ông anh làm ở Mobifone nên ông ấy chỉ cho. Anh mình bảo làm ngay và mình đã nạp thử thẻ 200.000 đồng thành công, tài khoản gốc hiện có hơn 2 triệu đồng” - lời quảng cáo “nội bộ” này tràn ngập mạng xã hội Facebook nhiều ngày qua.

Theo chia sẻ trên fanpage có tên “Cục hải quan thanh lý xe trốn thuế”, 1000 xe máy là loại xe “mới 100%” và “được Cục đăng kiểm kiểm định”, “đầy đủ hồ sơ”… chỉ từ 5-15 triệu đồng. Người mua có thể đặt tiền cọc tương đương 10% giá trị xe bằng hình thức nộp thẻ cào điện thoại (?!) hoặc qua tài khoản thẻ Visa.

Anh La Vạn Thái (Bến Tre) cho rằng, các trường hợp “dính bẫy” phần lớn là do tâm lý người dùng ham rẻ, như trường hợp mua xe mà đặt cọc bằng thẻ cào điện thoại thì cũng đủ để mỗi người nghi ngờ về sự giả mạo đằng này họ vẫn cứ tin mà “lao vào bẫy”.

Theo anh Thái, nhiều lần khi đang online, tài khoản mạng xã hội của anh nhận được những tin nhắn từ người lạ nhưng lại “chia sẻ thông tin mật, chỉ nội bộ mới biết” về các đợt siêu khuyến mãi.

Chị Như Mai (Q.Bình Thạnh, TP.HCM) nhận định, nhiều người dùng mạng xã hội hoặc điện thoại nhưng không quen công nghệ nên khi ai nhắn gì, nói gì thì họ đều làm theo ngay. “Chỉ cần không tỉnh táo một chút là dính ngay thủ đoạn của kẻ lừa gạt”, chị Mai cho biết.

Vừa sử dụng facebook cá nhân, vừa là admin (người quản lý) cho một fanpage của sinh viên, anh Minh Khoa (Q.Gò Vấp, TP.HCM) cảm thấy rất phiền toái khi hằng ngày trang cá nhân của anh nhận hàng chục tin nhắn lừa đảo nạp tiền, mua hàng...

Anh Khoa cũng rất mệt mỏi vì phải “dọn” fanpage bởi những bài đăng của những kẻ lừa đảo.

“Nhiều khi mình chỉ sợ không kịp xóa thì ảnh hưởng đến các bạn sinh viên”, anh Khoa cho hay.

Bên cạnh đó, nhiều “chiêu lừa” còn lấy danh nghĩa của tổ chức, cá nhân có uy tín hoặc lấy mục đích tốt đẹp, nhân đạo để “ngụy trang” cho hành vi của mình.

“Giả Cục hải quan mua xe thanh lý để làm Trung Thu cho em là một ví dụ”, anh Thái cho biết.

Thời gian gần đây, nhiều chủ thuê bao còn phản ánh một “chiêu lừa mới” bằng tin nhắn với nội dung gây hấn, khiêu khích liên quan đến chuyện gia đình, quan hệ tình cảm vợ chồng.

Nhiều người đã bức xúc gọi lại, đầu bên kia nhấc máy nhưng không phản hồi gì. Sau đó, họ mới hoảng hồn khi tài khoản của mình bị trừ tiền rất nhiều so với cuộc bình thường.

Nhà mạng khẳng định: quảng cáo lừa!

Tràn lan các chiêu lừa trên điện thoại di động, mạng xã hội - Ảnh: Đ.Thiện

Đại diện Vinaphone, ông Nguyễn Sơn Hải khẳng định: “Theo quy định của pháp luật thì không được khuyến mãi quá 100%. Hiện tại, chúng tôi, chỉ khuyến mãi cao nhất là nhân đôi tài khoản chứ không có chuyện nạp card được nhân gấp 5, gấp 10 lần như các lời quảng cáo của những kẻ lừa gạt”.

Ông Trần Quang Chiến - giám đốc Công ty An toàn thông tin và truyền thông Việt Nam (VNIST) phân tích: “Thủ đoạn của kẻ lừa gạt ngày càng tinh vi với những lời lẽ rất thuyết phục để đánh lừa những người không hiểu biết nhiều về mạng, về công nghệ thông tin”.

Theo ông Chiến, có 90% các thông tin mua hàng giá rẻ, có chiết khấu lớn là lừa đảo.

Ông Trần Quang Chiến cho rằng, mỗi người cần tự đặt ra các câu hỏi: Đây có chắc chắn là mua bán thật sự hay không, hình thức thanh toán ngờ vực như qua thẻ cào điện thoại thì có lấy lại được khi phát hiện bị lừa đảo hay không? Các tài khoản này được lập ra lâu chưa, thông tin có đáng tin cậy không?

“Phải tự đặt ra cho mình những tình huống xấu nhất để đề phòng”, ông Chiến cho biết.

Nếu thông tin được chia sẻ từ những kẻ spam trong các nhóm, fanpage hoặc chạy quảng cáo trên facebook thì không đáng tin cậy. Ngược lại, thông tin chia sẻ từ bạn bè, người thân thì có thể khai thác thêm để biết nó có chính xác hay không.

“Khi phát hiện trang lừa đảo, ta nên chia sẻ với bạn bè, người thân để cùng tránh. Mạng xã hội có chức năng “báo cáo” để chặn những trang lừa đảo. Có thể liên hệ với những số điện thoại trong fanpage và đối chiếu với những thông tin chính thống của các đơn vị được cho là quản lý chương trình đó hoặc cung cấp địa chỉ trang lên các trang cảnh báo để tiếp nhận và phân tích dữ liệu”, ông Chiến đề xuất.

Phải xác minh kĩ

Theo luật sư Huỳnh Phước Hiệp (Đoàn luật sư TP.HCM), việc giả danh cá nhân, tổ chức nhằm chiếm đoạt tài sản có dấu hiệu của tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản theo điều 139 của bộ luật hình sự.

Tuy nhiên, ông Hiệp lưu ý, điều luật có 2 dấu hiệu: thủ đoạn gian dối và chiếm đoạt tài sản. Trong đó, giá trị tài sản chiếm đoạt phải từ 2 triệu đồng trở lên thì mới bị truy cứu.

Do vậy, người đã bị lừa cần trình báo với cơ quan công an để xác minh hậu quả xảy ra thì mới khởi tố được. Mặt khác, cần cung cấp thông tin cho cơ quan đang thụ lý hồ sơ để truy tố kẻ lừa gạt.

“Nhiều người có suy nghĩ có thể tốt, thấy thông tin giảm giá, khuyến mãi nên muốn chia sẻ với bạn bè, người thân nhưng hóa ra lại đang nhân rộng hành vi lừa gạt. Một số người chưa hiểu nguyên tắc của những giao dịch điện tử, quá tin tưởng vào tài khoản mạng xã hội của người khác, không hiểu biết công nghệ nên không tránh được bị lừa”, ông Hiệp nói.