Phóng to

Tượng thờ Chiêu Trưng đại vương Lê Khôi

Lễ hội là dịp giới thiệu về thân thế sự nghiệp và công lao của danh tướng Chiêu Trưng đại vương Lê Khôi trong lịch sử chống giặc Minh xâm lược.

Lê Khôi sinh ra ở xã Lam Sơn, Thụy Nguyên (Thanh Hóa), là con thứ của vua Lê Thái Tổ. Năm 1418, quân Minh xâm lược nước ta, Lê Khôi đã sớm ý thức được lòng yêu nước khi sớm tham gia cuộc khởi nghĩa chống quân Minh do vua cha khởi nghĩa. Trong các trận đánh Kha Lưu, Xương Giang… ông cùng với tướng lĩnh đã bắt sống tướng Đô Ty, Chu Kiệt, chém tướng Hoàng Thanh và đánh cho viên tướng Thôi Tụ, thượng thư Hoàng Phúc khiếp đảm…

Năm 1446, Lê Khôi đem quân đi dẹp loạn. Đại quân của ông đi đến đâu chiến thắng đến đó. Nhưng trên đường trở về, ông đã lâm bệnh nặng rồi mất tại núi Long Ngâm, làng Dương Luật - nay là xã Thạch Bàn. Biết tin, triều đình nhà Lê đã làm quốc tang và an táng thi hài ông tại chóp núi Long Ngâm và cho lập đền thờ tại đó.

Năm 1487, Lê Khôi được vua Lê Thánh Tông tặng phong là Chiêu Trưng đại vương. Tưởng nhớ đến cuộc đời và sự nghiệp của ông, hằng năm cứ đến ngày 3-5 âm lịch, người dân địa phương ba xã Thạch Bàn, Thạch Hải, Thạch Kim của huyện Thạch Hà lại hành lễ tế ông. Đền Lê Khôi gồm ba tòa được xây dựng năm Đinh Mão (1477) một năm sau khi ông mất, đến nay sau nhiều lần trùng tu song vẫn giữ được dáng vẻ ban đầu. Từ chân núi leo lên các bậc đá hai bên cây cối cổ thụ um tùm sừng sững hai cột nanh của đền. Một số nhà nghiên cứu cho rằng các đường nét khắc chạm ở đền Lê Khôi in đậm phong cách nghệ thuật điêu khắc đầu thế kỷ 17 đến nay vẫn còn được bảo tồn.

Phóng to

Hằng năm người dân lại về xã Thạch Bàn tham gia Lễ hội đền Lê Khôi

Tại lễ hội, du khách thập phương sẽ cùng người dân địa phương ba xã Thạch Bàn, Thạch Hải, Thạch Kim rước Chiêu Trưng đại vương Lê Khôi từ đền vọng đến đền chính, rồi thưởng thức những tiết mục nghệ thuật mang đậm đà bản sắc riêng xứ Nghệ của Đoàn ca múa kịch Hà Tĩnh và cổ vũ cho những trò chơi dân gian. Đến lễ hội, du khách còn đắm mình trong danh thắng Quỳnh Viên - Nam Giới - Cửa Sót. Bởi thắng cảnh nơi đây gắn liền với sự tích kỳ ngộ trên bãi sông để nên duyên vợ chồng của công chúa Tiên Dung và Chử Đồng Tử và vườn Quỳnh Viên của Chử Đồng Tử.