Phóng to

Một thanh sát viên của IAEA lắp đặt camera tại cơ sở hạt nhân Isfahan của Iran năm 2005 - Ảnh: AFP

“Chúng ta muốn phá vỡ ưu thế dựa trên vũ khí hạt nhân” mà các cường quốc đang nắm giữ, và “nhờ Thượng đế, Iran sẽ không đạt đến đó được”, ông nói thêm khi tuyên bố trước các nhà khoa học hạt nhân của Iran.

“Năng lượng hạt nhân trực tiếp liên quan đến những lợi ích quốc gia của Iran” - giáo chủ Ali Khamenei nhấn mạnh và yêu cầu các nhà khoa học “tiếp tục công việc nền tảng này với thái độ nghiêm chỉnh nhất”.

Ông cũng cáo buộc các vụ sát hại đối với các nhà khoa học hạt nhân Iran và áp lực của các nước phương Tây là “dấu hiệu cho thấy kẻ thù của chúng ta đang yếu thế”.

Tuyên bố của ông Ali Khamenei được đưa ra sau khi đoàn thanh sát viên IAEA kết thúc trong bế tắc chuyến thăm Iran nhằm cất bỏ những lo ngại của cộng đồng quốc tế về những mục tiêu trong chương trình hạt nhân của Iran.

“Chúng tôi đã không thể tiếp cận cơ sở quân sự Parchin, chúng tôi đã không thể đưa ra bước kế tiếp cho những cuộc thảo luận” - ông Herman Nackeerts, người Bỉ, trưởng đoàn thanh sát viên, cho biết. Theo AFP, Tehran đã từ chối cho nhóm thanh sát viên của IAEA đến thăm căn cứ quân sự Parchin, ở đông nam Tehran, nơi mà IAEA nghi ngờ Iran đang bí mật phát triển hạt nhân quân sự.

Trước đó, IAEA cũng đã tuyên bố không đạt được thỏa thuận nào với Iran. “Thật thất vọng khi Iran không chấp nhận yêu cầu của chúng tôi về việc thăm căn cứ Parchin. Chúng tôi đến đây với tinh thần xây dựng, nhưng chẳng đạt được thỏa thuận nào” - tổng giám đốc IAEA Yukiya Amano nói.

Thế nhưng, đại sứ Iran ở IAEA Ali Asghar, như Hãng tin ISNA dẫn lời, cho biết các cuộc đàm phán sẽ được tiếp tục trong tương lai.

Theo Reuters, báo cáo của IAEA đưa ra hồi tháng 11-2011 cho biết căn cứ Parchin có thể được sử dụng làm nơi thử các loại chất nổ cực mạnh dùng để kích hoạt bom hạt nhân. Tại đây, IAEA cho rằng Iran đã xây dựng một nhà thử có thể chứa đến 70kg thuốc nổ cực mạnh.

Phương Tây cho rằng sở hữu một khối lượng lớn uranium làm giàu lên tới 20% “đủ để chế tạo ít nhất bốn quả bom hạt nhân”. Trong khi đó, Iran cho biết họ sử dụng uranium được làm giàu lên tới 20% vào mục đích nghiên cứu và dùng trong y tế.

Các chuyên gia IAEA đã năm lần bảy lượt đến thanh sát ở Iran, song cũng không thể có một kết luận chắc chắn và rõ ràng về những gì mà Iran đang sở hữu. Kết luận chung của IAEA là “Iran vẫn cần phải giải thích rõ cơ sở hợp lý đằng sau các hoạt động này”.

Theo AFP, những phát hiện của nhóm thanh sát viên IAEA có thể sẽ được kết luận trong báo cáo của ông Amano vào cuối tuần này. Sau đó, báo cáo sẽ được trình lên hội đồng IAEA vào ngày 5-3. Các thành viên nòng cốt của hội đồng này có thể sẽ bỏ phiếu phản đối Iran, tăng thêm áp lực quốc tế lên quốc gia Hồi giáo này.

“Đây là cơ hội cuối cùng để Iran thể hiện thiện chí rõ ràng của mình” - Mark Hibbs, nhà phân tích về hòa bình quốc tế tại Viện Carnegie Endowment for Internatinal Peace của Mỹ, nhận định.