Phóng to

Tại đình Bình Thủy (huyện Châu Phú), một số mặt bằng của đình này đã bị chiếm dụng làm trụ sở của xã và làm... sân banh

Tại TP Long Xuyên, vừa qua khỏi cái cổng đề ba chữ “Đình Mỹ Thới” - được công nhận là di tích lịch sử văn hóa - đã gặp ngay con đường biến thành nơi họp chợ mua bán xô bồ. Hai bên nhà cửa, gian hàng nối nhau san sát. Con đường vòng qua trước mặt đình cũng thế, hai dãy quầy sạp chen kín và ôm trọn gốc cây bồ đề cổ thụ, lấn mất cả bàn thờ Thần Nông, đàn xã tắc trong sân!

Đình này xây dựng năm 1820 nhưng nó lần hồi bị chiếm dụng cất nhà cửa, đến năm 1975 còn lại 2.554m2. Năm 1976, một cái chợ hình thành tại đây “nuốt” tiếp 1.900m2, phạm vi đình chỉ còn vỏn vẹn 654m2. Rồi tới năm 1995, ủy ban xã (nay là phường) Mỹ Thới lại dựng thêm cái nhà lồng chợ cá, từ đấy dân cũng tha hồ lấn vào cất nhà ở, cơi nới làm nơi mua bán. Cảnh họp chợ, sinh hoạt vốn đã bát nháo lại thêm nạn xả rác bừa bãi càng thêm ô uế.

Còn đình Thới Sơn (xã Thới Sơn, huyện Tịnh Biên) - đã có từ hơn 200 năm, thờ cụ Đoàn Minh Huyên, một chí sĩ yêu nước, người khai sáng mối đạo Bửu Sơn Kỳ Hương. Đây cũng là nơi được công nhận di tích lịch sử cách mạng. Thế nhưng, ủy ban xã cất mười mấy gian hàng cho thuê nằm chếch bên phải trước mặt đình. Đất phía sau thì chín hộ lấn chiếm cất nhà, lấy làm của riêng.

Nhiều ngôi đình khác ở An Giang cũng bị chiếm dụng xây dựng nhà kho, cơ sở sản xuất, trường học, cơ quan và cả làm… sân banh! Rồi cả chùa chiền, miếu mạo… cũng chung số phận. Ngay cả chốn di tích đáng tôn kính như dinh Lễ Thành Hầu Nguyễn Hữu Cảnh ở xã Kiến An (Chợ Mới), miếu Hội ở Long An (Tân Châu) cũng bị lấn chiếm cất nhà.

Trao đổi với chúng tôi, thạc sĩ Dương Ái Dân - giám đốc Bảo tàng An Giang, nơi trực tiếp quản lý các di tích - cho biết toàn tỉnh có 26 di tích cấp quốc gia và 40 di tích cấp tỉnh thì đến 24 di tích đang trong tình trạng bị xâm hại nghiêm trọng, rất nhiều đình chùa có giá trị cả về lịch sử, văn hóa, nghệ thuật kiến trúc đều bị chiếm dụng mặt bằng.