Phóng to

Ông Trần Chủng - Ảnh: K.H.

* Thưa ông, theo kết luận của ủy ban điều tra, nguyên nhân lún lệch trụ tạm T13U là do sự biến đổi địa chất. Như vậy khi thi công hạng mục này, các cơ quan liên quan đã không tính đến những tác động địa chất có thể xảy ra dù đây là một công trình lớn?

- Tình hình địa chất ở VN biến đổi rất phức tạp, nhưng trong tiêu chuẩn chúng ta qui định những vấn đề đó thưa thớt. Khi điều tra tìm nguyên nhân sập nhịp dẫn cầu Cần Thơ chúng tôi đã phải khoan đến mũi khoan thứ tám mới phát hiện nguyên nhân mặc dù khu vực đó chỉ dài 80m, rộng 20m. Trong khi đó, ngành giao thông vận tải qui định 500m mới khoan một mũi khoan để khảo sát. Do đó, với điều kiện địa chất thay đổi khôn lường như vậy, có thể nói những qui tắc, qui định về tiêu chuẩn kỹ thuật đấy phải xem xét lại để bổ sung kịp thời nhằm có giải pháp thiết kế đảm bảo độ tin cậy. Chúng ta phải thay đổi lại hệ thống tiêu chuẩn kỹ thuật để hiểu đầy đủ hơn điều kiện địa chất, thủy văn...

* Có ý kiến cho rằng xảy ra sự cố cũng có nguyên nhân từ việc trụ tạm T13U không được thử tải?

- Việc thử tải hay không trước hết phải căn cứ vào tiêu chuẩn áp dụng cho công trình. Hợp đồng xây dựng công trình cầu Cần Thơ áp dụng tiêu chuẩn AASHTO của Mỹ mà tiêu chuẩn này không qui định thử tải. Họ không qui định vì có thể ở các nước vật liệu đã được kiểm soát, các điều kiện địa chất cũng khác.

* Như vậy việc đem tiêu chuẩn AASHTO áp dụng vào xây dựng cầu Cần Thơ không phù hợp với điều kiện VN?

- Với công trình lớn như cầu Cần Thơ, chúng ta chưa có hệ thống tiêu chuẩn qui chiếu, nên việc áp dụng tiêu chuẩn của Mỹ là sự lựa chọn hợp pháp. Nhưng rõ ràng áp dụng tiêu chuẩn của Mỹ vào đấy chúng ta thấy có vấn đề có thể bổ sung. Mặc dù tiêu chuẩn không qui định thử tải nhưng vào VN chúng ta vẫn phải thử tải hệ thống trụ tạm. Ở đây có trách nhiệm của người ký kết hiệp định, nhưng trong ký kết hiệp định chưa có sự tham gia đầy đủ của các nhà chuyên môn nên khi ký kết chúng ta không đưa ra những điều kiện khác.

Tất nhiên việc này tốn kém nên không ít nơi không làm thử nghiệm. Cầu Bãi Cháy chúng ta đã phải chi gần 1 triệu USD để thử nghiệm mới phát hiện những chỗ cần gia cường. Các cầu Thủ Thiêm, Vĩnh Tuy đều thử tải hệ thống đà giáo. Hiện nay Bộ Giao thông vận tải cũng đã có tiêu chuẩn đấy nhưng chưa chính thức ban hành.

* Thưa ông, trước khi xảy ra sự cố đã có ý kiến đề nghị phải thử tải, chứng tỏ đã có sự lường trước về sự cố?

- Trong phiên họp giao ban tháng 2-2007, ban quản lý dự án yêu cầu phải thử tải và đơn vị tư vấn đã có văn bản yêu cầu thử tải hệ thống trụ đỡ tạm song không nói thử tải ở trụ nào, nên sau đó có tiến hành thử tải nhưng không thử tải trụ tạm T13U.

Họ không thử vì họ nghĩ nền đất bình thường. Tính toán của ủy ban điều tra cũng cho thấy nếu không có sự lún lệch thì kết cấu bên trên không sao nhưng xuất hiện lún lệch thì rất nguy hiểm. Tất nhiên nếu chúng ta thử tải thì đã loại bỏ được thiệt hại.

* Ông có cho rằng bây giờ cần thiết phải đánh giá lại toàn bộ các hạng mục của công trình không?

- Vừa qua Bộ Giao thông vận tải đã thuê tư vấn độc lập kiểm toán toàn bộ phần thiết kế cầu. Kết luận cho thấy khả năng chịu lực đều phù hợp, kể cả tính thêm gió bão, các tác động khác. Họ cũng kiến nghị sắp tới tất cả hệ thống đà giáo đều phải thử tải. Việc thử tải rất tốn kém nhưng chúng ta buộc phải làm để không phải trả giá. Sau này hoàn thành cầu chúng ta cũng phải thử tải toàn bộ mới đưa vào hoạt động.