Phóng to

Đồng phục của học sinh Trường Lê Quý Đôn (TP.HCM) - Ảnh: T.T.D.

Kiểu cọ quá khó mà tự may

“Nổi tiếng” nhất phải kể đến bộ đồng phục của Trường THPT Nguyễn Thị Diệu với màu váy không đụng hàng: “xanh đọt chuối”. Chiếc áo trắng cũng viền vải của váy.

Một nữ sinh diễn tả: “Váy thì suôn đuột, không ôm cũng không xòe, dài xuống tận đầu gối. Vì không xếp li nên buộc phải may rộng để dễ lên xuống xe, lại được may bằng loại vải soa mềm xèo nên đứa nào mặc cũng thùng thình rất xấu. Nhiều HS chê xấu đòi ra ngoài may, nhà trường vẫn đồng ý nhưng yêu cầu phải mua đúng loại vải, màu vải và may kiểu y như vậy. Đi tìm màu xanh đọt chuối đặc trưng đó không dễ chút nào, nên nhiều HS bỏ ý định phá cách”.

Những ngày gần đây, HS Trường THPT Lê Thị Hồng Gấm cũng xôn xao với bộ đồng phục mới hết sức kiểu cách dành cho lớp 10. Đó là chiếc váy carô nhiều màu (màu chủ đạo là xanh lá đậm) xếp li và ngắn trên đầu gối (có quần short bên trong). Chiếc áo trắng tay dài tới khuỷu viền carô, cổ carô, lại thêm cà vạt cũng carô. Trường cho cỡ để HS đăng ký theo kiểu may hàng loạt với giá 128.000 đồng/bộ.

Với dáng vóc hơi đặc biệt, một học sinh than thở: “Dáng em phải đo may mới đẹp. Mặc bộ đồng phục này mà thùng thình thì rất khó coi nhưng không vừa cũng chịu thôi vì có muốn ra ngoài may cũng đâu biết mua vải này ở đâu?”.

Nhiều trường THPT như Marie Curie, Nguyễn Khuyến năm nay lại đổi tông váy cho lứa HS lớp 10 mới vào. Với những kiểu dáng có điểm xuyết pha màu, HS nào không muốn mua đều được nhân viên yêu cầu ngắm cho kỹ mẫu để về may cho chính xác”. Thấy rắc rối quá nên nhiều phụ huynh bỏ ý định tự may cho con.

Ông Lê Thống, hiệu trưởng Trường Nguyễn Khuyến, giải thích: “Bộ đồng phục áo sơmi quần xanh, phụ huynh chê bình thường quá, họ muốn có bộ đồng phục nào đẹp hơn, vì vậy chúng tôi đưa ra mẫu váy cho HS lớp 10 để lấy ý kiến và được sự đồng tình, nhưng không bắt buộc phải mua trong trường. Kiểu treo sẵn đó cũng rất đơn giản, em nào muốn tự may thì cứ may rồi mua logo của trường gắn vào”.

Và các khoản “phần trăm”

Tuy nhiên, một điều khá dễ thấy là nhiều nhà trường kiêm luôn nơi cung cấp đồng phục. Có những nơi như Trường Nguyễn Thị Minh Khai hợp đồng công ty may và phụ huynh trả tiền thẳng cho công ty, nhưng nhiều trường từ mầm non đến THPT đều hợp đồng với một cơ sở may không tên tuổi, may theo cỡ chung rồi phân phối cho HS. Mặc dù theo các trường, giá bán đồng phục trong trường luôn rẻ hơn giá HS tự may riêng vì trường may hàng loạt. Tuy nhiên, khó ai có thể biết được giá bán thực tế của một bộ đồng phục ngoài những người quản lý bộ phận này trong trường.

Chúng tôi tìm hiểu cơ sở may đồng phục của bà B. tại Gò Vấp, một trong những cơ sở nổi tiếng cung cấp đồng phục thể dục cho sinh viên năm 1 và cả nhiều trường phổ thông. Một bộ đồng phục thể dục thun polyester (sợi nilông loại vải rẻ tiền mua theo ký) được bán cho các trường với giá khoảng 27.000 đồng/bộ (đồng phục của trường phổ thông thường cao hơn do nhà trường yêu cầu chất liệu vải tốt hơn), nhưng khi về trường ĐH, nhiều nơi bán cho SV với giá 35.000-40.000 đồng/bộ.

Ngoài mức chênh lệch trên, một người trong nghề mua bán đồng phục cho biết người phụ trách đồng phục của trường còn có thể được nhận hoa hồng khoảng 10% trên tổng số mua. Năm 2004, trong đợt thanh tra một trường THCS nổi tiếng ở quận 5, thanh tra quận nhận được thông báo khoản lãi đồng phục của trường (do hiệu trưởng giao riêng một giáo viên phụ trách) trong năm năm 2003-2004 là 20,3 triệu đồng. Sau thanh tra, việc mua bán đồng phục được giao về công đoàn, khoản lãi này được xác định chính xác cao gấp ba lần.

Nhà thiết kế Minh Hạnh: Không nên thêm nơ, cà vạt, khăn... Phóng to Theo tôi, đồng phục là loại trang phục có tính giáo dục cao, bởi trẻ khi chập chững bước chân vào lớp 1 là đã phải ý thức được tính kỷ luật trong một tập thể. Đồng phục sẽ giúp các em sống chan hòa, không phân biệt giàu nghèo. Đồng phục là một yếu tố góp phần hình thành tính cách và nhân cách HS. Nó cũng là một hình thức giáo dục hữu hiệu. Đồng phục vẫn nên giữ đúng truyền thống áo sơmi trắng, quần tây xanh đen và áo dài trắng. Nếu trường nào muốn đặc biệt hơn chỉ nên thiết kế thêm logo và bảng tên. Không nên đổi màu và thêm những phụ kiện khác như cà vạt, nơ, khăn hoặc những đường viền một cách vô tội vạ mà hiện nay hầu hết các trường đang sử dụng. Đồng phục rất cần thiết cho HS từ tiểu học đến THPT. Riêng một số trường ĐH trọng điểm của quốc gia cũng nên có đồng phục vì đó là sự tự hào của những thanh niên ưu tú của đất nước.