Phóng to

Ở thời cổ điển của hội họa phương Tây, người ta xếp loại mỹ thuật hội họa như sau: cao cấp nhất là tranh lịch sử (historia) với những bức khổ lớn có nội dung là các điển tích trong Kinh thánh hoặc trong sử thi Hy Lạp, La Mã; đứng thứ nhì là tranh chân dung (ritratto); thứ ba là tranh phong cảnh (paesaggio) và cuối cùng là tranh tĩnh vật (natura morta).

Hồi đó, họa sĩ nữ không được nhận vào viện hàn lâm chỉ vì trong portfolio (bộ sưu tập những tác phẩm) của họ không thể có được tranh lịch sử, thường gồm những nhân vật gần như khỏa thân, chẳng hạn thần Vệ nữ vốn thể hiện vẻ đẹp thánh thần và hoàn vũ, vì luật lệ thời đó không cho phụ nữ tiếp xúc với các người mẫu khỏa thân để vẽ.

Phóng to

Phóng to

Nói vậy để thấy rằng tranh khỏa thân là một kỹ năng tối quan trọng trong đời sống mỹ thuật cổ điển. Đến thời hiện đại, nhiếp ảnh khỏa thân vấp phải nhiều chướng ngại hơn do ống kính chụp hình cho phép tạo ra một sự sắc sảo có thể mang tính khiêu khích cao đối với một số nền văn hóa, lại thêm những thể loại mỹ thuật gợi cảm (erotica) tràn lan đã gây nhiều ngộ nhận cho kiểm duyệt văn hóa lẫn người thưởng lãm.

Phóng to

Nhưng Trần Huy Hoan đã thành công trong việc đóng chữ ký của mình lên các tác phẩm khỏa thân. Ảnh của anh chịu một sự xét nét của một cái nhìn thuần túy Á Đông, với những chuẩn mực hết sức Á Đông và một giá trị thẩm mỹ cao qua cách thể hiện hết sức tình tứ, hết sức đoan chính về sự gợi cảm của phái đẹp. Tàu lá chuối, cái chum nước, con gà, bó rơm - những thứ hết sức đồng quê Việt Nam đột nhiên bừng tỉnh với sức sống mới trong một không gian phồn thực của thân thể phụ nữ.

Nhờ cách xử lý ánh sáng tài tình của Huy Hoan, cái nhìn của người thưởng lãm chỉ khẽ khàng chạm vào đối tượng khỏa thân và được lược bỏ hết những tạp niệm để chạm đến cái đẹp tuyệt vời của người phụ nữ, nhất là đến được nét đẹp xa xưa, e ấp và gợi cảm.